[Duman]

Vespasian (9 - 79)

TITUS FLAVIUS VESPASIANUS

Vespasian milattan sonra 69 ila 79 yılları arasında Roma İmparatorluğunun hükümdarlığını yaptı. Vespasian "Dört İmparator" döneminin sonuncusu olan imparatordur ve bu 4 imparator arasında Galba, Otho ve Vitellius'tan farklı olarak doğal bir ölüm yaşamış yegane imparatordur. Vespasian'ın oğulları Titus ve Domitian tarihte Flavian Hanedanı olarak bilinen hanedanı başlatacaktır.

Titus Flavius Vespasianus, Roma'nın biraz kuzeyinde kalan Falacrian kasabasında pek tanınmayan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Tarihçi Suetonius'un 12 Sezar adlı eserinde Vespasian'dan geniş omuzlu ve güçlü olduğu, her zaman gergin bir yüz haline sahip olduğu ifade edilir. Vespasian özellikle sağlığıyla dikkat çeken bir figürdü, babaannesi Tertulla tarafından büyütülen Vespasian, Asya topraklarında gümrük işçisi Sabinus ve Vespasia Polla'nın oğluydu. Babasıyla aynı ismi taşıyan bir abisi vardı ve bu Sabinus gelecekte konsül ve vali olacaktı. Geleceğin imparatoru Flavia Domitilla isminde bir kadınla evlendi ve bu kadından Titus, Domitian ve Domitilla isminde 3 çocuğu oldu, bu çocuklardan Domitilla henüz bebek yaşta hayatını kaybetti. Karısının ölümü üzerine eski metresi Caenis ile 'evlendi', Caenis sosyal sınıf olarak bir köle olduğu için bu evlilik hiçbir zaman resmiyete dönüşmedi.

IVDEA CAPTA - Judea Fatihi

Her ne kadar asil bir aileden gelmese de, Vespasian Trakya topraklarında albaylık yapıp sonrasında Kırım adasında Quaestorlüğe yükselmiştir. İmparator Cladius'un karısı Agrippina'nın öfkesinden önce kendisi Cermen ve Britanya topraklarında lejyon komuta etmekteydi. Vespasian 30'u aşkın muharebede yer almış, bu savaşlarda en az 20 şehri ele geçirmiştir. Sonraları Afrika'ya atanan Vespasian bölge halkı tarafından sevilmemiş ve sık sık turp yağmuruna tutulmuştur. Caligula ve Claudius'un dönemi boyunca Roma'dan uzak kalan Vespasian, politik başarılar elde etse de maddi başarılar elde edememiş ve sürekli para sıkıntısı çekmiştir. İmparator Nero'nun "iç halkasının" bir parçası olsa da Vespasian Nero'nun uzun süren ve sıkıcı konserlerinden birinde uyuduğunun farkedilmesi üzerine bir süre kamu görevi alamamıştır.

Milattan sonra 66 senesinde Judea topraklarında isyan çıkması üzerine askeri geçmişinden dolayı bu isyanı bastırmak için Vespasian görevlendirilmiştir. Yahudilere karşı olan bu savaşta Flavius Josephus Nero'nun Vespasian'a görev vermek istemediği, ancak bu görevi yerine getirmede becerileri Vespasian'a denk birisini bulamadığı not edilmiştir. Nero bu isyanı bastırmada Vespasian'ın yanında oğlu Titus'u da görevlendirmiş, Titus bu isyanın bastırılmasında büyük tecrübeler edinmiştir.

Nero'nun ölümü sonrası tahta Galba'nın geçmesiyle birlikte Vespasian ve oğlu Titus Judea topraklarında Roma'dan gelecek emirleri beklemiştir, Nero yanlısı olan Vespasian her ne kadar Nero'nun ölümü sonrası geleceğinden endişeli olsa da, İmparator Galba Vespasian'ı önemsememiş, Vespasian da yeni imparatora karşı bir düşmanlık beslemediğini göstermek için oğlu Titus'u Roma'ya göndermiştir. Galba'nın öldürülmesi ve imparatorluk makamı için Lusitania valisi Otho ile Aşağı Cermenya valisi Vitellius'un karşı karşıya gelmesi üzerine Titus Judea topraklarına geri dönmüştür. Bu olaylar yaşanırken Vespasian taraf seçmekten kaçınmış, Cassius Dio Vespasian'ın bu özelliğini "Vespasian hiçbir zaman aceleci davranmazdı, kendisini ilgilendiren her sıkıntılı olayda çekinceli davranırdı" şeklinde not etmiştir.

Otho'nun Bedriacum muharebesinde yenildiğini anlayıp intihar etmesiyle birlikte Vitellius yeni imparator olsa da, batı topraklarında Vitellius'a karşı bir huzursuzluk belirmeye başlamış, batıdaki askerler imparator olarak Vespasian'ı görmek istemiştir. Bunu fırsat olarak gören Vespasian ilk olarak ordusuyla Mısır'a inerek İskenderiye'yi ele geçirmiş ve Roma'nın tahıl akışını kesmiş, ardından İtalya'ya çıkarak imparatora karşı 2. Bedriacum muharebesine girimiştir. Burada yenilgiye uğrayan Vitellius Roma'ya geri çekilmiş ve tahttan kendi isteğiyle çekilmeye çalışmıştır. Vespasian'ın ordusu Vitellius'un saklandığı yeri bulup işkence yaptıktan sonra kendisini öldürüp, bedenini Tiber nehrine atmış, Vespasian 26 Aralık 69 yılında imparator olarak taç giymiştir.

Her ne kadar bu zamana kadar askeri yetenekleriyle bilinse de, Vespasian iyi bir imparatorluk sergilemiş, esprili olmasıyla tanınmış ve Roma genelinde sevilmiştir. Tarihçiler Vespasian dönemini barışın ve sakinliğimn dönemi olarak nitelendirmiştir. Vespasian orduyu güçlendirmiş, Vitellius'un devrilmesi esnasında yıkılan evleri tekrardan inşa ettirmiş, yeni tapınaklar ve devasa bir kolezyum inşa ettirmiştir. Kendisinden önce gelenlerden farklı olarak kendisine karşı çıkanlara karşı düşmanlık beslememiş ve kimseyi astırmamıştır. Suetonius ve Tacitus yazılarında Vespasian'ın tek sıkıntısı olarak para düşkünlüğünden bahseder, Vespasian Roma hazinesini güçlendirmek için vergileri arttırmış, kamu pozisyonuna aday olan kişilerden adaylık parası almış, suç işleyenlere af satmıştır.

Roma dışındayken ateşi çıkan Vespasian, Roma'ya döndükten sonra dinlenmek yerine Reiti'deki yazlığına seyahat etmiş, Reiti'de 23 Haziran 79 tarihinde 69 yaşındayken hayatını kaybetmiştir. Vespasian'ın ölümü sonrasında oğlu Titus imparator ilan edilse de, imparatorluk sadece 2 yıl sonra imparator olmaya pek bir hazırlıksız olan diğer oğul Domitian'a kalacaktır.

[birisi43]

Bu tarz tarih ile ilgili bilgiendirici konular baya güzel oluyor. Teşekkürler