Rehber serisinin dördüncü bölümünde oyundaki diplomasi mekaniklerinden, ticaret sisteminden ve araştırma özelliğinden sözedeceğiz.

Diplomasi arayüzünde kullanabileceğiniz bazı unsurlar söz konusu, bu unsurlardan belki de en önemlisi diğer ülkelerin sizin hakkında ne düşündüğü ve bunu neden düşündüğü. Bunu görmek için basitçe listeden kendi ülkenizi seçip harita üzerinde veya listedeki diğer ülkelerin üstüne farenizi getirerek o ülkeyle ilişkiniz gerginse neyin gerdiğini, iyiyse neden iyi olduğunu görebilirsiniz. Bu noktada dikkate almanız gereken bir husus, hediyelerle elde edebileceğiniz ilişki bonusunun 100'ü geçemediğidir.

Oyundaki antlaşmalarda ne yazık ki antlaşmanın kabul edilip edilmeyeceğini göremiyorsunuz dolayısıyla bir antlaşmanın geçmesi için birden fazla deneme yapmanız gerekebilir. Bunun yanı sıra yapayzeka sizin teklifinize benzer bir teklifi kabul etmeye meyilliyse, size bir karşı teklif sunabilir. Antlaşmaları kabul ettirmek için yanında para vermek veya araştırma vermek isteyebilirsiniz. Diplomaside normal bir şekilde teklif sunmanın yanı sıra bu teklifi tehdit yoluyla da kabul ettirmeye çalışabilirsiniz.

Oyunda bazı ülkeler diğer ülkelerle müttefik, düşman veya protectorate'e sahip olarak başlayabilir, bir ülkeyle oyuna başladığınızda ilk turu geçmeden evvel yapmanız gereken şeylerden birisi ülkenizin diplomatik durumunu incelemek ve olabildiğince çok ticaret antlaşması elde etmektir, ticaret yapacağınız bir partner olmadığı müddetçe ürettiğiniz ticaret ürünlerinin size yegane getirisi bölgeye ekledikleri zenginlik. Oyunda kaç ülkeyle ticaret yapabileceğinizi sahip olduğunuz ticaret limanları üzerinden kurabileceğiniz rota sayısı belirler.

Empire: Total War'ın belki de en enteresan mekaniklerinden birisi ticaret mekaniği, aynı zamanda belki de anlaşılması en zor mekaniklerinden birisi bu. Ticaret arayüzüne geldiğinizde farklı ticaret ürünlerinin pazardaki değerini görebiliyorsunuz, örneğin bir noktada inşa edebileceğiniz birden fazla ticaret ürünü tarlası varsa hangisini inşa etmeniz gerektiğini buradan anlayabilirsiniz. Bu arayüzde aynı zamanda ticaret ortaklarınızla yaptığınız ticaretin önünün kesilip kesilmediğini inceleyebiliyorsunuz, eğer ticaret rotasının önü kesiliyorsa kırmızıyla kaybedilen ürünler gösteriliyor.

Empire: Total War'da aşağıdaki ticaret ürünleri bulunuyor:

• Kahve 
  
• Pamuk
  
• Kürk 
  
• Fildişi 
  
• Baharat
  
• Şeker 
  
• Çay
  
• Tütün
  

Pazar Fiyatı arz talep mantığıyla belirleniyor ve dinamik olarak değişiyor, örneğin fildişi değeri 24 altın iken Fildişi Sahilini gemilerle doldurup oradan akın akın fildişi getirdiğinizde fildişinin değerinin düşmeye başladığını farkedeceksiniz, bu ürünlere ne kadar talep olduğu dünyadaki şehirlerin zenginlik seviyesine göre belirleniyor, bu durum da oyunun ileriki safhalarında ticaretten daha çok para kazanacağınız anlamına geliyor. 

Ticaret Limanlarının ticaretinize yaptığı bazı etkiler söz konusu, ilk olarak rota kapasitenizi arttırmak için ticaret limanı yapmanız gerektiğinden bahsetmiştik ancak sistem çok daha komplike işliyor, örneğin Karayiplerde bir adanız varsa oradaki ticaret limanından sadece o adadaki ticaret ürününü çıkartıyorsunuz, Avrupalı bir devletle oynarken tüm Amerika'yı fethedin eğer Amerika'da 1 tane bile ticaret limanınız yoksa oradaki ticaret ürünü üretiminizin hiçbir anlamı yok. Ticaret ürünü üreten denize kıyısı olmayan bölgenin, oyundaki yollar aracılığıyla müsait rotası bulunan bir kıyı şehrine ulaşabilmesi gerekiyor, bu kısımda da öncelik sırası söz konusu. Örneğin Rusya ile oynarken Kırım'ı aldığınızda Moskova'daki ticaretinizi Kırım'daki liman aracılığıyla yapabiliyorsunuz, bunun yanı sıra Baltık'ta bir liman sahibi olursanız, hangi devletle ticarette hangi limanın kullanılacağına yakınlık derecesi belirliyor. 

