Boudica, milattan sonra 30 senesinde doğmuş, günümüz İngiltere'sinin doğu topraklarında kalan bölgede yeralmış antik Iceni kabilesinden gelen bir kraliçeydi. Kendisi milattan sonra 60 ila 61 seneleri arasında bu kabilenin lideri olarak Roma'ya karşı bir isyanın liderliğini yaptı. Iceni'lerin kralı Prasutagus Romalılarla müttefiklik antlaşmasına sahipti. Roma yasaları gereği Prasutagus'un ölümü üzerine topraklarının Roma İmparatoruna geçmesi gerekiyordu, ancak bölgedeki Romalı generaller bunu bir adım ileriye götürüp Prasutagus'un ve Iceni kabilesinin önde gelenlerinin tüm malvarlıklarına el koydu. Prasutagus'un aynı zamanda sahip olduğu çok sayıda borç karısı Boudica'ya kaldı ve Boudica bu borçları ödeyemeyince sokak ortasında dövüldü. Romalı tarihçi Tacitus Roma askerlerinin Boudica'nın kızlarına tecavüz ettiğini de belirtir. Bu olaylar üzerine Roma'ya karşı tam teşkilatlı bir isyan hareketi başlatan Boudica, isyan hareketi esnasında Camulodunum, Londinium ve Verulamium şehirlerinin üstünden geçmiş, bu esnada 80 binden fazla Roma vatandaşının ölümüne sebep olmuştur. Watling Street muharebesinde Romalı General Gaius Suetonius Pauliunus'a yenilen Boudica söylentiye göre yenilgisi sonrasında kendisini zehirleyerek intihar etmiştir.
Tarihsel Kaynaklar
Boudica'nın isyanına dair tarihsel kaynaklar Romalı tarihçiler Tacitus ve Cassius Dio'dur. Bu iki kaynak Boudica'ya dair farklı bilgiler vermektedir, örneğin Tacitus isyanın Prasutagus'un ölümü sonrası Romalıların bölgede gösterdiği zulümden kaynaklandığını ifade ederken, Cassius Dio isyanın Prasutagus'un ölümü üzerine ödenecek bir borç üzerindeki anlaşmazlıklar sonrası çıktığını ifade etmiştir.
Tarihsel kaynaklar arasındaki bir diğer farklılık, Dio'nun Boudica'nın dövülmesinden ve kızlarına tecavüz edilmesinden bahsetmemesi ve savaş sonrası savaşta edindiği yaralar sebebiyle hayatını kaybettiğini yazmasıdır. Tacitus'un kayıtları bu raddede daha sağlam kabul edilir çünkü Tacitus'un kayınpederi Gnaeus Julius Agricola Britanya'da valilik yapmıştır ve bölgenin başarıyla fethedilmesinde kilit rol oynamıştır. Boudica'nın isyanı esnasında Suetonius'un ordusunda henüz bir asker olan Agricola'nın olaylara daha yakından tanıklık ettiği ve bu bilgileri Tacitus'a aktardığı düşünülür.
Boudica'nın ilerleyişi, kırmızıyla. Romalılar maviyle.
Boudica'nın İsyanı
Tacitus'un kayıtlarına göre Iceni Kralı Prasutagus, uzun ve refah içerisinde sürdürdüğü yaşam sonrasında Roma İmparatorunu 2 kızıyla birlikte yarı-varis yapmıştır. Prasutagus bu hamleyle Roma'dan gelecek bir saldırıyı engellemek istese de, ölümü sonrası işler planladığı gibi gitmemiş ve krallığının yanı sıra kendi malvarlıkları bir savaş ganimeti gibi yağmalanmış, Iceniler sanki savaş kaybetmiş gibi köle olarak alınmıştır. Icenili şefler babadan oğula yıllardır yönettikleri topraklarını kaybetmiş, Iceni Roma'nın bir bölgesi haline gelmiştir.
Tarihçi Miranda Aldhouse-Green aynı zamanda milattan sonra 47 senesinde Iceni'de bir başka isyan olduğuna dikkat çeker. Bu isyanın Prasutagus'un şefliğe yükselmesi sebebiyle çıktığı düşünülmektedir ve isyan başarısız olmuştur. Prasutagus'un bu isyanı bastırmadaki rolü bilinmez ancak Romalılarda Prasutagus'un Iceni ile Roma arasındaki barışı koruyabilecek bir lider olabileceği düşüncesi oluşturmuştur. Aldhouse-Green aynı zamanda Prasutagus'un vasiyeti olduğunu ifade eder ve bu vasiyette Prasutagus topraklarını Roma ile kızları arasında bölüştürmüştür. Bu vasiyet ileride Boudica tarafından Roma'ya karşı düşmanlığı körüklemek ve Roma'nın yaptıklarının hukuksuzluğunu göstermek için kullanılacak olsa da, vasiyette ilgi çekici kısım Boudica'ya bir şey bırakılmamış olmasıdır. Tarihçiler bunun Prasutagus'un karısının yapısından haberdar olduğunu ve toprakları karısının yerine kızlarına bırakarak kızlarının Romalılarla işbirliği yapacağına güvendiği şeklinde yorumlamaktadır. Ancak Prasutagus'un ölümü üzerine Iceni ile Roma arasındaki barış sona ermiştir.
