Herkese merhabalar, bu rehberde ana hatlarıyla Imperator: Rome'a dair bilgiler yer alıyor.
Bu rehber oyunu ana hatlarıyla ele almaktadır, spesifik mekaniklere dair bilgiler için o mekanikler için açılmış özel rehberleri incelemeniz önerilir.
Rehber içerisinde bahsedilen ana mekaniğe dair ayrıntılı bilgilerin bulunduğu günlüklere ve diğer rehberlere yönlendirmeler bulunmaktadır.
Rehber Yapısı
- Oyuna Giriş
- Diğer Paradox Oyunlarıyla Olan Benzerlikler
- Temel Oyun Mekanikleri
- İlk Oyununuz Öncesi Bilinmesi Gerekenler
- Başlangıçta Önerilen Ülkeler
Imperator: Rome milattan önce 304 tarihinde başlıyor, bu tarih oyunda 450 AUC şeklinde gösteriliyor. AUC takvimi Roma şehrinin kuruluşunu milat kabul eden bir takvim. Bu durum oyunun başlangıç tarihinin Europa Universalis: Rome'dan (MÖ 280) ve hatta Total War'ın Rome serisinden (MÖ 272) daha erken bir tarihte başladığı anlamına geliyor. Bunun da haritada çeşitli sonuçları mevcut. Roma güçlü, ancak İtalya'da hakimiyeti tam anlamıyla sağlayabilmiş değil. En önemli sonucu ise doğuda, İskender'in mirasçısı devletlerden Antigonos'un devleti (Frigya) henüz Selevkoslar tarafından yıkılmış değil. Tarihte oyunun başlangıç tarihinden sadece 3 sene sonra İpsus muharebesinde Frigya Selevkoslar, Mısır ve Makedonya tarafından yenildi, bu yenilgi sonrasında Frigya toprakları bu 3 devlet tarafından bölüşüldü. Tarih olarak bu savaştan önce bir tarihin seçilmesi doğudaki dinamikleri çok farklı bir duruma getiriyor.
2. Diğer Paradox Oyunlarıyla Olan Benzerlikler
Imperator: Rome'un en çok benzerlik taşıdığı Paradox oyunu Europa Universalis IV. Oyunun ana konsepti ülke yönetimi, diğer ülkelerle savaşmak, bu savaşlarda ordu kontrolü yaparak işgallerde bulunmak, barış antlaşması imzalamak ve genişlemek. Ancak Europa Universalis IV'ten farklı olarak oyunda karakter ve nüfus dinamikleri mevcut. Karakter dinamiği Crusader Kings II'yi andırabilir, ancak kesinlikle Imperator: Rome'un CK2'nin taşıdığı RPG unsurlarını barındırdığını söyleyemeyiz. Crusader Kings II'de özünde bir karakteri veya hanedanı yönetirken, Imperator: Rome'da tıpkı EU4 gibi devlet yönetiyoruz ve karakterler bu devletin yönetiminde yer alan parçalardan ibaret. Oyunda diğer karakterlerle olan ilişkilerinizde en önemli unsur Sadakat. Oyunda valiler ve generaller bazında ülkenizin 3'te 1'inin sadakatsiz karakterlerde yer alması durumunda iç savaş riski yaşıyorsunuz. Sadakatsiz karakterlerle başetmede ise devreye karakter etkileşimleri giriyor. Dilerseniz pozitif etkileşimlerle o karakterin gönlünü alarak (veya rüşvet vermek suretiyle direkt gönlünü satın alarak) sadakatini arttırabilirsiniz, dilerseniz negatif etkileşimleri tercih edip ülke için tehlike yaratan bu karakterlerin saygınlığını azaltmayı, hapse atmayı ve hatta onlara suikast düzenlemeyi tercih edebilirsiniz.