Oyunda yerliler balıkçı kulübesi dışında bir liman inşa edemediği için onların bölgelerini aldığınızda bu kulübeyi yıkıp ticaret limanı yapmanız önerilir. Oyunda dilemeniz durumunda diğer ülkelerin ticaret rotalarının önünü kesebilirsiniz, bu yolla onların ticaret gelirlerinin bir kısmına el koyabilirsiniz. Basit bir mantıkla bu eylemi gerçekleştiren çok gemi olması durumunda daha çok gelir ele geçiriyorsunuz, her gemi rotadaki gelirin %5'ine zarar veriyor. Tabi ki bir ülkeyle savaştaysanız ve verebildiğiniz kadar zarar vermek istiyorsanız başkent bölgesindeki limanı ablukaya almak o ülkenin ticaretten bir kuruş bile kazanamamasıyla sonuçlanacaktır.



Oyunda Amerika, Avrupa ve Hindistan gibi bölgeler içeren haritaların yanı sıra, tamamen ticaret için kullanılan Ticaret Bölgeleri söz konusu, oyunda 4 ticaret bölgesi bulunuyor:

• Brezilya Sahili (Şeker)
  
• Fildişi Sahili (Fildişi)
  
• Madagaskar Sahili (Fildişi)
  
• Endonezya (Baharat)
  

Bu bölgelerde çeşitli ticaret noktaları söz konusu, ticaret gemilerinizi bu noktalara getirerek ciddi oranda ticaret ürünü elde edebiliyorsunuz. Bu haritalar arasında geçiş yapabilmek için haritanın altındaki ok butonlarını kullanmanız yeterli. Bu bölgelerde şehir sahibi olamadığınız için, Amerika ve Hindistan'dan farklı olarak ayrı bir valiniz olmuyor. Oyunda özellikle ticaret gemisi olan gemileri sağ üstündeki altın ikonundan anlayabilirsiniz. Ticaret rotasının önünü kesmek gibi burada da ne kadar çok geminiz varsa oradan o kadar ticaret ürünü çekiyorsunuz. Oyunda Avrupalı ülkeler için ticaret gemisinin adı Indiaman, Osmanlı ve Maratha için ise Dhow.


Bu bölgelerdeki her ticaret noktasında sadece bir ülkenin donanması bulunuyor, dolayısıyla bu bölgeler her ne kadar masumane ticaret bölgeleri olsalar da çok büyük kayıplar vereceğiniz savaşlara sahne olabilir. Ticaret gemileri tahmin edeceğiniz gibi savaşta savaş gemileri kadar iyi değiller ve her şey yolunda giderken düşmanınız olan devlet sizin ticaret gemilerinizle dolu bir bölgeye savaş donanmasını getirip gelirinizin büyük zarara uğramasına sebep olabilir, bu sebeple bu gemilerinizi olabildiğince koruduğunuza emin olmalısınız.



Araştırma
Oyunda 3 farklı araştırma kategorisi bulunuyor: askeriye, sanayi ve sosyal. Askeri kategori kendi içerisinde piyade/süvari, toplar ve gemiler olmak üzere tekrar 3'e ayrılıyor. Bu 3 ağacın da ana mantığı oyunda üretebileceğiniz yeni birim türlerini açması, yeni formasyonları kullanılabilir kılması ve birimlerinizin maliyetini düşürmesi. Sanayi ağacı kendi içerisinde tarım, madencilik ve tekstil olarak 3'e ayrılıyor, bu teknolojilerin ise genel mantığı daha ileri seviye fabrikalar ve tarlalar inşa edebilmenizi sağlamak, dolayısıyla para kazanmanız. Sosyal teknoloji ağacı ticaret gelirinizi, araştırma hızınızı ve ülkenizdeki devrimci sayısını arttıran bazı teknolojilere sahip.



Oyunda araştırma yapabilmek için eğitim binasına sahip olmanız gerek, daha üst seviye eğitim binası, içerisinde daha çok Gentleman bulunan eğitim binası daha hızlı araştırma demek. Eğer birden fazla eğitim binasına sahipseniz eşzamanlı olarak birden fazla araştırma yapabilirsiniz. Bu arayüze sağ alttaki butonlar aracılığıyla ulaşabiliyorsunuz. Burada dikkat etmeniz gereken husus bir eğitim binasında birden fazla Gentleman'ın aynı araştırmaya etki edemediği.

İnşa edebildiğiniz bölgelerde eğitim türünde binalar inşa etmeniz (Observatory) de ulusal bir teknoloji araştırma hızı bonusu sağlıyor, araştırmanın işleyişini açıklamak gerekirse kabaca her araştırmanın istediği bir araştırma puanı var, okullar belli bir puan artışı sağlıyor, araştırmayı yapan Gentleman ayrı bir puan artışı sağlıyor. Örneğin teknoloji 100 puan istiyorsa, eğitim binası her tur 16 puan, Gentleman ise her tur 4 puan sağlıyorsa bu teknoloji 5 turda araştırılıyor.