Rehberimiz çok fazla konuya çoğunlukla yüzeysel olarak değineceği için bu rehbere başlanmadan önce özellikle Oynanabilir Medeniyetler, Sosyal Politikalar, Tema Bonusları ve Dünya Harikaları hakkında yazılmış rehberleri okumanız tavsiye olunur.
Not:Bu rehber Brave New World ve Gods and Kings eklentileri baz alınarak hazırlanmıştır.
Amacımız: Turizm gelirimizi artırarak ve daha verimli hale getirerek, kültürümüzü diğer bütün medeniyetlerin kültürlerinden baskın kılmak.
Bölüm 1 Teknoloji Ağacı ve Yapılması Tavsiye Edilen Harikalar - Binalar
Antik Çağ
Kültür odaklı bir oyun sergileyeceksek ise ilk önceliğimiz yapacağımız harikaları diğer medeniyetlerden önce yapabilmek için üretim ile teknoloji bonusu ve bol bol büyük insan çıkaracağımız Guildleri -Loncaları- doldurmak için kalabalık şehirler. Ama asla unutulmamalıdır ki oyunun erken döneminde kazanma amacınız ne olursa olsun önceliğiniz nüfus odaklı olmalıdır. İlk üretimde elbette sosyal politika açmak için Monument yapıp, Pottery'i açtıktan sonra da, Granary yaparak erken dönemde nüfuz artırmak, işçi basmak, uygun yerlere tarlalar ve madenler yaparak çevreyi değerlenmeliyiz, eğer nehir kenarındaysanız Water Mill de yapabilirsiniz. Nufüz bakımından tatmin edici bir noktaya geldiğinizde ise Great Libery'i yaparak veya en kötü geç olmadan şehirlere libery yapılarak teknolojik üstünlüğü yakalayabiliriz. Onun dışında oyuncunun isteğine bağlı olarak nüfus bonusu veren Tample of Artemis veya direkt 6 food veren Hanging Gardens yapmak zararınıza olmayacaktır.
Eğer dini dominasyon kurarak ileriye dönük turizm bonuslarını kucaklamak istiyorsanız Stonehenge de yapılabilir. Veya Artemis'i atlayıp Piramitleri de yapıp işçiler ile uğraşmazsınız. Sonuçta bu rehber oyuncunun kendi ihtiyaçları tarafından esnetilebilir bir rehberdir.
Klasik Çağ
Eğer herhangi bir şehirinizin yeterince kalabalık olduğunu düşünüyorsanız ilk yapmanız gereken şey Witers' Guild. Bu kötü çocuğun eğer içine iki tane pop atarsanız istemediğiniz kadar yazar üretmeye başlayacaktır. Bunun yanında yazarlar doğup durmaya başlatınca eserlerini saklamak için sadece bir yazı slotu olan amfitiyatrolar yapmaya başlamalısınız. Onun dışında bedava sosyal politikası için Oracle, teknolojik gelişmenizi daha da artırmak için National College, yazar üretimini daha da artırmak istiyorsanız Yine Drama ve Poetry ile gelen National Epic -Her şehirinizde monument olmalı ve şahsi önerim şehir sayınızı çok artmadan yapmanızdır.- yapıp yaptığınız şehirde Great Person üretimini yüzde yirmi beş artırıp, hem de amfitiyatroların yaptığı gibi bir edebi eseri saklayabilmesi baya işinize yarayacaktır. Bir de eğer halen bunların hepsini yaptığınız halde daha orta çağa geçememiş ve harikaya doymamışsanız Partheon yapabilir, çöllük bir yere düştüyseniz Petra veya deniz ticaretinden parayı kırmak istiyorsanız Collosus'u yapmayı deneyebilirsiniz.
