[von Hayek]

Locke, mutlak bir özgürlüğün olamayacağı kabulünden, bireyin özgürlüğünü sınırlarıyla beraber tanımlar. Buna göre, bireylerin doğal olarak özgür olduğu doğa durumu, “insanların doğa yasası sınırları dahilinde, izin istemeksizin ve başka herhangi birinin isteğine bağlı olmaksızın, eylemlerini düzenlemeye ve mülkleriyle kişilikleri üzerinde uygun olduğunu düşündükleri biçimde tasarrufta bulunmaya yetkin bir özgürlük” durumu olmasına rağmen,

“her istediğini yapabilme hakkının olduğu bir durum değildir: Bu durumda insan kendi kişiliği ve mülkiyeti üzerinde özgürlüğe sahip olmasına rağmen, bazı soylu amaçlarla özgürlüğünün korunmasının askıya alınması dışında, yine de kendisini ya da mülkiyetindeki herhangi bir varlığı yok etmeye yetecek bir özgürlüğe sahip değildir.“[1]

Dolayısıyla bütün bireylerin özgür, eşit ve doğa yasasına tabi olduğu doğa durumunda diğerlerinin yaşamına, özgürlüğüne ve mülkiyetine zarar vermemeyi dikte eden doğa yasasının belirlediği ahlaksal bir yükümlülüğün varlığı son derece belirgindir. Zarar vermemenin yanı sıra, “kendi varlığını tehlike içine sokmuyorsa” , ilgili bireylerin diğer insanların varlığını koruması ve onlara yardım etmesi gerektiğini de Locke’un kuramlarında görebiliyoruz.[2]
Locke’un başka bir kuramına göre, bireyler doğaları gereği ne kendi yaşamları ne de diğerlerinin yaşamları üzerinde keyfi bir güce sahiptirler. Bireyler kendileri üzerinde keyfi bir güce sahip değildirler, zira kendi istekleriyle ne köle olabilir ne de intihar edebilirler.[4]
___________________
1. John Locke, Hükümet Üzerine İkinci İnceleme, Kısım 4 ve 6.
2. Erol Kuyurtar, John Locke, “Siyaset Felsefesi Tarihi”, ed. Ahu Tunçel & Kurtul Gülenç, 2017, DoğuBatı Yayınları, s. 242.
3. John Locke, Hükümet Üzerine İkinci İnceleme, Kısım 135.