Avrupalı devletlerin etkisinin görüldüğü 16. yüzyıldan itibaren modernleşme hareketleri başlayan Japonya, İmparator Meiji'nin yapmış olduğu bir dizi modernleşme reformlarıyla beraber sanayi ve askeriyede modern seviyeye erişti. Aynı zamanda tek bir bayrak altında toplanan Japon adalarının yanı sıra, Tayvan, Kore ve Liaotung yarım adası Japonya hakimiyeti altına geçti. Ama Almanya, Fransa ve Rusya'nın baskılarıyla Liaotung yarımadası Çin'e geri verildi. Avrupa'da güçlü bir devletle müttefik olmadan ilerleyemeyeceğini anlayan Japonya, bu hamlelere karşılık 1902'de Büyük Britanya ile müttefik oldu.

Aynı zamanda bir çok batılı devletin yapmış olduğu gibi Rusya da Çin toprakları üzerinde limanlar istiyordu. Bu sebeple 1897'de Port Arthur'u topraklarına kattılar ve Mançurya'ya bağlayan bir demir yolu inşa ettiler. Bu esnada Çin toprakları içerisinde Boxer Ayaklanması gerçekleşti ve 8 Ulus İttifakı adı verilen devletler Çin'e karşı savaştılar. Savaşa bir çok devletin asker getirmesine rağmen Rusya Mançurya'daki demir yollarını korumak bahanesiyle savaşa dahil olmadı. 

Savaş bittikten sonra demir yolu yapımı da biten Rusya, Japonya'dan Kore'deki askerlerinin sayısının azaltılması yönünde talepte bulundu. Bunun üzerine Japonya 8 Şubat 1904'de Rusya İmparatorluğuna savaş ilan etti. Bu savaş ilanından önce Japonlar Port Arthur'daki Rus Donanmasını mağlup etmişlerdi. Bu deniz muharebesinin savaş yolundaki inançlarını arttırdığı kesindi ki Seoul'u işgal ettiler. Japonlar, Temmuz'da Yalu Nehrini geçerek yüz binlerce askerler Port Arthur'u kuşattılar. Aynı zamanda Japon donanması Port Arthur'u abluka altına almaktaydı. Ruslar Baltık Donanmasını Port Arthur'a getirmek istediler lakin yolda İngiliz balıkçı gemilerini batırmaları üzerine zaten Japonya'nın müttefiği olan Büyük Britanya ile araları iyice bozulma noktasına geldi. Ama İngilizler burada savaş açmak yerine Süveyş Kanalını Ruslara kapattılar.

1905'de Port Arthur düştü ve Japonlar Transsibirya demir yolundan gelen Ruslara karşı hazırlanmak için ikmal almaya başladılar. Rusların 340.000 kişilik ordusu, Japonların 280.000 kişilik ordusuyla 20 Şubat 1905'de Mukden'de karşılaştı ve 20 gün süren muharebenin sonucundan Japonlar zaferle ayrıldılar. Japonların sayısı az olmasına rağmen, İngiliz teknolojisi makineli tüfekler kullanarak Rusları püskürttüler. Muharebenin sonunda Ruslar ikmalleri ile beraber tüm ağır silahlarını kaybetti. Bu muharebeden sonra önemli bir kara muharebesi gerçekleşmedi ta ki Rus Baltık Donanması'nın Japonya'nın sularına gelmesine kadar. Rus Donanması Japon Donanmasından daha büyük olmasına rağmen aylardır hazırlanan ve İngiliz teknolojisi taşıyan Japon donanması tarafından imha edildi.

Bu deniz muharebesinden sonra anlaşma imzalamayı kabul eden ve savaşı kaybeden Rusya'da ayaklanmalar başladı. Rusların Büyük Karadeniz Donanması da bu ayaklanmayı destekledi.

Savaşın sonunda Ruslar Kore'nin Japonya tarafından nüfuz altına alınmasını kabul etti. Ayrıca Japonya'nın Koreyi 1910'daki ilhakından sonra da herhangi bir diplomatik problem oluşmadı. Japonya Sakhalin adasının güney yarısı ile beraber Port Arthur'da da toprak kazandı. Bu savaş Avrupalı bir devletin ilk defa Asyalı bir devlete karşı kaybettiği savaş olarak tarihe geçti.