Orta Çağ
İlk yapılmasını tavsiye ettiğimiz yine elbette Artists Guild. Yazar Loncasını kurduğunuz şehriniz halen size çok kalabalık geliyorsa oraya, eğer fazla kalabalık değilse başka kalabalık bir şehre kurmanız tavsiyemizdir. Her ne kadar Modern çağa kadar resimleriniz için edebi eserlerindeki amfitiyatorlarda olduğu gibi her şehre kurabildiğimiz slot veren binalar olmasa da özellikle rönesans döneminde, doğru harikaları yaparak müzelere kadar beklemek zorunda kalmazsınız. Ama bu sonraki çağın konusu.
Şu ana kadar oyunun başlangıcından beğeredir başkentinizde olan tek resim slotlu Place ve yapmaya tenezzül ettiyseniz yine tek resim slotlu Parthenon ile toplam iki resim kapasiteniz var. Bu yüzden orta çağdan çıkana kadar ressam birikmesi yaşayabilirsiniz. Normaldir.
Theology ile açılan Garden ilk önceliğimiz. National Epic'in akisne göl ve nehir keneranındaki bütün şehirlere yapabildiğiniz bu bina yüzde yirmi beş bonus vermesiyle mümkünse ressam, müzisyen, yazar, mühendis, bilim adamı ayırt edilmeden great person üreten bütün şehirlere yapılmalıdır.
Bu çağımızın teknoloji bölümüne gelecek olursak Education ile açılan Oxford ve Üniversiteler. Kütüphane olan her şehrimize inşaat edebildiğimiz üniversitelerin yanında, Oxford, her şehirlerimizde üniversite olunca yapabildiğimiz inanılmaz bir şey. Hem bedava bir teknoloji -teknolojinin ne olacağını siz seçtiğiniz ve erteleyemeden inşaat biter bitmez seçmek zorunda kalacağınız için acele etmeden kritik bir anı hesaplayarak inşaat etmeniz yararınıza.- hem de iki edebi eser slotu ile teknolojik ve kültürel alanda oldukça işinize yarayacaktır.
Şehirdeki kültürü yüzde yirmi artırmasıyla başka birinin yapmaması için Alhambra veya olabildiğince çok amfitiyatro ve müze yapabilmek için kurduğunuz sayısız şehrin mutluluğunu artırmak için Notre Dame yapılabilir.Eğer hala dini dominasyona oynuyorsanız Theology ile gelen istediğiniz harika(ları) yapabilirsiniz.
Rönesans
Evet biliyorum. Yapılmasını şiddetle tavsiye ettiğim çok fazla harika ve bina var. Peki sorun niye? Çünkü kültürel odaklı bir oyun oynuyoruz ve elbette sanatın altın çağında bu kadar yoğun olmamız gayet normal. En azından bence.
Tekrar teknoloji ağacına geçecek olursak Tavsiyem Printing Press ile açılan Pisa'yı yapmanızdır. Hatta Pisa'yı herhangi bir şehrinizde yaparken - Verdiği yüzde yirmi beşlik Great Person bonusu ulusal olduğu için istediğiniz yere yapabilirsiniz.-, Başkentinizde Global Theatre yapıp hem alınacak bedeva yazarı kapıp, hem de verdiği iki yazı slotunu değerlendirebilirsiniz.
Bunları hallettikten sonra eğer yapabildiyseniz Pisa'nın verdiği bedava great persondan mühendisi seçip, hem verdiği 2 resim slotu için hem de bütün şehirlerindeki kültür artışını yüzde yirmi beş arttırdığı için Sistine Chaple'i inşaat ederken kullanabilirsiniz. Bu arada olabildiğince hızlı bir şekilde bütün şehirlerinize opera binası yapmalısınız. Opera binaları bitince ise mümkünse Musicians' Guild'i yanına Garden inşaat etmeyi ihmal etmeyerek gözde şehriniz değil de başka kalabalık bir şehrinize inşaat edin.
