16-09-2016, 22:38
(Son Düzenleme: 05-03-2024, 11:57, Düzenleyen: elefsar. Toplamda 1 kere düzenlenmiş.)
Perikles Kimdir?
Perikles
Perikles
(MÖ 495 - 429)
Perikles Atina'nın önde gelen devlet adamlarından ve generallerinden biri. Milattan önce 446 ila 429 yılları arasındaki döneme Perikles Çağı denir, bu çağ esnasında Perikles Atina'nın politik gücünü inanılmaz derecede arttırmış ve günümüze kadar ulaşmış birçok sanatsal eserin yapılmasını sağlamıştır.Perikles, dönemin önemli devlet adamlarından ve aristokrat bir ailenin generali olan Xanthippus ile prestijli Alcmeonidae ailesinin lideri ve aynı zamanda bir devlet adamı olan Cleisthenes'in yeğeninin çocuklarıydı. Dolayısıyla hiçbir zaman maddi sıkıntı yaşamamıştı, genç yaşında Aeschylus'un Persae oyununu finanse etti. Perikles bulunduğu dönem için alınabilecek en iyi eğitimi aldı. Damon'dan müzik eğitimi alan Perikles, Elea'lı Zeno'dan matematik dersi almıştı.
Doğal bir şekilde kamu görevi için biçilmiş kaftan olan Perikles, Cleisthenes'in yolundan gidip daha gelişmiş bir demokrasinin savunucusu olmayı yeğledi.
Radikal Demokrasinin Savunucusu
Perikles'in ilk görev alanı mahkemelerdi. Dönemin Atina'sında önemli yerlere sahip birçok devlet adamı hakkında soruşturmalar başlatan Perikles, nihayetinde Atina'daki muhafazakar sınıfın en önemli ismi Cimon'a dahi bulaşmıştı. Perikles Cimon'un Makedon Kralı 1. İskender'den rüşvet aldığını iddia ediyordu. Mahkeme esnasında Cimon şu meşhur savunmasını yapacaktı:
"Atina'nın yabancılara gönderdiği diplomatlar arasında hiçbir zaman Makedonya gibi zengin krallıklara gidenlerden olmadım. Onun yerine gururlu bir şekilde kültürlerini kendime daha yakın hissettiğim Spartalılara gittim. Bu benim kişisel zenginliği umursamadığımı kanıtlar. Kişisel zenginlik yerine gerçek mutluluğu ettiğimiz askeri zaferlerde bulurum."
Bu savunma sonrasında Cimon Perikles'in rüşvet suçlamarından beraat eder. Mecliste Perikles Sparta'ya karşı her türlü düşmanlığın yapılması gerektiğini desteklemiş ve Atina'da radikal anayasal reformlar yapılmasının gerekliliğini vurgulamıştır. Öte yandan Cimon Spartalıların düşman olmadığını ve Spartalılarla birlikte hareket edilmesinin önemini vurgular. Perikles demokratlar tarafından daha çok desteklenen bir lider olan Ephialtes ile yakın bir şekilde çalışmıştır. Bu ikili 462 yılından biraz daha erken bir tarihte Atina ordusunda general olur, 462 ila 461 yılları arasında Cimon'a karşı birlikte çalışırlar.
Önlerinde verilmesi gereken önemli bir karar vardır. Denize kıyı diğer şehir devletlerinin de katkılarıyla oluşturulmuş koalisyon ordusunu planlandığı üzere Perslerin üstüne sürebilir ve bu kapsamda Sparta ile ortak hareket edebilirler veya koalisyonu amacı dışında kullanıp rakipleri Sparta'nın üstüne sürebilirler. Areopagus Konseyinin demokratik radikalizmi frenler nitelikteki yapısı sebebiyle kararlar bir türlü alınamamaktadır.
462 ila 461 yılları arasında Pers İmparatorluğu artık daha çok kendisini korumaya odaklanırken Sparta'da meydana gelen depremler dolayısıyla Sparta çok büyük hasar görmüştür. Bu yetmezmiş gibi bir de Sparta'da iç karışıklıklar patlak verir.
