Keşke türkler diyebilsem ! Bana göre bir ordunun etkili olmasının ölçütü askerin gücünden ziyade üretilebilme ve retrain edilebilme kolaylığıdır. Mesela, Türkleri ele alalım. Yeniçerinin piyadesi tüfeği okçusu ve kapıkulları göz kamaştırıyor ama en basiti bu birimleri tek bir yerleşimde bile üretemiyosunuz. Birileri şehirde birileri kalede üretiliyor. Ve ayrıca bu birimleri üretebilecek seviyeye gelene kadar haritada uygun konumda dayanmak ve gerekli ekonomik güç ve süreyi beklemek bile dayanılması zor (multi veya çok zor kampanya için söylüyorum). Ayrıca bu birimlere gelinceye kadar (diğer devletlere nazaran) dandik birimlerle idare etmek; zor savaşları kazanmak şehirleri büyütüp bi dünya bina sıralaması kurmakla uğraşıyorsunuz ve sonunda pat ! diye bi anda güçlü asker üretmeye başlıyorsunuz.Sonunda ohh be diyeceksiniz ama diğer sıkıntı bu birimlerin üretim miktarları da düşük kalıyor. (çoğu standart birim 10 turda 7 adet üretebilirken bu birimler 10 turda 4-5 birim anca üretilebiliyor). Kısacası ben mükemmel ordu olayına böyle bakıyorum. kısacası diyelim ortalama gücü 10 seviyesinde olan ama daha erken, daha ucuz daha seri askerlere sahip bir ülke güvü 15 olan ama geç zor ve uzun sürede üretilen askere sahip ülkeye göre daha avantajlıdır benim için. Bunu hitlr almanyasının tiger ürettiği halde t34 ile meydana çıkan ruslara yenilmesine benzetebilirsiniz kısacası.
Bu arada Türklerin bana göre en büyük avantajı benim için konumudur. Diğer devletlere göre çok az asker ile çok geniş bir coğrafyayı elinizde tutabiliyorsunuz. Mesela Tiflis Bursa (niceae) ve Tripoli Şehirlerini sınır olarak belirleyip buralara 20 adet birlikten oluşan 3 ordu tutarsanız eğer (iyi bir savunma oyuncusu olduğunuzu da varsayıyorum tabi) nerdeyse 20 adet yerleşim elinizde oluyor. Yani 20 adet şehir 3 adet ordu gelişmek için inanılmaz avantajlı bir durum. Bir de boğazları kapatır tüccar loncasından üretilen bol pırpırlı tüccarlar üretirseniz bütün şehirlenizde imar faaliyetleri hiç hız kesmeden sürer (en gereksiz yere mancınık binalarını bile fullersiniz o derece rahat olur). Ama işte mesele o 3 adet yerleşimi savunacak sağlam asker türklerde maalesef bulunmuyor. Eldeki asker ile tutmaya çalışmak ise işkenceye eşdeger oluyor maalesef.
Bu arada Türklerin bana göre en büyük avantajı benim için konumudur. Diğer devletlere göre çok az asker ile çok geniş bir coğrafyayı elinizde tutabiliyorsunuz. Mesela Tiflis Bursa (niceae) ve Tripoli Şehirlerini sınır olarak belirleyip buralara 20 adet birlikten oluşan 3 ordu tutarsanız eğer (iyi bir savunma oyuncusu olduğunuzu da varsayıyorum tabi) nerdeyse 20 adet yerleşim elinizde oluyor. Yani 20 adet şehir 3 adet ordu gelişmek için inanılmaz avantajlı bir durum. Bir de boğazları kapatır tüccar loncasından üretilen bol pırpırlı tüccarlar üretirseniz bütün şehirlenizde imar faaliyetleri hiç hız kesmeden sürer (en gereksiz yere mancınık binalarını bile fullersiniz o derece rahat olur). Ama işte mesele o 3 adet yerleşimi savunacak sağlam asker türklerde maalesef bulunmuyor. Eldeki asker ile tutmaya çalışmak ise işkenceye eşdeger oluyor maalesef.