[uçan erişte]

Öncelikle Araplar kültürel anlamda İslam'dan önce neredeyse yok hükmündedir. Hep söylenegelen şiir mevzuu bile sözlü edebiyata dairdir.
Birkaç istisna dışında doğru dürüst bir yazı geleneği bile yoktu. Kuran kaleme alınırken aslında yazının ne kadar önemli bir şey olduğunu fark ettiler ve daha sonradan hareke ekleme fikrini keşfettiler. Kuran'da "Bir akit yapacaksanız bunu bir kenara yazın ve iki de şahit bulundurun" gibi bir ayet var.
Sümer, Asur, İyonya gibi kadim milletlerin ezelden beri tatbik ettiği bir gelenek yeni keşfediliyor. O derece...
Yani, Araplar İslam ile birlikte etkili bir kültür hâline gelebildiler.

Persler kültür anlamında zaten ileri seviyedeydi. Hatta bazı tutucu İranlı düşünürlere göre İslam, Pers Medeniyeti'ni köreltmiştir.

Türklerdeki durum ise ne Araplar gibi sıfırdan ortaya çıkış ne de Perslerdeki gibi gerileme değildir.
Çünkü Türklerde zaten konar-göçer hayata dair bir kültür anlayışı vardı. Ancak İslam ile büyük bir medeniyet kurdular. Müslüman olmasalardı Moğollardan çok bir farkları olmazdı.
Medeniyet yolunda İslam en birincil itici güç olmuştur. Ancak her şeyin bir fiyatı vardır. Bunun da bedeli asimilasyondur.

Buraya kadar tarihti. Kişisel fikrim ise Türklerin toplumsal hayatı İslamla gerilemiştir.
@gardyans'ın da belirttiği gibi parmakla gösterilebilecek bir Türk Toplumsal Yaşamı zaman içinde erimiş yerine Arap Toplumsal Yaşamı girmiştir.
Çünkü din, daha çok bireyin toplumsal yaşamını biçimlendirmeye çalışan bir şeydir.

Bu arada Türklerin eski inanışı tek tanrılı bir din değildir. Birçok tanrı, tanrıça ve kutsal yaratık vardır.
İslam'ın Araplar ile özdeşleştirilmesi konusunda ise şunu diyebilirim. İslam, bana göre, Arapları bir medeniyet hâline getiren bir devrimdir. Bu fikir Arap coğrafyasında ortaya çıkmış, zaman içinde şekillenmiş ve bu hâle gelmiştir.
Misalen, Rusya'da yapılan Leninci devrim Rusya'ya, oraya mâl olmuştur. Ancak Lenincilik birçok ülkeyi, milleti vs. etkileyebilmiştir.