Galatya Savaşı

Livy :Trokmilere Hellespont kıyısı, Tolistobogii'ye Aeolis ve İyonya, Tectosagi'ye Asya'nın iç kesimleri ayrılmıştı. Halys'ten (Kızılırmak) tüm Asya'ya (Anadolu) haraç topladılar. Sayıca o kadar kalabalıklardı ki, Suriye'nin kralları bile onlara haraç ödemeyi kabul ederdi.

Livy :Moagetes tarafından gönderilen elçiler Helvius'a topraklarına barış içerisinde girmeleri ve yağma düzenlemeleleri için yalvarıp ona altından yapılan bir taç vermeyi teklif etti. Helvius topraklarını yağmalamak gibi bir niyetlerinin olmadığını ancak Konsül ile görüşmeleri gerektiğini söyledi. Konsül ile benzer bir tavırda konuştuklarında "Biz Romalılar tiranınızın iyi niyetine dair hiçbir göstergeyle karşılaşmış değiliz, tam tersi duyduklarımıza bakılırsa kendisi anlattığınız gibi Roma'nın dostu değil, Roma'nın cezalandırması gereken bir haydut." yanıtını aldı. Bu yanıt karşısında dehşete kapılan elçiler Vulso'dan tacı kabul edip, tiranla birebir görüşerek yanlış anlaşılmaları gidermek adına kendilerine bir fırsat verilmesini istedi.

Ertesi gün kampa gelen Moagetes'in kılık kıyafeti sıradan bir vatandaşı anımsatıyordu, konuşma şekli basitti ve bunları şehrinin ve topraklarının fakirliğinden bahsederek meşrulaştırıyordu. Cibyra'nın dışında Sylleum isminde bir şehre ve Alimne isminde bir saraya sahipti. Bu şehirlerden herkesten haraç toplasa 25 talent zor çıkaracağını söylediğinde Vulso "Elçilerinle utanmadan bizi aldatmaya çalıştıktan sonra bizzat gelip aynı şeyi denemeye nasıl cüret ediyorsun? Madem 25 talent zor toplayacağını söylüyorsun 3 gün içerisinde 500 talent getirmezsen tüm şehirlerini talan edeceğim." şeklinde cevapladı. Bu tehdit karşısında afallayan tiran her şeye rağmen söylediklerinde ısrarlıydı. Bir süre timsah gözyaşları döktükten sonra 100 talent altın ve 10 bin medimni mısır vererek topraklarının yağmalanmamasını sağladı.

Livy - Senatörün Konuşması :Konsül Vulso kralın (Selevkos) hakimiyetindeki prenslerin savaşa devam edilmesini meşru kılacak eylemlerde bulunmadığını gördüğünde gözünü Gallograeci (Galatya) milletine çevirdi. Bu milletle ne Senato ne de Roma halkı savaşa girişilmesi için bir karar çıkartmıştı. Antiochus ile, Philip ile, Hannibal ile girişilen savaşlar hala halkımızın hafızasındaydı ve her birinde Senato savaşa girişilmesi için bir karar çıkartmıştı, her birinde savaşa girişmeden önce bunu bildiren elçiler göndermiştik.

"Bu ön adımlardan hangilerini Roma halkının adına savaşa girerken uyguladınız?" diye sordu senatodaki konuşmacı, "Yoksa bu sizin Roma ordusu önderliğinde giriştiğiniz kişisel bir yağmalama seferi miydi? Size emanet edilen orduyla kendinize düşman bellediğiniz kişilerin üstüne mi yürüdünüz? Yoksa siz Roma'nın Konsülü olarak Eumenes'in kardeşi Attalus'a paralı asker kaptanlığı mı yaptınız? Lycaonia'dan Frigya'ya tiranlardan ve onların görevlilerinden para toplayıp topraklar yağmaladınız, bize zararı dokunmamış Oroanda gibi milletlerle sizin kişisel ne husumetiniz vardı?" diye sordu ve ekledi "Evet talep ettiğiniz zafer seremonileri ölümsüz tanrılara yaraşır nitelikte, ama inanıyorum ki tanrılar sizin bu ülkeler arasındaki hukuku hiçe sayan seferinizden memnun değildir, keza bizler vahşi hayvanlar değiliz, bizler medeni insanlarız."

"Zannetmeyin ki saygıdeğer senatörler Gallograeci milletinin sadece ismi karma olsun, eğer onlar İtalya'da sayısız kez muharebeye giriştiğimiz Galyalılar gibi olsalardı, geri dönüp bize yaşadıklarını anlatırlar mıydı? O (Vulso) onlarla iki kez savaştı, ikisinde de dezavantajlı konumdaydı, çıplak bedenlerini üstümüze yığarak bize üstün gelebilirlerdi. Peki bunu ne engelledi? O kadar şanslıyız ki Hannibal'e, Philip'e, Antiochus'a karşı aldığımız zaferler onları korkutmuş olmalı. Sayıca tüm üstünlüklerine rağmen sapanlar ve oklar karşısında çaresizce kaçışmaya başladılar. Bir Romalının kılıcı bile kanlanmamış! Eğer karşımızda gerçek bir düşman olsaydı büyük bir hezimetle karşılaşırdık."

Livy - Konsülün Cevabı :"Saygıdeğer senatörler, görünen o ki bana karşı yöneltilen 2 suçlama var, bunlardan birincisi Galyalılara karşı giriştiğim savaşın fevri ve dikkatsiz oluşu. 'Galyalılar' diyorlar, 'bize düşman değildi, sen sebepsiz yere onlara saldırı düzenledin.' Eminim ki Galyalıların yaşadıkları ülkelerde bilinen vahşiliğini ve Roma ismine karşı duydukları ölümcül nefreti size anlatmama gerek yoktur. Keşke Eumenes, keşke Asya'nın (Anadolu) tüm şehirlerinden insanlar burada olsaydı da sizlere Galyalıların orada yaptıklarını anlatsaydı. Rica ediyorum, Asya'nın tüm şehirlerine soruşturmacılar yollayın ve onlara sorun, Toros dağlarının ötesindeki Antiochus'tan mı daha çok şikayetçiler, yoksa yanları başındaki Galyalılardan mı? Bunlar insanları kurban edip, çocukları yakıyorlar. Ben onları durdurana dek, Antiochus'un himayesinden kurtardığımız müttefiklerimiz Galyalılara haraç ödüyordu."

...

"Savaşın gereksizliğiyle ilgili açıklamamı yaptıktan sonra, savaşa yönelik usül eleştirilerine geleceğim. Bu konuda kendimi değil Roma senatosunda, savaş kazanmış generallerin stratejisinde hata bulundu diye çarmıha gerildiği söylenen Kartaca senatosunda bile savunmaya hazırım. Tüm devlet işlerinde başvurulacak nihai kademe tanrılardır. Tanrıların desteği kazanıldığında geriye tek bir kıstas kalıyor, bu desteği Cumhuriyet'in başarısı ve iyiliği için kullanıp kullanmamak. Böylesi güçlü bir millete karşı kayıp vermeden böyle bir zafer aldıysak, bu tanrıların bunu desteklediğinin bir göstergesidir ve bunun için minnettarlığımızı göstermek adına Capitol'de bir zafer seremonisi düzenlenmelidir."