Kongo Krallığı Portekiz İmparatorluğu
1520'lerde Kongo'nun Hristiyan krallığı I.Afonso, Portekiz Kralı III.Joâo'ya yazdığı bir dizi mektupta, ondan Avrupa mallarının ithalatını sınırlamasını ve halkının köle yapılmasını durdurmasını istiyor ve başka konulara değiniyordu.
Bunlar Avrupalıların eylemlerinin etkilerini Afrika perspektifinden ele alan günümüze kadar gelen ilk kaynaklardır.
Mektup:
Efendim,Saygıdeğer Asaletmeap, krallığımız o kadar farklı şekillerde yokedilmektedir ki , gerekli çareyi sağlamak yerinde olacaktır; çünkü bu sorun temsilcileriniz ve yetkilileriniz tarafından bu krallığa gelmelerine izin verilen ve açtıkları mağazalarda tarafımızdan yasaklanan malları ve daha başka birçok şeyi satan tüccarlara tanınan aşırı özgürlükten kaynaklanmaktadır. Bu mallar krallığımızda ve topraklarımızda öyle yaygınlaşmıştır ki, eskiden bize itaat eden kullarımızın(kölelerimizin) çoğu artık itaat etmemektedir; çünkü bizde olan herşeyin daha fazlası onlarda bulunuyor; biz bu şeylerle onların tatmin olmasını ve bize itaat etmelerini ve emrimizden çıkmamalarını sağlıyorduk; yani bu durum sadece Tanrı'nın hizmetine değil, aynı zamanda krallığımızın ve devletimizin güvenliğine ve huzuruna da zarar vermektedir.
Verilen Zararın büyüklüğünü hesaplamak mümkün değildir; çünkü sözü edilen tüccarlar her gün halkımızı, vatanın evlatlarını , soylularımızın,kullarımızın ve akrabalarımızın evlatlarını almaktadırlar; çünkü bu krallığın zenginliklerini ele geçirmeye çalışan bu hırsızlar, bu vicdansız insanlar onları esir almakta ve satmaktadır. Kral hazretleri, bu kokuşmuuşluk ve ahlaksızlık o kadar büyüktür ki, ülkemizin nüfusu tamamen yok olmaktadır ve siz buna izin vermemelisiniz. Bunu önlemek için krallığımızdan birkaç rahip ile okullarda öğretmenlik yapmak isteyen birkaç kişi ve kutsal ayinler için şarap ve undan fazlasına ihtiyacımız yoktur. Siz Kral hazretlerine bize bu konuda yardım etmeniz, buraya tüccar veya mal gönderilmemesini emretmeniz için yalvarıyoruz; çünkü bu krallıkta köle ticareti yapılmaması veya kölelerin dışarıya çıkarılmaması bizim isteğimizdir...
Halkımızın büyük çoğunluğu, krallığımıza insanlarınız tarafından getirilen ülkeniz mallarına ve diğer şeylere karşı çok büyük bir arzu duyuyor; insanlarınız doymak bilmez iştahlarını tatmin amacıyla birçok insanımızı, özgür insanları esir alıyor; çoğu zaman soyluları ve soyluların oğullarını, bizim akrabalarımızı esir alıyor ve onları krallığımızda bulunan beyaz insanlara saklıyorlar; başkalarını da tanınmasınlar diye akşamları getiriyorlar.
Bu İnsanlarımız beyaz insanlar tarafından alındıktan hemen sonra zincire vuruluyorlar, dağlanıyorlar; eğer beyazlar onları gemilere bindirmek üzere götürürken muhafızlarımız tarafından yakalanılırsa, onları satın aldıklarını, ama kimden satın aldıklarını bilemediklerini söylüyorlar; bu yüzden adaleti sağlamak ve özgür insanlara özgürlüklerini geri vermek bizim görevimiz; ancak sizin uyruklarınız bundan rahatsız olıurlarsa ki, olduklarını söylüyorlar bunu yapmak mümkün olmaz.
Portekiz Kralı III.Joao Kongo'nun Hanedan Arması (I.Afanso)
(Kongo Kralının Resmi yok)
Kaynakça:
Basil Davidson, der., The African Post - Boston: Curties Brown, 1964-,sayfa: 67-68.
Ekran Modern Dönemde Avrupa 1450-1789 Sayfa 366