ÜÇÜNCÜ SAMNİT SAVAŞI
(MÖ 298 - 290)
Milattan önce 298 senesinde, sadece 6 yıllık bir barış süresi sonrasında Romalılar kendilerini tekrardan Samnitlerle savaşın eşiğinde buldu. Her şey 1 yıl önce Romalıların Umbria'nın hemen yanında Narnia isminde bir koloni kurmasıyla başladı. Bu hareket üzerine Roma'ya karşı savaşa hazırlanan Etrüskler, bir anda topraklarını Galyalıların istilası altında buldu. Galyalılara müttefiklik karşılığında para teklif eden Etrüskler, Galyalılarla antlaşmayı başarsalar da, Galyalıları Roma'ya saldırmaya ikna edemediler. Bundan bir süre sonra Romalılar Adriyatik kıyısındakı bir kabile olan Pikentelerle müttefik oldu. Pikenteler de güneyde bir başka Samnit müttefiği olan Pretutii kabilesiyle uzun süredir çekişme halindeydi.
Romalılar Etrürya bölgesine Konsül Torquatus önderliğinde bir ordu gönderdi, ancak bu ordunun bölgeye hareketi esnasında Konsül Torquatus atından düşerek hayatını kaybetti. Romalılar bir başka Konsül ile ordu gönderdiklerinde Etrüskler savaşmayı reddedip Romalılar Etrürya topraklarını yağmalarken şehirlerine kapanmayı tercih etti. Bu esnada Pikenteler Romalılara haber göndererek Samnitlerin Roma'ya saldırmayı planladığını ve kendilerine yardım etmek isteyip istemediklerini sorduklarını bildirdi.
298 yılının başlarında Lucania'dan gelen bir delege Roma'dan Samnitlere karşı koruma talep etti, Samnitler Lucania'ya Pikentelere yaptıkları teklifi bulunmuş, ancak Lucania Samnitlerle birlik olup Roma'ya saldırmaya yanaşmayınca Samnitler Lucania'ya saldırmıştı. Romalılar Lucania'nın bu teklifini kabul edip Lucania'yı korumaları altına aldı ve Samnitlere bölgeyi terketmelerine yönelik bildiri yolladı. Samnitlerin Lucania'dan çekilmeyi reddetmesi üzerine Romalılar Samnitlere savaş ilan etti. Halikarnaslı Dionysius'a göre savaşın esas sebebi Romalıların Samnitlerin Lucania'ya boyun eğdirmesi durumunda ulaşacakları güçten çekinmeleridir.
İlk defa Etrüskler ve Samnitlerle aynı anda savaşacak olan Roma için savaş zorlu geçecekti. Roma bu 2 düşman için 2 ordu kurar, Etrüsklerin üstüne ilerleyen Konsül Barbatus Volterrae bölgesinde Etrüsklerle karşılaşır, ancak güneşin batması sebebiyle savaş yarıda kesilir, gece karanlığında Etrüskler geri çekilirler. Samnitlerin üzerine yürüyen Konsül Centumalus Samnitleri yenilgiye uğratmayı başarır ve Bovianum ile Aufidena şehirlerini ele geçirir.
Ertesi sene Sutrium, Nepete ve Falerii şehirlerinden gelen temsilciler Etrüsk şehir devletlerinin barış teklif etmeyi düşündüğünü Roma'ya iletir, bu zamana kadar Etrüsk ve Samnitlerin büyük bir ordu topladığından çekinen Romalılar rahatlamış bir şekilde tekrardan taarruza geçerler. Samnit ordusuyla Tifernum'un yakınalrındaki bir ovada karşılaşan Romalılar Samnitleri yenilgiye uğratır ve Samnium'u yağmalar.
Yenilgiye uğrayan Samnit ordusu Etrüsk topraklarına çekilerek tek başlarına Roma'yı yenemediklerini, ancak Etrüskler ve Samnitlerden oluşacak birleşik bir ordunun Roma'yı yenebileceğini söyler. Neredeyse tüm Etrüsk şehir devletleri savaşı desteklemektedir, Umbria'lılar da savaşa Roma'nın karşısında katılmış, hatta Galyalılara dahi daha fazla para karşılığında Roma'ya karşı savaşmaları "tekrar" teklif edilmişti.
Samnitler Campania bölgesini yağmalamaya başlamıştı, öte yandan Volumnius'un ordusunun Etrürya'dan çekilmesiyle birlikte Etrüskler kendileri de silahlanmaya başlamış, Galyalıları savaşa katılmaya ikna etmişti. İlk defa bu esnalarda Roma'ya "Etrüskler, Samnitler, Umbrialılar ve Galyalılardan oluşan devasa bir ordu kurulduğuna" dair raporlar gelmeye başlar. Bu Roma'nın bu zamana kadar girişeceği en büyük savaş olacaktır.
Etrüskler, Samnitler ve Umbrialılar Appenine dağlarını geçerek Sentium bölgesine yaklaşır, planları Samnitler ve Senonlar Romalılarla muharebe alanında savaşırken, Etrüskler ve Umbrialıların arkadan dolaşarak bölgedeki Roma askeri kampını ele geçirmesidir. Clusium'da ordudan kaçan birkaç asker Quintus Fabius'u bu plan hakkında bilgilendirir. Bunun üzerine Roma Clusium bölgesine ordu göndererek düşmanın aklını karıştırmak için o bölgeyi yağmalamaya başlar.
Sentium muharebesinde Galyalılar sağ kanatta, Samnitler sol kanatta dururken Roma'da Quintus Fabius sağ kanatta, Publius Decius ordunun sol kanadında bulunmaktadır. Livy'e göre muharebe öyle denk bir havada geçmiştir ki, Etrüskler ve Umbria'lılar da o gün Galyalılar ve Samnitlerle birlikte savaşıyor olsalardı Roma çok büyük bir darbe alabilirdi.
Quintus Fabius savaş genelinde defansif bir felsefe izleyip düşmanın açık vermesini bekledi, bu esnada Publius Decius daha agresif bir felsefe izleyerek süvarilerine taarruz emri verdi. Publius Decius'un hattının kırılması piyadelerin zor durumda kalmasıyla sonuçlandı ve Quintus Fabius buna göre strateji değişikliğine gitmek zorunda kaldı. Çok yakın geçen bu muharebe sonrasında Romalılar 8700 asker kaybederken düşman yaklaşık 20 bin asker kaybetti.
293 yılında Roma Samnium'a yeni bir ordu gönderdi. Konsül Papirius Samnitlerin elindeki son şehirlerden olan Aquilonia'yı kuşatmaya başladı. 2 Konsülün eş zamanlı saldırısı sonrasında şehir alındı. Aquilonia'nın düşüşü Üçüncü Samnit Savaşı'nın son önemli savaşıydı ve aynı zamanda Samnitlerin kaderini belirleyen savaş oldu.
Samnitlerin yenilgisiyle birlikte Roma İtalya'daki diğer bölgesel güçler arasındaki otoritesini tescillemiş oldu. Po vadisinde bulunan Galyalılar ve güneydeki Tarentum gibi şehirlere hükmeden Yunanlar dışında İtalya yarımadasında Romalılara karşı koyabilecek bir güç kalmamıştı. Bu savaş sonrasında güçlenen Roma yakında Yunan devletlerinin ve Kartaca'nın dikkatini üstüne çekecekti.
![[+]](https://forum.strategyturk.com/images/majestic/collapse_collapsed.png)
