[command]

"Anadolu Osmanlı döneminde kaderine terk edilmiştir hatta bugün dahi Anadolu'da Osmanlı'dan çok Selçuklu eseri vardır."

Merhaba arkadaşlar, internette yukarıdakine benzer sözlere çok denk geliyorum ve sizlere sormak istedim. Acaba bu söz doğru mudur?

Ben Çorumluyum, Kültür Portalı sitesinden Çorum'daki tarihi cami ve kalelere bir göz gezdirdim ve sonuç şöyle çıktı: 8 Osmanlı, 5 Selçuklu eseri. Şahsen şu kanıya vardım; "Anadolu'da Osmanlı'dan çok Selçuklu eseri vardır" sözü net olarak doğru olmasa da 200 yıllık Anadolu Selçuklularının, 600 yıllık Osmanlı'dan aşağı kalır bir yanı yokmuş.

[Tusalant]

Aslında doğru olduğunu söyleyebiliriz. Osmanlı Rumeli merkezli bir devlet olmuştur ve idari yapılarında da bunu görebiliriz. Örneğin, Rumeli Beylerbeyliği Anadolu Beylerbeyliği’nden Rumeli Kazaskerliği, Anadolu Kazaskerliği’nden üstündü. Fakat Osmanlı'nın Anadoluyuda ihmal ettiğini söyleyemeyiz, imar ve iskan çalışmaların çoğu Rumelide olmasına rağmen Anadoluda da çalışmalar yapılmıştır. Ankara Savaşından sonra Anadolu topraklarının çoğunun elden çıkmasıyla elde kalan  Rumelinin de değerinin bir nebze artmış olduğunu söyleyebiliriz.

Eğer ki başka türlü görüşleri olan varsa tartışmaya açığım.

[hadjibaba]

bunu söyleyenler genelde ideolojik hareket eden cahiller oluyor.
osmanlı döneminden bir sürü eser var çoğu sancak merkezinde, aynı şekilde beyliklerden de bir dolu.
yani istatistik yapmaya gerek yok, bu bir yarış değil, ihtiyaç değilse niye yapsınlar, ihtiyaç varsa zaten yapılıyor.
ayrıca 15. yüzyılda devlet planlama teşkilatı varmış gibi konuşuyorlar, "hadi anadolu'yu boşlayalım rumeli'ne daha çok fon ayıralım" dediler sanki.
modernist kafayla eski devirleri değerlendirmek yaygın bir hastalık.

ayrıca bu kıyas ekstra mantıksız, bir dönemde sadece anadolu'nun ortasına ve orta-doğusuna hakim olan bir uc hükümeti var diğer dönemde budin'e de şam'a da kahire'ye de yatırım yapması gereken devasa bir hükümet var. aynı şey mi.

[Arbores]

Anadolu'da Osmanlı'dan daha çok Selçuklu eseri olduğu doğrudur. Osmanlı için Anadolu biraz ikinci plana düşüyordu, Selçuklu için ise öncelikli merkez idi. Konunun yarış olmadığını bilmekle birlikte şartların da bunu getirdiğini düşünüyorum. Selçuklu döneminde Anadolu'da ticaretin canlanması planlanıyordu ve bu sebeple ciddi yatırımlar yapıldı. Özellikle kervansarayların çoğu ticaret yollarının güvenli olması amacıyla inşa edildi, hatta bildiğim kadarıyla kervanlara bir nevi sigorta da yapılıyordu. Burada önemli konu Selçuklu'nun Anadolu'yu güvenli bir bölge haline getirme çabası ve ticaretin Akdeniz'den Karadeniz'e kadar güvenli bir şekilde devam etmesi. Osmanlı'nın bilerek ve isteyerek yaptığı bir şey olduğunu düşünmüyorum, gerek duyulmamış olabilir veya bölgeden beklentisi olmayabilir, bu ayrı bir tartışma konusu. Anadolu'yu tek bir parça olarak düşünmek de doğru olmayabilir, bölgesel olarak Osmanlı'nın da önem verdiği yerler olabilir elbette. Sonuç olarak Selçuklu doğrudan bir Anadolu devleti olduğu için buna mecburdu.

