Büyük Buhranın etkileri ulusumuzun üzerinden eksileli yıllar oldu. Doğu Avrupa'da yükselen bacaları ile Polonya batılı liberal güçlere göz kırpıyor. Pazar da artan Leh ürünlerinin payları ile Polonya bölgesel bir güç olarak öz güvenini pekiştiriyor. Leh milleti yüzyıllardır var olan köklü bir millet olsa da Polonya devleti henüz 15 yıllık bir geçmişe sahip. 18.yy'in sonunda beri Rusların, Prusyalıların ve Avusturyalıların boyundurluğunda geçen 130 yılın ardından Polonya ancak kurulabildi. İngiltere ve Fransa Doğu'da yükselen Bolşevik tehdidine karşı Avrupa'yı savunmanın en iyi yolunun tampon ülkeler olduklarını biliyorlardı. Bunun için Romanya, Çekoslovakya ve Polonya gibi ülkeleri geniş arazileri ya kurdular yada revize ettiler. Sonuç olarak ülkemiz belki bir işbirliği belki dominyon bir bağ ile İngiltere ve Fransa'ya hayli yakın bir pozisyondadır.

Öyle yada böyle Polonya'nın bir misyonu var. Bolşevik tehdidine karşı Avrupa'yı savunmak ve Almanya'yı dizginlemek! Bu ulusumuza yüklenmiş büyük ve zorlu bir vazife. Bu yüzden Polonya ordusu güçlü olmalı, Polonya halkı birlik ve beraberlik içinde olmalı. Ve en önemlisi de Polonya yaşamalı. Şartlar değişiyor. Stalin kızıl meydanda her sene daha fazla tank ile geçit düzenliyor. Geçen sene dünyaya açıklanan Luftwaffe ise batıdan bize karşı yeni bir tehdit. 1920'lerin altın dönemlerine kıyasla 30'lu yıllar daha kavurucu geçmekte. Mosisicki başbakanlığında ki hükümetimiz ise gerçekleri görmekten biraz uzak kalmayı yeğliyorlar.

Doğunun Kalesi Polonya!
 "Şanlı süvarilerimiz Lvow ovasında dört nala gidiyor, Polonya havacıları kent sakinlerini selamlıyor. Genelkurmay başkanı Jan Kowski liderliğinde ki Lvow manevraları halka güven veriyor. "


524 bin personeli ile Polonya geniş çaplı bir orduya sahip. 50 tümenden meydana gelen bu barış dönemi ordusu kuvvet ile muhtemelen Stalin'in uykularını kaçırmaya yetiyordur. Polonya ovaları için bire bir olan süvarilerimiz ve onları Modern çağa tamamlayan topçu ve piyadelerimiz Doğu Avrupa'nın en güçlü ordusunu tanımlıyorlar. 27'si usta ve 6'sı acemi olmak üzere 33 piyade tümeni , 10 elit süvari tümeni, ve bazı savunma garnizon oluşumları ile Polonya Ordusu ulusumuz için gerçek bir marka.


Sayın Hitler Luftwaffe'yi duyurarak bizlere korku saldığını sanıyor. O gökleri kaplayan bir çok gamalı haç uçağının Nazi propagandası montaj ürünleri olduğu apaçık ortada. 2 avcı ve 1 hafif bombardıman filosu şeklinde tertipli 162 avcı ve 22 modern CAS uçağı ile Polonya Hava Kuvvetleri bir kartal edasıyla Luftwaffe'ye meydan okuyor. Toplamda 3680 pilot, teknisyen ve diğer ekiplerin yer aldığı Polonya Hava Kuvvetleri dünya da ki sınırlı hava güçlerinden birisi.


Malesef ulusumuzun deniz yolları bir hayli kapalı. Bu yüzden ulusumuz sadece bir kaç destroyer, torpido bot ve denizaltıya sahip. 5 parçalık bu hafif donanmaya sadece 330 subay, er ve teknisyen Gdansk'da hizmet veriyor. 


Dinamik politikaları tercih eden Polonya geleceğe emin adımlar ile yürüyor.