Architecture teknolojisini açtıktan sonra iki seçeneğiniz var. Az önce süratle bütün şehirlerimize opera binası inşaat etmemize neden olan, 3 resim slotlu ve bulunduğu şehire yüzde elli kültür bonusu sağlayan Hermitage veya bedava bir müzisyen ile 3 müzik slotu sağlayan Uffizi. Tercih sizin. Şahsen artık geç dönemde müzisyenleri sanat eseri için değil de konser için kullandığım ve rehberimizin ilerleyen bölümlerinde değineceğim arkeoloji için bol bol yer bırakmak istediğim için ben şahsen hep öncelikle Hermitage yapıyorum. Ama Hermitage talihsiz bir şekilde siz daha Opera binaları yapamadan başkası tarafından kapıldıysa öncelikle Musicians' Guild'i yine Nationel Epic'i inşaat ettiğiniz şehrinize kurmayı ihmal etmeyin.
Bunun dışında eğer diğer devletlerle bol bol araştırma anlaşması imzalıyorsanız Porcelain Tower yapabilirsiniz.
Endüstriyel Çağ
Bu çağda her ne kadar harika olarak sakinlemiş gibi gözüksek de aslında Archaeology teknolojisi ile açılan Arkeoloji mekanikleri doğru kullanırsanız Turizm bakımından bir sıçrama yaşamanıza neden olacak bir mekanik.
-Konuyu dağıtmamak adına arkeoloji mekaniklerini rehberin ilerleyen kısımlarında değineceğiz-
Eğer Rönesans dönemimdeki çoğu harikayı kaçırmış ve şehirlerinizde altı yüz- yedi yüz yıllık ressamlar birikmişse merak etmeyin. İlk olarak Louvre Müzesini yapmamız lazım. Bu müze bedava bir ressamla beraber tam 4 resim slotu sağlıyor. Onun dışında bol bol 2 resim slotu sağlayan müze ve arkeolog basabilirsiniz.
Bir de hem şehirlerdeki üretimi artırmak hem mühendis üretimimizi artırmak için hem de ideoloji dediğimiz şeyi açmak için fabrikalar da yapmamız önemli.
Modern Çağ
Otel yapmamızın sebebi hem şehirimizdeki kültür ve turizmi ciddi miktarda artırırken, Eyfel ise bize kemiksiz on iki turizm puanı sağlıyor. Broadcast Tower ise Freedom ideolojisinin son üç basamağından biri olan Media Culture ile bulunduğu şehire yüzde otuz dört turizim bonusu sağlıyor.
-Çeşitli İdeolojilerin Kültürel etkileri rehberimizin ilerleyen kısımlarında bulunacak-
Yine Radio ile açılan Broadway ise bedeva müzisyen ve üç müzik slotu veriyor. Açıkçası artık müzisyenleri konser vermek için kullanacağınız için slot pek önemli olmasa da bedeva müzisyen için yapılabilir.
Jesus the Redeemer ise verdiği yüzde on politika ucuzlaması için seçilebilir.
Atomik Çağ
Hava alanları kültürel açıdan bakacak olursak aynı otaller gibi yapıldıkları şehrin kültürel ve turizm gelirlerini artırıyor. Onun dışında Eğer kıyı şehriniz varsa verdiği bir beleş sosyal politika ve şehirin kültürünü yüzde elli artırmasıyla biraz gereksiz olsa da verdiği 2 müzik slotu ile Sidney Opera Evi yapılabilir. Halen nüfuza doymadıysanız hastane de yapabilirsiniz.
Bilgi Çağı
Şimdiye kadar bitirdiğinizi farz etsem de yarım kalmaması için son çağımıza geçiyoruz. Bilgi Çağı
Bu çağda kültür namına sadece iki şey yapabiliyoruz. CN Tower ile hem her nüfus başına bir mutluluk alıyor, hem de hala yapmadıysanız bütün şehirlere bedava Broadcast Tower sağlıyor.
National Visitor Center ise eğer bütün şehirlerimizde otel varsa yapabildiğimiz bir yapı. Sağladığı şey ise ulusal olarak turizm ve kültürel gelirlerimizi oldukça artırıyor.