[cemal]

Osmanlı bir devlet olarak haraç kesmekten başka bir şeyi pek becerememişte diyebiliriz. Anadolunun nüfusu kanuni dönemi ve sonrası arttığında işsizlik tavan yapmıştır. İnsanlar sancakbeylerine kapıkulu olabilmek veya medreselere girip oradan iş bulup çıkabilmek için şehir merkezlerine akın etmeye başlamıştı. Fakat buralarda herhangi bir gelişmişlik veya ekonomik faaliyet olmadığı için bunlar zamanla isyancılara dönmüşlerdir. Medreseliler suhte isyanlarıyla anadoluda birçok yeri yakıp yıkmıştır. Bunları savaşlar sonrasında işsiz kalan askerlerin haydutluğa dönmesi ve işsiz kitlelerin bunlardan savaşmayı öğrenmesiyle iyice büyük isyanlar çıkmaya başlamıştır. Celali isyanları diyoruz bunlara. Zaman zaman bunlar başarılı olmuş bulundukları sancaklar isyancılara tımar olarak verilmiştir.

Peki ne alaka selçuklu eseri felan derseniz. Selçuklu anadoluda ticaret ve üretimi teşvik edip geliştirmeye çalışıyordu. Osmanlı ise tam tersi boşta bıraktığı için işsizlik tavan yaptı ve isyanlara döndü. Peki Osmanlının buna cevabı neydi ? Kuyucu murat paşa gibi paşaları anadoluya yollayıp halkı kesmekti. Kuyulara atmaktı. Ülke içi ekonomide satış yapmak yerine insanlar kaçak ticaretle batıya mal satıyordu. Örneğin izmir civarı kereste teknelerle egedeki gemilere taşınarak avrupaya gidiyordu.

[Semavi7]

İhtiyaç olmadığından yapılmamıştır. Çünkü Selçuklu zamanı zaten gerekli çalışmalar yapılmış fazlasıyla. Yenisini inşa etmek gereksiz olacağı için olana bakım yapılmıştır.

[hadjibaba]

Osmanlı bir devlet olarak haraç kesmekten başka bir şeyi pek becerememişte diyebiliriz. Anadolunun nüfusu kanuni dönemi ve sonrası arttığında işsizlik tavan yapmıştır. İnsanlar sancakbeylerine kapıkulu olabilmek veya medreselere girip oradan iş bulup çıkabilmek için şehir merkezlerine akın etmeye başlamıştı. Fakat buralarda herhangi bir gelişmişlik veya ekonomik faaliyet olmadığı için bunlar zamanla isyancılara dönmüşlerdir. Medreseliler suhte isyanlarıyla anadoluda birçok yeri yakıp yıkmıştır. Bunları savaşlar sonrasında işsiz kalan askerlerin haydutluğa dönmesi ve işsiz kitlelerin bunlardan savaşmayı öğrenmesiyle iyice büyük isyanlar çıkmaya başlamıştır. Celali isyanları diyoruz bunlara. Zaman zaman bunlar başarılı olmuş bulundukları sancaklar isyancılara tımar olarak verilmiştir.

Peki ne alaka selçuklu eseri felan derseniz. Selçuklu anadoluda ticaret ve üretimi teşvik edip geliştirmeye çalışıyordu. Osmanlı ise tam tersi boşta bıraktığı için işsizlik tavan yaptı ve isyanlara döndü. Peki Osmanlının buna cevabı neydi ? Kuyucu murat paşa gibi paşaları anadoluya yollayıp halkı kesmekti. Kuyulara atmaktı. Ülke içi ekonomide satış yapmak yerine insanlar kaçak ticaretle batıya mal satıyordu. Örneğin izmir civarı kereste teknelerle egedeki gemilere taşınarak avrupaya gidiyordu.

Güzel kitaplar okumuşsun tarihi akışı öğrenmişsin ama sonuca varamıyorsun.
16. yüzyıldaki nüfus patlamasının ardından 17. yüzyılda Küçük Buzul Çağının gelmesi sadece Anadolu'yu değil bütün dünyayı etkiledi. Ming bu yüzden düştü, Fransa'da Protestan Kıyımları ve 30 Yıl Savaşları bu sebepten çıktı.
İşsizlik diyorsun da Erken Modern Dönemde devletin yapabileceği yatırım sınırlıdır. Ne yapsın fabrika mı kursun Kayseri'ye? Sanki 21. yüzyıldaki kadir-i mutlak devletten bahsediyorsunuz ha enteresan sapmalar yaşıyorsunuz düşünürken düşünce yollarınızda. Kaçakçılık dünyanın her yerinde olan bir şey bunu örnek vermek de abes. Bir şey başka yerde daha fazla para ediyorsa sen az para verene mi satmak istersin? Provizyonizm gibi politikilar yanlış bulunabilir ama iç piyasayı tatmin etmeye yönelik olduğu için bu tutuma ne diyebiliriz ki? Sonuçta bahsettiğin dönemde her devletin devasa gümrük duvarları olması bir yana her ülkede ülkenin kendi içinde de sürüsüne bereket iç gümrüklerin olduğu bir devir. Çok garipsiniz cidden. Sağduyulu ve serinkanlı düşünmeyi deneyin, ideolojik tavırla değil.