Devlet eliyle ekonomide ısrarcı olan Başbakan Mosicicki sanayi devlerine yardım ve teşvikten geri durmuyor. Gerekirse bu devleri kendi yaratıyor. 

Eski PZL7 avcı uçakları görünen o ki bir devrin son uçakları olarak görülüyor. Genelkurmay başkanımız Jan Kowski Luftwaffe ile rekabete devam edilebilmesi için Kasım 1935'de İtalyanlardan G.50 avcı uçağı lisan antlaşmasını imzalatmıştı. Ocak ayında başlayan üretim hatlarının hazırlığı ile Temmuz da PZL.50 ismi ile yeni nesil italyan devşirme avcı uçaklarımız hangarlarımızı dolduracak. Öte yandan Fransızlar ile yapılan subay eğitim programları ile siper savaşı üstüne uzmanlaşma yoluna gidiyoruz. Doktrin dairesi başkanı Luposcko'ya göre Polonya tek karış toprak vermeden olası savaşlarda siper savaşı icra ederek kendini savunmalıdır.


Toplamda 45 fabrika ya da üretim tesisinden teşkillenmiş olan Polonya sanayisi ülke ihtiyaçlarını gidermekten hayli uzak. Halkımız ihtiyaçlarının yarısını batılı pazarlardan temin ederken ordumuzun böyle bir lüksü yok. 530 bin personele sahip bu koca orduyu beslemek, barındırmak ve malzemelerini tedarik etmek hayli zor bir zanaat. 21 askeri fabrikası ile Polonya yerli ve milli savunma sanayisi bu zanaatı güçlükle yerine getirmektedir.


Fakat batılı gözlemcilere göre ordumuz va hava gücümüz Polonya kapasitesinin altındadır. Fransız subaylar Polonya Ordusu için alaylı bir biçimde "la tiny , la tiny" yani "hep küçük , hep küçük" söylemi ile son yıllarda ki atılımlarımızı hala daha görmezden gelmektedirler. Kendi kokuşmuş orduları manevra ve tatbikatlarda nasıl performans gösterdiğini bir tanrı bir de General Skorsky bilir.


Hızla büyümüş olan Polonya Ordusunun şüphesiz en büyük derdi hızla mezun edilmiş astsubay ve subay kadroları. Bunların verdiği eksikliği doldurmak zaman alacak.


Biz 4 yıllık planımız ile endüstrimizi takviye etmeye çalışır duralım, ABD basın özgürlüğünün öneminin devlet özgürlüğünden önemli olduğuna dair bir bildiri yayınlayarak bize ufak bir mesaj veriyor. Alman alplerin de ise 1936 kış olimpiyatları başlıyor. Jan Delorry isimli bir kayakçımız önderliğinde madalyaları silip süpürmeye gidiyoruz.


1936 içerisinde bitirilmesi ön görülen 4 yeni fabrikaya teşvik Mosisicki hükümetince onaylanıyor. Polonya Sanayisi Krakow, Gdansk, Varşova ve Lublin'de toplanacak. Silezya bölgesi politik sebeplerden pek güven veremiyor. Bu yüzden Silezya da ki sanayi kolları adım adım doğuya kaydırılmalı.


Mosicicki hükümetine karşı bazı devlet memurlarının ağırlıklı olduğu gruplar Varşova'da gösteri düzenliyorlar. Halk seçim istiyor, lakin Mosicicki hükümeti suni bahaneler ile Polonya'nın buna hazır olmadığını dile getiriyor. Muhafazakar kesim halk üstünde giderek etkisini arttırıyor.


Muhafazakarların yanı sıra milliyetçi gruplar da ara sıra seslerini duyuruyorlar. Tüm toplum sürtüşmeleri ulusal birliğimizi zedeliyor.


Ordumuzun on binlerce malzemeye ihtiyacı var. Özellikle Polonya ordusunun elinde ki tek tank olan T3 den ve piyade ekipmanının dan daha fazla sayıda tedarik etmeliyiz.