Bölüm 1'in sonu
Bölüm 2 Sosyal Politikalar
Her ne kadar oyunun başında açabildiğimiz dört politika -Tradition, Liberty, Honor ve Piety- olsa da kimselere saldırmayacağımızı varsayarak ilk açacağımız iki politika Tradition ve Liberty. Açıkçası Tradetion'u açmamızın en büyük sebebi kırmızı kare içine aldığım özellik Aristocracy ile dünya harikalarının inşaat ederken yüzde on üretim onusu vermesi ve çeşitli politikalarıyla nüfusumuzu erken dönemde artırması, mutluluk ve altın bonusları vermesi. Liberty'i seçmemizin sebebi ise işçi bonusları, küçük üretim bonusları ve en önemlisi Settler üretimine yüzde elli bonus verip, başkentimizde bedava bir Settler veren yine kırmızı kare içine aldığım Collective Rule bonusu. Her ne kadar ben hep ilk önce Tradition'u bitirip, Liberty'e geçsem de siz kendi canınızın isteğine göre seçiminizi yapabilir, eğer halen ısrarla dini odaklı bir şekilde gidiyorsanız, Liberty'i bitirip, Tradition'dan sadece Aristocracy'i alıp Piety'e odaklana bilirsiniz. Sonuçta kültürel odaklı bir oyun oynadığımız için bol bol politika açacaksınız.
Ve geldik kültürel sıçrama yapacağımız politikaya. Gerek diplomatik yollarla aldığımız turizm bonuslarını katlaması, -Bölüm 3'e bakın.- müzisyen, yazar, ressamların doğma hızını artırması, bedavadan verdiği bir ressam, çeşitli kültür üretimi bonusları, kültürel binaların inşaatına yüzde elli üretim bonusu vermesiyle biricik göz bebeğimiz.
Not: Bunlar yararlı olabileceğini düşündüğüm politikalar. Harita tipleri, oyundaki durumunuz gibi nedenlerle elbette bu politikalardan bazılarını yapmayabilir veya yarım bırakabilirsiniz. Sonuçta Civilization V oldukça adaptasyon isteyen bir oyun olduğu için bu konuda yazılan rehberleri eksiksiz uygulamaya çalışmanız sizin zararınıza olur.
Not: Sosyal politikalar hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Bölüm 2'nin sonu.
Bölüm 3 Diplomatik Turizm Bonusları
Tamam. Binalarımızı yaptık, müzelerimizi ve amfitiyatrolarımızı doldurduk, konserlerimizi verdik ama duracak mıyız? Elbette hayır. Şimdi sırada diplomatik yollarla rakip medeniyetlerin nasıl daha hızlı kot pantolonlarınızı alıp, pop müziklerinizi dinleyeceğinde.
Not:Buradaki turizm bonusları -diplomat propagandası hariç- Aesthetics sosyal politikasından Cultural Exchange'i açtığım için normaldekinden yüzde on beş daha fazladır.
İlk olarak Almanya örneğine bakalım. İlk yüzde kırk bonus aramızda bir ticari kervan olduğu için -Denizden veya karadan olması, onun veya sizin göndermeniz, bir veya on kervan olması fark etmez. Kervan(lar) yağmalanmadığı veya iptal edilmediği sürece bonusu alırsınız.-
İkinci bonus diplomatımın -casuslar hakkında daha fazla bilgi için tıklayın- düşman başkentinde yaptığı propaganda için.
Üçüncü Bonus eğer açık sınırlar anlaşmamız olsaydı - tek karşı tarafın açması da işinize yarar. Sizin karşılıksız açmanız ise işinize yaramayacaktır.- yüzde kırk bonus verecekti.
Dördüncü bonus eğer aynı dine mensup olsaydık yine yüzde kırk verecekti - Dini kimin kurduğu önemli değil-
En sondaki penaltı ise fraklı ideolojilerde -ben Freedom, o Order- olduğumuz için yüzde otuz dört turizm cezası veriyor. -Aynı ideolojiyi paylaştığınız ülkelerde (Bölüm 4'te bahsedilen Order bonusu hariç) turizm bonusu almazsınız.
