16-08-2020, 15:02
(Son Düzenleme: 03-03-2024, 15:38, Düzenleyen: Elefsar. Toplamda 1 kere düzenlenmiş.)
Antik Yunan'da symposium "birlikte içmek" anlamına gelen bir sözcük. Kelime yemekten sonra zevk için içerken müzik, dans, resitaller eşliğinde yapılan bir ziyafetin veya konuşmanın bir parçasıdır. Bir sempozyumda anlatılan veya yer alan edebi eserler arasında iki Sokratik diyalog bulunur bunlar: Platon'un Sempozyumu ve Xenophon Sempozyumu ile Megaralı Theognis'in ağıtlar gibi bir dizi Yunan şiiridir. Sempozyumlarda benzer sahneler Yunan ve Etrüsk sanatında da tasvir edilmiştir. Kelime günümüzde eski anlamından sapsa da hala kullanılmaktadır.
ŞARAP İÇMENİN SOSYAL YANI
Yunan sempozyumu önemli bir Helen sosyal parçasıydı. Saygın ailelerin erkekleri için tartışma, övünme ya da başkalarıyla eğlenmek için bir forumdu. Genç erkeklerin aristokrat topluma girişini kutlamak için sık sık düzenlenirdi. Atletik ve şiirsel yarışmalardaki zaferler gibi diğer özel günleri kutlamak için de aristokratlar tarafından da sempozyumlar düzenlenirdi bu onlar için gurur kaynağıydı.
Platon'un Sempozyumu- Anselm Feuerbach
Sempozyumlar genellikle hanenin erkek bölümü olan andrōn'da (ἀνδρών) yapılırdı. Katılımcılar, odanın üç duvarına kapıdan uzağa dizilmiş yastıklı koltuklara (Triclinium) yerleşirdi. Alanın sınırlı olması nedeniyle, koltuklar yedi ile dokuz arasında olacak ve toplam katılımcı sayısını on dört ila yirmi yedi arasında sınırlanacaktı. Gruba herhangi yeni bir genç katılırsa onlar tricliniumdan faydalanamaz sadece otururlardı. Bununla birlikte, Makedon sempozyumlarında odak sadece içmek değil, avlanmaktı da ve genç erkeklere ancak ilk yaban domuzlarını öldürdükten sonra Tricliniuma geçmeleri izin verilirdi.
Bir Tricliniuma
Yemek ve şarap servis edilir ve birkaç farklı yolla eğlence sağlanırdı bunlar: Şarkılar, flüt çalan kızlar veya erkek çocuklar, çeşitli eylemler yapan köleler ve kiralık eğlenceler olabilirdi.
Sempozyumlar genellikle belirli durumlar için yapılırdı. En ünlü sempozyum olan ve Platon'un diyaloglarında da bahsedilen (Xenophon bundan farklı bir şekilde bahsetmiştir) MÖ 416'daki Dionysia tiyatro yarşmasındaki ilk zaferi vesilesiyle şair Agathon tarafından düzenlen sempozyumdur. Platon'un anlattığına göre, kutlama, başka bir sempozyumdan yeni çıkmış, sarhoş ve neredeyse çıplak olan genç Alkibiades'in beklenmedik girişiyle gölgelenmiştir.
Sarhoş Alkibiades'in Sempozyuma Girişi
Sempozyumda erkekler; aşk ve cinsiyetler arasındaki farklılıklar gibi genellikle felsefi olan çok sayıda konuyu tartışırlardı.
İÇMEK VE DAHA FAZLASI
Bir Sempozyum akşam tartışılacak konuya göre şarabın ne kadar kuvvetli olacağını belirleyen bir lider tarafından yönetilirdi bu lidere " symposiarch" denirdi. Yunanlılar ve Romalılar geleneksel olarak şaraplarını suyla karıştırarak servis ederlerdi çünkü saf şarap içmek medeniyetsiz insanların alışkanlığı olarak görülüyordu. Bununla birlikte, Roma ve Yunan sempozyumları arasında büyük farklılıklar vardı. Bir Roma sempozyumunda (convivium) yemeklerden önce, yemekle birlikte ve yemekten sonra şarap servis edilir ve kadınların katılmasına izin verildi. Bir Yunan sempozyumunda ise şarap sadece akşam yemeğinden sonra içilirdi ve kadınların katılmasına izin verilmezdi. Şarap, iki adam tarafından taşınmak üzere tasarlanmış büyük bir kavanoz olan "krater" ve büyük sürahilerden (oenochoe) servis edilirdi. Tören lideri tarafından belirlenen şarap, belirli bir sertliğe kadar seyreltilir ve daha sonra karıştırılırdı. Köle çocuklar krateri taşır ve şarabı sürahilere katardı. Bunun yanı sıra sempozyumlarda bazı formaliteden gelenekler de vardı bunlardan en önemlileri; çeşitli tanrıların veya ölülerin onuruna az miktarda şarap dökmekti.