[cemal]

Osmanlı bir devlet olarak haraç kesmekten başka bir şeyi pek becerememişte diyebiliriz. Anadolunun nüfusu kanuni dönemi ve sonrası arttığında işsizlik tavan yapmıştır. İnsanlar sancakbeylerine kapıkulu olabilmek veya medreselere girip oradan iş bulup çıkabilmek için şehir merkezlerine akın etmeye başlamıştı. Fakat buralarda herhangi bir gelişmişlik veya ekonomik faaliyet olmadığı için bunlar zamanla isyancılara dönmüşlerdir. Medreseliler suhte isyanlarıyla anadoluda birçok yeri yakıp yıkmıştır. Bunları savaşlar sonrasında işsiz kalan askerlerin haydutluğa dönmesi ve işsiz kitlelerin bunlardan savaşmayı öğrenmesiyle iyice büyük isyanlar çıkmaya başlamıştır. Celali isyanları diyoruz bunlara. Zaman zaman bunlar başarılı olmuş bulundukları sancaklar isyancılara tımar olarak verilmiştir.

Peki ne alaka selçuklu eseri felan derseniz. Selçuklu anadoluda ticaret ve üretimi teşvik edip geliştirmeye çalışıyordu. Osmanlı ise tam tersi boşta bıraktığı için işsizlik tavan yaptı ve isyanlara döndü. Peki Osmanlının buna cevabı neydi ? Kuyucu murat paşa gibi paşaları anadoluya yollayıp halkı kesmekti. Kuyulara atmaktı. Ülke içi ekonomide satış yapmak yerine insanlar kaçak ticaretle batıya mal satıyordu. Örneğin izmir civarı kereste teknelerle egedeki gemilere taşınarak avrupaya gidiyordu.

Güzel kitaplar okumuşsun tarihi akışı öğrenmişsin ama sonuca varamıyorsun.
16. yüzyıldaki nüfus patlamasının ardından 17. yüzyılda Küçük Buzul Çağının gelmesi sadece Anadolu'yu değil bütün dünyayı etkiledi. Ming bu yüzden düştü, Fransa'da Protestan Kıyımları ve 30 Yıl Savaşları bu sebepten çıktı.
İşsizlik diyorsun da Erken Modern Dönemde devletin yapabileceği yatırım sınırlıdır. Ne yapsın fabrika mı kursun Kayseri'ye? Sanki 21. yüzyıldaki kadir-i mutlak devletten bahsediyorsunuz ha enteresan sapmalar yaşıyorsunuz düşünürken düşünce yollarınızda. Kaçakçılık dünyanın her yerinde olan bir şey bunu örnek vermek de abes. Bir şey başka yerde daha fazla para ediyorsa sen az para verene mi satmak istersin? Provizyonizm gibi politikilar yanlış bulunabilir ama iç piyasayı tatmin etmeye yönelik olduğu için bu tutuma ne diyebiliriz ki? Sonuçta bahsettiğin dönemde her devletin devasa gümrük duvarları olması bir yana her ülkede ülkenin kendi içinde de sürüsüne bereket iç gümrüklerin olduğu bir devir. Çok garipsiniz cidden. Sağduyulu ve serinkanlı düşünmeyi deneyin, ideolojik tavırla değil.

Anadoluda haydutluk başlayıp köyler yakılıp yıkıldığında umursanmıyor. Üretim daha da düşüyor ticaret yolları artık kullanılamaz hale geliyor. Devlet ihmali anadoludaki tahribatı kat be kat daha da arttırıyor. Daha sonraki yüzyıllarda da pek değişmiyor bu durum. Malikane sistemi çıkarıp köyleri ömür boyu kişilere havele ediyorlar onlarda sonuna kadar sömürüyor. Zaten zamanla ayanlık boşuna yayılmıyor. Ayanlıkla baş edemeyince hoba tekrar onları kesiyor. 10000 yıllık devlet aklı. Bu kadar insan boşu boşuna öldüğü için adanada pamuk yetiştirmek için çiftçi nüfus bulunamıyor. Türkmenler silah zoruyla ingiltere için pamuk yetiştirme amacıyla toplanıyor.