1-2 Mart 1936 hareketli geçiyor, İspanya'da asi general Franco hükümete savaş açıyor. Alman ordusu ise fransız ordusuna aldırış etmeden Rhineland ve Ruhr'a giriyor. Vorşova gazeteleri ise olimpiyatların kapanış dansını manşete taşıma basiretsizliğini gösteriyor.


Sanayileşme ve Silahlanma Bakanı Josef Haller yeni bir ekonomik planlamanın sinyallerini veriyor. Moscicki hükümeti yakın vakitte yeni bir kalkınma planını devreye sokacak.


Muhafazakar kesim iyice baskıyı arttırıyor. Polis bazı şiddet olaylarına bulaşmak zorunda kalıyor. Varşova sokaklarında düdükler ve coplar konuşuyor.


İtalyanlar Etiyopya'yı işgal ediyor. Başbakan Mosicicki muhafazakar aktivist Ronald Derold'un eşini aldattığına dair kanıtlara ulaşarak basına sızdırıyor. Katolik polonyalıların önemli figürlerinden olan Ronald Derold bu skandal ile siyasi haytını noktalıyor. Başbakan Mosicicki son aylarda ki olaylardan sonra elini artık daha güçlü tutabiliyor.


Skandal sonrası Musicicki hükümetine destek artıyor, ulusal birliğimiz yükseliyor.


20 yeni uçağı 2.Avcı Filosuna dahil ediyoruz. Pek yakında PZL.50 yeni nesil tek kanat avcu uçaklarına kavuşacağız.


Sanayileşme ve Silahlanma Bakanı Haller 3 yeni Kalkınma Planını hükümete sunuyor. A planı savunma sanayine ağırlık verirken, B planı sivil ekonomiye can verme amacı güdüyor. Genel Kalkınma Planı ise birçok imkansızlıklar barındırsa da eşit bir dağılım sunuyor. Haller savunma sanayinde ısrar ederken işi gereği tüm olanakları sunuyor. Musicicki hükümeti sivil ekonomiye destek veren B planında hem fikir oluyorlar. Polonya sanayisi her alanda Sovyet ve Alman endüstrileri ile rekabet edebilmeli.


Hükümet A planının uygulanmamasından rahatsızlık duyan subayları yatıştırabilmek için Basit bonoları halka sunuyor. Bu sayede halk orduya doğrudan destek olabilecek. 


Skandal'dan kaymak yiyen sadece hükümet olmuyor. Milliyetçi gruplarda popüleritesini arttırıyor. İrlanda da ise IRA devlet noktalarını vurmaya devam ediyor.


PZL.50 nihayet üretime giriyor. 600 adetlik siparişin 2 sene içerisinde teslim edilmesi bekleniyor. Luftwaffe 1-2 senelik geçmişi ile bizim hava gücümüz ile rekabet edemez.


Genelkurmay Başakanı Jan Kowski yeni üniformaları duyuruyor. Artık çarık yerine bot, saspendır yerine palaska takılacak. 


Yaz sonu ile birlikte muhafazakar kesim yeniden baskıya geçiyor. Çeşitli protestolar ve yeni kadroları ile hiç olmadıkları kadar inatçılar. Polis ve güvenlik güçleri Krakow ve Varşova sokaklarında zorlu anlar yaşıyorlar.


Fakat göstericilerin direnişi ve baskısı artınca sorumluluk hükümete kalıyor. Başbakanımız hiç bir şey yapılmamasını ileterek göstericilere izin veriyor. Bu muhafazakarlar için bir zafer günü. Hükümet hayli basiretsiz ve korkak.


Hızla B planı uygulanıyor, bir gece kurulan sanayi kolları ülkeyi ışıl ışıl donatıyor. Musicicki hükümeti yol, köprü ve fabrika yapmak konusunda hayli başarılı bir grafik sergiliyor.


Ekim 1936'da hükümet sanayileşme ve silahlanma bakanlıklarını ayırıyor. Eski bakan Haller'i Silahlanma Bakanı olarak tekrar atıyor. Böylece Polonya Ordusu için gereken malzemelerin temini mümkün olabilecek.

1. bölümün sonu.....