Cassius Dio :Boudica çok uzun bir kadındı, gözleri sanki sizi bıçaklayacak gibi bakıyordu. Sesi sert ve yüksekti. Kırmızıya çalan kahverengi saçları beline kadar uzanıyordu. Her zaman boynunun etrafında altın bir takı takıyordu ve süs iğnesiyle şekil verilmiş kareli desene sahip bir pelerin giyiyordu.
Boudica'nın Savaşı
Boudica ilk olarak günümüz Colchester'ına denk gelen yerde bulunan Camulodunum şehrine girmiş, bu şehirdeki yerlileri kılıçtan geçirip şehri yıkmıştır. Vali Sutenious bu esnada Mona'da bir isyanı bastırmakla meşguldür ve bu sebeple Romalılar Catus Decianus'tan yardım istemiştir. Catus Decianus 200 adamdan ulaşan küçük bir kuvvet gönderse de bu kuvvet şehri savunmak için yeterli olmamıştır. Rufus tarafından komuta edilen 9. Lejyon şehri kurtarmak için Camulodunum'a ilerlemeye çalışsa da, Britonlar tarafından büyük bir yenilgiye uğramıştır. Tacitus Britonların ve Icenilerin bu gösterdikleri vahşette Catus Decianus gibi yöneticilerin açgözlülüklerinin zulmünün etkisi olduğunu belirtir.
Mona'dan dönen Suetonius günümüz Londra'sı olan Londinium'a gelse de, Boudica'nın güçlerinin kendi güçlerinden sayıca çok daha üstün olduğunu duyunca şehri terketmiştir. Boudica'nın ordusu Londinium'u yağmalamış ve bu şehirde yaşayanları tıpkı Camulodunum'da olduğu gibi kılıçtan geçirmiştir. Boudica ve Britonlar kimseye merhamet göstermemiştir.
Pettinger, Biography of Boudica - Oxford :Britanya'da büyük bir felaket yaşandı. İki şehir tamamen yağmalandı, yaklaşık 80 bin Romalı ve Roma müttefiği vatandaş hayatını kaybetti. Daha da kötüsü tüm bu olanların sebebi bir kadındı ve bu yaşanan utancı ikiye katlıyordu. Bölgedeki yerlileri başarıyla örgütleyip Romalılara karşı savaşmaya ikna eden, tüm savaşlarda ordunun başına geçip bu yerlilerden oluşan orduları Roma'nın üstüne salan kişi Britonların soylu ailelerinden gelen Boudica'ydı.
Sutenonius'un ayrılmadan önce şehirdekilere bir başka şehre geçişleri için tercih hakkı sunduğu ve kabul edenlere yardımcı olduğu ifade edilir, birçok kişi bunu kabul etse de, kabul etmemiş olan genellikle yaşlılar veya kadınlar şehrin ele geçirilmesi sonrası öldürülmüştür.
Son Muharebe
Brionlar Verulamium şehrini de yıkarken Suetonius düşmanla karşılaşmak için arkasında ormanın bulunacağı, böylelikle düşmanın kendi askerlerinin sayısını anlamakta zorluk çekeceği bir yer seçmiştir. Britonlar Watling Street muharebesine öyle bir özgüvenle gelmişlerdir ki bazılarının zaferi izlemeleri için karısını dahi getirdiği söylenir. Her iki lider de askerlerine konuşma yaptıktan sonra Suetonius piyade birliklerine ileri emri vermiştir. Boudica'nın sayıca üstün olması Suetonius'un seçtiği bu dar savaş arazisinde avantaj elde etmesini engellemekle kalmamış, birbirini iten Britonlar Romalılar için işi kolaylaştırmıştır.
Suetonius'un ikincil piyade birliklerini ve süvarileri savaşa sürmesiyle Britonlar kaçmaya başlamıştır. Sahip oldukları erzak hattı kaçış yönlerini kapatmış ve savaş bir anda katliama dönüşmüştür. Söylenene göre Boudica ve kızları muharebe alanından kaçmayı başardı, ancak yakalanmaktansa ölmeyi tercih edip zehir içerek intihar ettiler.
Tacitus :Britonlar geri çekimek isterken bir anda önlerinin erzak taşıdıkları vagonlarla kapalı olduğunu gördüler, Romalılar kadınlara dahi merhamet göstermedi.
Boudica'nın yenilgisi sonrası Suetonius Britanya'daki yerli halka karşı daha sert uygulamalar başlattı. Kendisinden sonra gelen Publius Petronius Turpilianus daha nazik yöntemler tercih etti. Zaman içerisinde bölgede yaşanan diğer isyanların hiçbiri Boudica'nın isyanı kadar halktan destek görmedi ve Boudica'nın isyanı kadar kanlı olmadı. Romalılar 410 senesinde Britanya'dan çekildikleri ana kada Britanya'yı huzur içerisinde yönettiler. Boudica her ne kadar yenilmiş olsa da, günümüzde özgürlük ve adaletin sembollerinden biri olarak bilinir.
Boudica Victoria dönemi esnasında tekrardan tanınan bir figür haline gelmiş, Kraliçe Victoria'nın kocası Prens Albert günümüzde Londra'daki parlamento binasının karşısında duran Boudica heykelini yaptırmıştır. Tarihte emperyalist karşıtı bir duruş sergilemiş olan Boudica ironik bir şekilde Britanya İmparatorluğunun sembolü haline gelmiştir.
![[+]](https://forum.strategyturk.com/images/majestic/collapse_collapsed.png)