Sparta'da isyan çıkması üzerine Sparta Atina'dan yardım ister. Bu yardım talebine Cimon onay verirken Ephialtes karşı çıkar. Cimon ordusuyla Laconia'ya yürürken Ephialtes ve Perikles radikal demokratik reformlar üzerinde çalışmaya devam ederler ve Areopagus Konseyi'nin yetkilerini birer birer elinden alıp tüm gücü Meclise ve Halk Mahkemelerine verirler.
Cimon ordusuyla Laconia'ya vardığında Sparta artık yardıma gerek kalmadığını, Atinalıların evlerine gidebileceğini söyler. Bu hareket sonrası Atinalılar çok öfkelenir, Cimon'un da halk karşısına çıkabilecek yüzü kalmamıştır. Atina Sparta'nın düşmanları Argos ve Thessaly ile müttefik olur ve tamamen Sparta karşıtı politikalara başlar. Tam bu dönemde Ephialtes bir suikast sonucu hayatını kaybeder ve henüz 30'larında olan Perikles radikal demokratların en önemli lideri konumuna gelir.
Cimon'un sürgünü sonrası Perikles'in politik kariyeri 2 dönemde değerlendirilebilir. İlk dönem 443 yılında rakibi Thucydides'in de sürgüne gönderilmesiyle sona erer. Bu dönem içerisinde Pericles Areopagus'un yetkilerini daha da kısıtlar ve kamugörevlilerine maaş bağlanmasını sağlar. 451 senesinde sadece hem babası hem de annesi Atinalı olanların Atina vatandaşı olabilmelerini sağlayan yeni bir vatandaşlık yasası çıkartır. Atina ile Piraeus şehirlerini birbirine bağlayan duvarın yapımının mali sorumluluğu ona verilir. Parthenon ve Propylaea binalarının yapımından da sorumludur. Döneminde Atina'nın dahil olduğu 2 savaşta Perikles'in ne kadar işin içerisinde olduğu tam olarak bilinememektedir. Sparta ile Atina arasında yapılan muharebede kimse zafer elde edememişken, Perslere karşı Mısır'daki isyanı destekleme çabaları sonuçsuz kalmış, hem isyancılar hem de koalisyon ordusu büyük bir yenilgiye uğratılmıştır.
Perikles, koalisyon üyelerinin topraklarına Atina kolonileri kurarak yavaş yavaş Perslere karşı kurulan koalisyonu Atina İmparatorluğu'na dönüştürmeye başlar. Koalisyon için toplanan parayı Atina'nın çıkarları ve içişleri için kullanmayı gayet uygun bulan Perikles, sürgüne gönderilmiş Cimon'u geri çağırmayı teklif eder. Cimon'un geri dönüşü üzerine Atina tekrardan Perslere karşı başarılar elde etmeye başlar ve Sparta ile ateşkes imzalar. Perikles'in kendisinin dahil olduğu savaşlar da başarılıyla sonuçlanmıştır.
448 ila 446 yılları arasında Perikles Sparta'ya karşı düşmanlığa tekrar başladı. İlk olarak diplomatik bir saldırı başlatan Perikles, Perslerle yapılan barış antlaşmasının şerefine tüm Yunan şehirlerine denizlerde serbestlik önerir, diplomasiyle umduğunu bulamayan Pericles, Delhi şehrine ordu sürer ve Sparta'yı iyice kışkırtır. 447 ila 446 yılları arasında savaş başlar, Atina'nın Boeotia üzerindeki hakimiyeti sona erer, Euboea isyan eder, Megara Atina işgalinden kurtulur ve en önemlisi Peloponez koalisyonunun lideri olarak Sparta Attica'ya karşı saldırı düzenler.
Atina Ordusunun başında Pericles vardır, ilk olarak Euboea'ya ilerleyen Pericles hızlıca Attica'ya ulaşır. Burada Sparta Kralı herkesi şaşırtan bir hamle yapar ve geri çekilir. Bu geri çekilmenin sebebi hala bilinmemektedir, ancak kimileri Perikles'in Sparta Kralını satın aldığını iddia eder. Sebebi tam olarak bilinmese de bu geri çekilme sonucu Pericles Euboea'ya geri döner ve isyanı bitirir. 446 yılında barış tekrardan sağlanır, Atina kazanımlarını büyük oranda yitirmiştir ancak imparatorluğu Yunanistan genelinde tanınır hale gelmiştir. Perikles'in bu başarısı sonrası rakibi Thucydides 443 yılında sürgün edilir.