Bölüm 3'ün sonu
Bölüm 4 İdeolojik Bonuslar
İlk ideolojimiz Freedom.
Her ne kadar kültürel bonuslar, şehir devletleri ile ilişki bonusları, mutluluk bonusları ve çeşitli askeri bonuslar verse de bizi ilgilendiren kısım birinci seviye ile gelen Avant Garde (Büyük insan yetişmesini yüzde yirmi beş hızlandırması) ve üçüncü seviyede açılan Media Culture ile gelen Broadcast Tower'a sahip şehirlerimizde yüzde otuz dörtlük turizim bonusu. Bu iki bonus dışında seviye bir ile gelen Civil Society, ressam, yazar, müzisyen, atölye, fabrika vb. binalarınızdaki popların yemek tüketimini yarı yarıya azaltmasıyla gayet işe yarıyan bir özellik.
İkinci ideolojimiz Order
Bu ideolojide Avant Garde'nin aynısı olan Hero of the People dışında açmanızı tavsiye ettiğimiz iki özellik daha var. İlki ikinci seviye ilen gelen Cultural Revolution (Order ideolojisine sahip diğer medeniyetlere karşı aldığınız yüzde otuz dörtlük turizm bonunusu) diğeri ise üçüncü seviye ile açılan Dictatorship of the Proletariat (Ki o da sizden daha düşük mutluluğa sahip medeniyetlere karşı yüzde otuz dört turizm bonusu sağlıyor) tavsiye ettiklerimizden. Her ne kadar Freedom, Order'ın aksine turizm açısından daha dolanbaçsız bonus(lar) verirken, Order eğer dünyadaki diğer medeniyetler nedensizce Komünist olmaya karar verdiyse gönül rahatlığıyla seçilinebilecek bir edeoloji.
Ve son ideolojimiz Autocracy
Askeri zafere gitmiyorsanız ve ya karşınızdaki inanılmaz güçlü faşist medeniyetlerin gazabının size yönelmesinden korkmuyorsanız bence seçmeniz gereken son ideoloji. Ama yine de inceleyelim. Birinci seviye ile gelen Futurism özelliği ile medeniyetinizde herhangi bir müzisyen, ressam veya yazar doğduğu zaman bütün medeniyetlere karşı 250 turizm kazanıyorsunuz. Üçüncü seviye ile gelen Cult of Personality'i seçtiğiniz zaman ise ortak bir düşmana karşı savaştığınız zaman boyunca o medeniyete karşı yüzde elli turizm bonusu elde ediyorsunuz.
Bölüm 4'ün sonu
Bölüm 5 Arkeoloji'nin Püf Noktaları
İlk olarak unutmamanız gereken en önemli şeyler:
-Bir kere herhangi bir arkeolojik kazıya başladığınızda dururabilirsiniz.
-Kazılar uç tur sürer. Buna göre slotlarınızı ayarlayın. Kazı bitince eğer boşta uygun slotunuz yoksa landmark yapmak zorunda kalırsınız.
-Kimsenin olmadığı harabelere direkt arkeolog yollamayın. Önden barbar var mı diye kontrol etmesi için asker yollayın.
-Hemen arkeolog yollayamayacağınız harabelere diğer medeniyetlerin kapmaması için asker yollayın.
-Harabe hangi medeniyetlere yakınsa onların kalıntıları çıkma olasılığı daha yüksektir. Her ne kadar beğenmediğiniz kalıntıları değiş tokuş edebilseniz de bu konuya dikkat edin.
Diğer medeniyetlerin sınırları içinde kalan harabelerde kazı yaparsanız o medeniyetle diplomatik penaltı yersiniz.
Bölüm 5'in sonu
Rehberde eksik veya hatalı gördüğünüz yerleri yorumlarda belirtmeyi unutmayın.