Eubulus'da Şarap Tanrısı Dionysos'un şu sözleri aktarılır:
"Mantıklı erkekler için sadece üç krater hazırlıyorum: biri sağlık için (önce içiyorlar), ikincisi aşk ve zevk için ve üçüncüsü uyku için. Üçüncüsü boşaldıktan sonra bilge adamlar eve gider. Dördüncü krater artık benim değil - kötü davranışa aittir; beşincisi bağırmak içindir; altıncı kabalık ve hakaret içindir; yedinci kavgalar içindir; sekizincisi mobilyaları kırmak içindir; dokuzuncusu depresyon içindir; onuncu, delilik ve bilinçsizlik içindir."
Yunan erdemine uygun olarak, sempozyum lideri şenliklerin kontrolden çıkmasını engellemeliydi ancak Yunan edebiyatı ve sanatı üçüncü krater sınırına uyulmadığını gösteriyor.
EĞLENCELER
Şiir ve müzik sempozyumun merkezinde yer alırdı. Statü sahibi özgür kadınlar sempozyumlara katılmasa da, birinci sınıf kadın fahişeler (hetairai) ve göstericiler, konuklarla gösteri yapmak, eşlik etmek ve sohbet etmek için işe alınırdı. Enstrümanlar arasında kadınların çalabileceği aulos Yunan nefesli enstrümanıydı. Yaylı çalgılar da ise barbiton geleneksel çalgı idi. Köleler ve oğlanlar da hizmet ve eğlence sağlardı.
Konuklar ayrıca rekabetçi eğlencelere aktif olarak katılırdı. Genellikle sempozyumlarda oynanan bir oyun olan, oyuncuların şaraplarının tortularını, tabağa benzer ayaklı bir içme kabında (kylix) döndürüp hedefe fırlattıkları oyun olan kottabos'du. Diğer bir sempozyum etkinliği ise "skolia". Bir parçanın ilk kısmının lir eşliğinde söylenip kalan kısmında yarışmacının doğaçlama yapması beklenirdi. Bu şarkılar genelde vatanseverlik ve aşk üstüne olurdu.
Bir Kottabos Oyuncusu
ETRÜSK VE ROMA'DA İÇKİ PARTİLERİ
Etrüsk sanat eserleri Yunan sempozyumlarını hatırlatan ziyafet sahneleri içerse de önemli farklardan biri statü sahibi kadınların, Etrüsk toplumunun diğer alanlarında olduğu gibi sempozyuma da tam katılımıdır. Kadınların şarap içmesine ve bayramlarda erkeklerle birlikte uzanmasına izin verilir. Hatta bazı Etrüsk kadınları "uzman içiciler" olarak görülürdü. Ek olarak Etrüsk kadınları genellikle içki ve ziyafet gereçleriyle gömülmüşlerdir, bu da bu faaliyetlere katıldıklarını gösteriyor. Yunan ve Etrüsk içki partileri arasındaki en belirgin ayrımlar Etrüsk sanatında görülür. Etrüsk resimleri kadın ve erkeklerin birlikte şarap içip aynı minderler üzerinde uzanmalarını resmediyor. Etrüsk bölgesinde bulunan, MÖ 520-530 yıllarına tarihlenen "Evli Çift Lahiti", bir ziyafet bağlamında bir arada uzanmakta olan bir erkek ve kadını tasvir ediyor. Bu cinsiyetçi Yunan içki partileriyle tam bir tezat oluşturuyor.
Evli Çift Lahiti
Diğer birçok Yunan geleneğinde olduğu gibi sempozyumun estetik çerçevesi de Romalılar tarafından comissatio adı altında benimsenmiştir. Bu eğlenceler aynı zamanda belirli miktarlarda şarabın içilmesini ve misafirler arasından atanan tören ustasının gözetimini de içeriyordu. Sempozyumun bir başka Roma versiyonu da conviviumdu. Roma sempozyumlarında da kadınların rolü farklıydı. Romalı kadınların şarap içmesi genel ahlakın bir gereği olarak yasalarca yasaklanmıştır. Erkeklerden kendi şarap tüketimini kontrol etmeleri beklenirdi, ancak kadınlara bu yetki verilmedi. Roma İmparatorluğu'nun ilk yıllarından, Cumhuriyet Dönemi'nde şarap içmeleri yasaklanıncaya kadar, kadınların içki partilerinde daha fazla var olduğu görülüyor.
Etrüsk Duvar Çizimi