Oyunda tıpkı Crusader Kings II'deki konsey mekaniğini anımsatır bir biçimde karakterleri çeşitli konumlara atamanız gerekiyor. Her karakterin bir ailesi var ve bu aileler içerisinde önemli karakterler işsiz kaldıkları zaman bu ailenin desteğini kaybedebiliyorsunuz. Oyundaki nüfus sistemi her ne kadar Victoria 2'yi anımsatsa da, Europa Universalis IV'te bölgelerdeki vergi, üretim ve insan gücü bonuslarını da anımsatıyor. Oyunda tıklayabildiğiniz her şehir bir eyalete bağlı, EU4'ten farklı olarak claimlerinizi şehir bazlı değil, eyalet bazlı atıyorsunuz. Her şehirde üretilen bir ticaret ürünü, nüfus ve binalar var. Binalar diğer Paradox oyunlarına oranla daha basit bir halde. Nüfusta ise 4 kademe mevcut, vatandaşlar size teknoloji puanı sağlıyor, özgür kişiler size insangücü sağlıyor, kabile üyeleri size vergi ve insangücü sağlıyor, son olarak köleler size vergi sağlıyor. Her nüfus grubunun kendi içerisinde farklı mutluluk değeri var, dolayısıyla bir şehirde köleler mutsuzken vatandaşlarınız mutlu olabilir. Nüfusların mutsuzluk değeri şehirde genel bir "huzursuzluk" değerinin oluşmasına sebep oluyor.
Oyunda yine karakterlere geldiğimizde Crusader Kings II'deki gibi karakter özellikleri olduğunu göreceksiniz. CK2 daha çok RPG unsurları barındırması sebebiyle biraz daha oyun-içi etkileşime sahip karakter özellikleri içerirken, Imperator: Rome'da biraz daha temelden ele alınmış. Karakterin istatistiklerine etkinin yanı sıra, birçok özelliğin hükümdarlık ve etkileşimler bazında sonuçları var. Örneğin bir karakter Dürüst özelliğine sahipse bu kişiye rüşvet veremiyorsunuz. Bazı özellikler karakteri daha iyi bir vali yaparken, bazı özellikler karakterin daha iyi bir general olmasını sağlayabilir. Oyunda her karakterin prestij, popülarite, sadakat ve yozlaşma değeri mevcut.
Europa Universalis IV'te Administrative, Diplomatic ve Military şeklinde olan 3 ana puan yerini Imperator'da Military, Civic, Oratory ve Religious olmak üzere 4 puana bırakmış. Bu puanlardan Military olan isminden de anlayacağınız üzere askeri gelenekleri açmak gibi askeri hususlarda kullanılıyor, Civic puanı ile icatları açarak kalıcı bonuslar elde edebiliyorsunuz, Religious puanı ile istikrar seviyenizi yükseltebiliyor, Omen alarak geçici bonuslar kazanabiliyorsunuz. Oratory ise büyük oranda diplomatik ve idari puanınız, claim almaktan rüşvet vermeye birçok unsur Oratory puanı ile yapılıyor. Oyunda bu şekilde puanlar olduğu gibi, her karakterin de bu alanlarda bir yetenek seviyesi bulunuyor.
3. Temel Oyun Mekanikleri
Oyunun genel oynayışı Europa Universalis IV ile oldukça benzeşiyor. Bir ülke yönetiyorsunuz ve bu yönetim ülkenin ekonomik idaresini, ticari ilişkilerini ve askeri yapısını kapsıyor. Her ülkenin bir yönetim biçimi var ve bu yönetim biçimine göre şekillenen Idea tercih hakkınız mevcut. Eğer idea tercihlerini yönetim biçiminizle uyumlu bir şekilde yaparsanız ekstra bir bonus elde ediyorsunuz. Örneğin Roma oyuna Aristokratik Cumhuriyet olarak başlıyor ve bu kapsamda 2 Military ve 1 Oratory ideası seçerse aylık 0.02 sadakat bonusu, %10 özgür vatandaş mutluluğu ve her puan türünden +1 bonus elde ediyor. Çok istisnai bir durum olmadıkça buradaki kısıtlamaları takip etmeniz önerilir.
Oyunda sahip olduğunuz farklı yönetim biçimine göre veraset biçiminiz ve ülkenizin idaresi de büyük ölçüde farklılık gösteriyor. Örneğin Roma'da 5 farklı gruptan oluşan bir senato varken, kabilelerle oynadığınızda ülke içerisinde bir şef limitine sahip oluyorsunuz ve bu şefler kendi ordularını çıkartıp zaman içerisinde yeni askerler üretiyorlar. Roma senatosunda her grubun kendi içlerinden hükümdar çıkartmaları durumunda sağladıkları bir avantaj veya dezavantaj var. Örneğin ülkenin başına askeri gruptan biri geldiğinde %10 moral elde ediyorsunuz ancak popülist bir hükümdar gelirse puan harcadığınız her eylemi %10 daha pahalıya yapıyorsunuz.