Perikles Demokrasisi
Perikles'in politik kariyerinin ikinci kısmı tam olarak burada başlar. 443 yılıyla 429 yılları arasında Atina'nın yönetimi tamamen kendisine kalmıştır. Ana politikası Atina İmparatorluğu içerisindeki isyanları bastırmak ve Sparta'ya karşı dayanabilmek üzerinedir. Bu dönem içerisinde Perslerle gizli bir şekilde anlaşmalı olan Samos büyük bir isyan başlatır. Bu isyana karşı Perikles bizzat ordunun kontrolünü ele alır ve Samos'u büyük bir yenilgiye uğratır. Samos'un yenilgisi aklının ucundan isyan etmeyi geçiren diğer birçok kişiye ibret olur. Karadenize seferler düzenleyerek Atina'nın denizlerdeki gücünü arttırır. Batıda büyük bir deniz gücüne sahip Corcyra (Corfu) ile müttefik olunmasını sağlar.
Diplomatik ve askeri felaketler Perikles'i 431 yılında tekrar Sparta ve müttefiklerine karşı bir savaşa sürükler. Perikles'in stratejisi denizde saldırgan bir tutum sergileyip karada her türlü karşılaşmadan olabildiğine kaçınmak üzerinedir. Bu sebeple Atina ordusu Atina duvarlarının içerisinde kalmayı tercih eder. Bu esnada Atina'da patlak veren salgın Atina ordusunun 3'te 1'inin yokolmasıyla sonuçlanır, bu salgından Perikles'in iki oğlu da etkilenir ve ölür. Bu olay sonrasında ilk defa halk kendisine hedef olarak Perikles'i almıştır. Tüm konumunu kaybeden Perikles 429 yılında tekrardan general olarak seçilir ve o yıl içerisinde vefat eder. Perikles Aspasia ile mutsuz bir evliliğe sahip olmuştur, akademi binasının yanına gömülmüştür.
Mirası
Perikles'in tabanının oluşturduğu demokrasi günümüzdeki demokrasilerden dahi daha çoğulcudur. Perikles koşulsuz bir şekilde politik eşitliği ve özgürlüğü savunmuştur. Demokrasi sevdalıları için kendisi eşi benzeri olmayan biridir. Bulunduğu toplumu düşünceleriyle şekillendirmiş olan Perikles, Atinalıların ideolojik yapısında, insanoğlunun yeteneklerine varolan inançlarında büyük rol sahibi olmuştur.
Perikles mevzu bahis Atina'nın çıkarlarıysa savaş açmaktan hiçbir zaman çekinmemiştir. Bir stratejist olarak kesinlikle eleştirilebilir bir liderdir. Politikaları uzun vadede Atina için zaferle değil, felaketle sonuçlanmıştır. Hem Atina İmparatorluğu hem de Atina demokrasisi Perikles'in çabalarına rağmen dağılmıştır.
Daha Çok Bilgi
Eğer Perikles'e dair daha çok bilgi sahibi olmak istiyorsanız tercih edebileceğiniz antik yazarlar Thucydides ve Plutarch. Perikles'in hayatı ve yaptıklarıyla ilgili iyi bir kitap olarak Edward Mewburn Walker ve Frank Ezra Adcock tarafından yazılan The Cambridge Ancient History'nin 5. cildi önerilebilir. Evelyn Abbott'un Pericles and the Golden Age of Athens kitabı, Compoton Mackenzie'nin Pericles isimli kitabı, Andrew R. Burn'ın Pericles and Athens isimli kitabı, Victor Ehrenberg'in Pericles and Sophocles isimli kitabı, C.A. Robinson'un The Spring of Civilization: Periclean Athens isimli kitabı ve Henry Dickinson Westlake'in Individuals in Thucydides isimli kitabı Perikles hakkında detaylı bilgi sunar.
![[+]](https://forum.strategyturk.com/images/majestic/collapse_collapsed.png)