Oyunda okçu, deve, at arabası, zırhlı süvari, zırhlı piyade, atlı okçu, hafif zırhlı atlı, hafif zırhlı piyade, savaş filleri ve gemiler olmak üzere 10 farklı askeri birim var. Bu askeri birimlerin her birinin birbirine karşı avantajı ve dezavantajı mevcut. Örneğin at arabası süvarilere %50 daha az hasar verirken, hafif zırhlı piyadelere %30 daha fazla hasar veriyor. Her birimin farklı hızı var ve tıpkı HOI4'te olduğu gibi bir birliğin hızı içerisindeki en yavaş birime göre belirleniyor. Bir diğer önemli unsur ise EU4'ten farklı olarak her birimin "1" erzak harcamaması, örneğin filler normal bir birime nazaran 2 kat erzak harcıyor, dolayısıyla bir bölgede 20 erzak limiti varsa oraya siz 10 birim fil koyabiliyorsunuz. Öte yandan okçular normalden daha az bir erzak ağırlığına sahip.
Burada önemli mekaniklerden birisi bu birimlerin üretimlerinin bölgelerde mevcut ticari kaynaklara bağlı olması. Örneğin atlı bir birim basmak için bölgede kaynak olarak at olması gerekiyor. Bir gemi basmak istiyorsanız liman kentinizde odun bulunmalı veya oraya o odunu aktarmalısınız. Ticaret mekaniğinin 2 yönünden birisi bu, diğeri ise bölgelerde surplus (kaynak fazlalığı) ile ekstra bonuslar sağlayabilmesi. Bu şekilde bölgelerinizin savunmasını güçlendirebilir veya nüfus gelişimini hızlandırabilirsiniz. Oyunda hem asker basımı, hem nüfus taşıması hem de bina basımı için EU4'te de bulunan "makro inşaat" arayüzünü kullanabilirsiniz.
Oyunun bir diğer önemli yanı ekonomi. Ekonomide oyun büyük ölçüde diğer Paradox oyunlarını andırsa da, net bir skala biçiminde gider kısmaktansa hem geliri hem de gideri 3 kademe arasında değiştirebiliyorsunuz. Bu 3 kademe tercihlerden ortadaki işin "normal seyriyken" aşağıya veya yukarıya almanız durumunda bu eyleminizin çeşitli yan etkileri oluyor. Örneğin vergileri kısarak huzursuzluk seviyesini azaltabildiğiniz gibi, dilerseniz normalin üstünde vergi alabiliyorsunuz ve bunu yaptığınızda ülkenin teknolojik gelişmesi yavaşlıyor. Bu arayüzde dikkatinizi çekebilecek bir diğer unsur Maaş (Wage) kısmı, oyunda karakterlerin maaşını yükselterek aylık sadakat kazanımlarını yükseltebiliyorsunuz.
İşin diplomasi kısmına gelirsek, diğer PDX oyunlarında olduğu gibi diğer ülkelerle (kabul etmeleri durumunda) müttefik olabiliyoruz, askeri geçiş isteyebiliyoruz, bağımsızlıklarının garantörü olabiliyoruz. Ancak diğer oyunlardan farklı olarak Imperator: Rome'da 4 kademeli bir ülke seviyesi mevcut. Ülkeniz birden fazla toprağa sahipse ancak pek güçlü değilse "yerel güç" oluyor ve bunun sonucu olarak müttefik alabiliyorsunuz ve savunma paktlarına katılabiliyorsunuz, bölgesel güç olmanız durumunda diğer ülkeleri savaşla tehdit edebiliyor ve onların bağımsızlıklarını garanti altına alabiliyorsunuz. Major güç olursanız isyanları destekleyebiliyorsunuz. Eğer tek bölgeye sahipseniz "şehir devleti" seviyesinde bulunuyorsunuz. Burada oyun içerisinde etkili olan husus, farklı ülke seviyelerindeki ülkelerin birbirleriyle müttefik olamaması. Dolayısıyla genişleyerek ülke seviyenizi yükselttiğinizde bir anda kendinizi savunmasız da bulabilirsiniz.
Oyunda bina limitinden ticaret rotası limitine dair birçok unsur nüfus sayısına göre artış gösteriyor. Oyunda her biri kendi bonusuna sahip toplam 34 ticaret ürünü mevcut. Bu ticaret ürünlerini kendi bölgeleriniz arasında taşıyabileceğiniz gibi, uygun bir ülke bulunması durumunda dışarıdan da ithalatını yapabiliyorsunuz. Oyunda tıpkı EU4'te olduğu gibi bir diplomatik ilişki sınırı mevcut.
Son olarak oyunun yine kendisine has bir yapısı olan bir başka mekaniği olan paralı askerlerden bahsedelim. Oyunda paralı askerler harita üzerinde sahip oldukları siyah bayraklarla görülebiliyorlar. Oyunda puana bağlanmış diğer birçok etkileşim gibi paralı asker kiralarken de Military Power harcıyorsunuz. Paralı askeri aldığınız vakit o birimin kontrolünü ele geçiriyorsunuz ancak bu birimden herhangi bir asker çıkartma gibi bir şansınız yok. Burada önemli olan hususlardan birisi paralı askerlerin nerede olduğu, paralı askerleri aldığınız an kontrolü elde ettiğiniz için, örneğin Roma ile oynarken İran'daki paralı askeri almanız içerisinde bulunduğunuz savaşın seyrini değiştirmek için çok fazla anlam ifade etmeyebilir.
4. İlk Oyununuz Öncesi Bilinmesi Gerekenler
Imperator: Rome'da ilk oyununuzu açtığınızda yapmanız gereken bazı noktalar mevcut. İlk olarak oyundaki birçok ülke ismen yabancı gelecektir, komşularınız kim, kimle müttefik olabilirsiniz, oyun pausetayken etrafınızı detaylıca inceleyin. Ardından askeri birimlerinize general ve amiral atamalarını yapın. Bu birimlerin yanında yer alan Roma rakamları liderinizin askeri yönetim seviyesini ifade ediyor.
Ardından yapmanız gereken şey ülkenizi kim yönetiyor ve bu yöneten kişi öldüğünde varis kim olacak bunu görmek. Cumhuriyet veya kabile yönetimlerinde varisinizi beğenmiyorsanız elinizde çeşitli silahlar mevcut, eğer monarşi iseniz gözünüzü veraset esnasında tahtta hak iddia edebilecek karakterlerden ayırmayın.
Diğer Paradox oyunlarında olduğu gibi ekonomik durumunuzu ölçüp savaş öncesi ekstradan birim basabilirsiniz. Özellikle askeri avantaj sağlayan Omenleri savaş öncesinde kullanmak önemli bir fayda sağlayabilir. Oyunda birçok etkileşim için puana ihtiyacınız olacak, dolayısıyla örneğin tüm puanlarınızı nüfusları yükseltmeye harcarsanız kendinizi claim atamıyor bir biçimde bulabilirsiniz.
Sadakatsiz karakterlere dikkat edin, bir general düşük sadakate sahip olduğunda ordusunu kontrol edemeyeceksiniz. Bu karakterlere çeşitli ayrıcalıklar tanıyarak sadakatlerini yükseltebileceğiniz gibi, daha karanlık bir yol izleyip karakteri ortadan kaldırmaya çalışabilirsiniz.
5. Başlangıçta Önerilen Ülkeler
Oyuna yeni başlayan oyuncuların deneyebileceği 4 ülke mevcut.
1. Roma: Oyunda "kolay" başlangıca sahip 2 ülkeden biri olan Roma ile oynarken hızlı bir biçimde Etrürya ve Samnium'u ortadan kaldırmalısınız. Nüfus avantajınızı kullanıp ağır zırhlı piyadelerle İtalya'yı birleştirmek ve tarihin en ihtişamlı imparatorluğunu kurmak sizin elinizde.
2. Makedonya: Makedonya oyunda ilginç konumda olan ülkelerden birisi, Yunanistan'a genişlemek harita üzerinde kolay gibi görünse de, burada birçok devlet Frigya'nın koruması altında. Güçlü bir donanma ile Frigya'ya geçit vermeden Yunanistan'ı zapt etmek ve Makedonya Kralı Filip'in hayalini başarmak mümkün.
3. Maurya: Maurya ile kolaylıkla Hindistan'ı birleştirebilir, Selevkoslara meydan okuyabilirsiniz.
4. Mısır: Mısır ile oynarken yegane düşmanınız Frigya ancak Frigya'nın da etrafı düşmanlarla dolu. Yavaş yavaş nüfusunuzu asimile ederek güçlü bir imparatorluğa dönüşebilirsiniz.
Oyunda kabile devletlerine geçmeden önce monarşi ve cumhuriyetleri denemeniz önerilir.
![[+]](https://forum.strategyturk.com/images/majestic/collapse_collapsed.png)
