[Sezar]

           Guller Savasi , iki Ingiliz Kraliyet Ailesi olan York ve Lancester hanedanlarinin ve destekcilerinin , Ingiltere tahti icin savastiklari bir ic savas dizisidir. Lancaster hanedaninin simgesi kirmizi gul , York hanedaninin simgesi beyaz gul oldugu icin bu ic savasa Guller Savasi ismi verilmistir. 1455 ile 1485 arasini suren Guller Savasi, son York Krali 3.Richard`in Bosworth Savasi`nda Tudor hanedanin kurucusu Henri Tudor tarafindan maglup olmasiyla  bitmistir.

 Lancester Hanedaninin Simgesi Kirmizi Gul ve York Hanedaninin Simgesi Beyaz Gul

Arkaplan

          Lancaster ve York hanedanları, İngiltere kralı III. Edward'ın soyundan geliyordu. İngiltere kralı II. Richard'ın devrilmesinden (1399) beri tahtta olan Lancaster hanedanından gelen Kral V. Henry'nin ölümünden (1422) sonra tahta çıkan oğlu VI. Henry henüz reşit olmadığından, ülke uzun süre hizip kavgalarıyla çalkalandı. Fransa da bundan yararlanarak, Yüz Yıl Savaşları'nda galip çıktı. Henry reşit olduktan sonra onun saf ve güçsüz bir kral olduğu ortaya çıktı. Henry'in yerine ülkeyi yöneten hırslı eşi Margaret de Anjou, Fransa'ya karşı bir başarı gösteremedi ve Yüz Yıl Savaşları İngiltere'nin yenilgisiyle sonuçlandı (1453). Bu arada halk ağır vergilerden şikayetçiydi. Ülkede kargaşalık hakimdi. 1453'te Henry tamamen delirince York hanedanından gelen York dükü Richard, Warwick Earl`u (Ingiltere`de Kont unvani yerine Earl unvani kullanilir) Richard Neville'ın da desteğiyle naipliğe getirildi. Ancak Henry 1455'de iyileşince, York dükünü görevinden uzaklaştırdı ve gorevden uzaklastirilan York Duku Richard tarafindan ic savaş baslatildi.

Ic Savas

          Savasin ilk yillari York taraftarlari ile Lancester taraftarlarinin yenilgi ve galibiyetleriyle gecmistir. Bir York baskininda hayatini kaybeden York Duku Richard`in yerine varisi, 4.Edward gecer ve York tarafini maglup ederek kendini Ingiltere Krali ilan eder. Bunun uzerine 6.Henry esir alinir ve Londra Kulesi`ne hapsedilir,  esi Margaret De Anjou ile tek cocugu prens Edward ,Iskocya`ya kacarlar. Daha sonra Ingiltere ile Iskocya`nin anlasmasi sonrasi Margaret ve oglu , Fransa`ya gitmek zorunda kalacaktir.

Savasin basindan beri York tarafini destekleyen Warlick Earl`u Ingiltere`de en buyuk toprak sahibi soylu olmustur. Earl, 4.Edward Ingiltere Krali olarak tac giydikten sonra Fransa`yla evlilik gorusmelerine aracilik eder. Ancak 4.Edward ,Fransiz bir asilzade ile evlenmek yerine  herhangi bir soylu olmayan  Elizabeth Woodville ile evlenir. Bu evlilikle kendisi mahcup duruma dusen Warlick Earl`u 4.Edward`a zamanla dusman olur ve isyana kalkisir.
1469`da Earl, 4.Edward`in ordulari yener ,4.Edward`I ise tutsak eder. Kral adina ulkeyi yonetmeyi kalkisan Warlick Earl`u bunda basarili olamaz ve 4.Edward`i salmak zorunda kalir. 4.Edward , direk Warlick Earl`unu yoketmek yerine uzlasi yolunu tercih etse de ertesi yil Warlick Earl`u yine isyan eder. Warwick Earl`u bu sefer yenilerek Fransa`ya kacmak zorunda kalir.

Fransa Krali 14.Louis`nin onerisiyle iki eski dusman olan Warlick Earl`u ile surgunde bulunan Margarat De Anjou , ortak dusmanlari 4.Edward` a karsi ittifak kurarlar. 1470`de topladigi ordu ile Ingiltere`ye cikarma yapan Warlick Earl`u Londra ve guney kiyilarini isgal ederek tutsak bulunan 6.Henry`yi yeniden kral ilan eder. Bu baskin sirasinda   ordusu ile birlikte kuzeyde isyan bastirmakta bulunan 4.Edward , yanindaki guclu soylulardan birisi olan Warlick Earl`nin kardesi John Neville`nin kendisine ihanet edip kardesinin safina gecmesiyle beraber  kacip Burgonya`ya siginmak zorunda kalir.

Daha evvel 4.Edward tarafindan surgun edilmis Lancesterlar Ingiltere`ye donmeye baslarlar. Iktidari ele geciren Warlick Earl`u Fransa Krali ile kendisine Hollanda verilmesine karsilik Burgonya Duklugu`nu isgal planlari yapmaktadir. Bunu duyan Burgonya Duku kendisine siginan 4.Edward`a bir ordu kurdutturup 1471`de Ingiltere`ye cikarma yapmasini saglar. Warlick Earl`unu savasta yenip Earl`u oldurmeyi basaran 4.Edward 20 gun sonra Margarat De Anjou`nun ordusunu de yenip son Lancester varisi olan 6.Henry ile Margarat`in cocugu Prens Edward`I oldutturur ve Lancesterin tum erkek varislerini ortadan kaldirmis olark York`un taht iddiasi kuvvetlendirir. Boylece 1483`de  4.Edward aniden olunceye kadar Ingiltere`de baris donemi baslar.

4.Edward`in ani olumunden sonra ulke tekrar kaosa sureklenir. Krala omru boyunca destek vermis sadik kardesi 3.Richard,  4.Edward olmeden hemen once kral kardesi tarafindan Lord Protector ilan etmistir. Kral olunce oglu ve tahtin varisi 5.Edward , amcasi 3.Richard tarafindan Londra Kulesi zindanlarina attirilir, daha sonradan yanina genc kardesi Shrewsburyli Richard`da yaninda tutsak edilir. Bu durum tarihte “Zindanda iki prens” olarak bilinir. Parlemento tarafindan onceki kral 4.Edward`in Elizabeth Woodville ile olan evliligi yasadisi ilan edilir ve bu evlilikten dogan varisler gayrimesru hale gelir. Bu karardan sonra 3.Richard , Ingiltere Krali olarak tac giyer. Zindandaki prenslerin ise akibeti ise  belli degildir. Bir sure sonra oldurulurler ama emri kimin verdigi kesin degildir.

Kuledeki Prensler Tablosu

Lancaster destekcileri , 6.Henry ve oglunun olumu uzerine hanedanda erkek varis kalmadigi icin akraba olduklari Tudor Hanedani`ni desteklemeye baslamislardir. 3.Richard`in hakimiyeti ulkede muhalefetle karsilasir. Cok gecmeden Lancester yanlisi Buckingham Duku`nun  Henry Tudor`u tahta gecirmek niyetiyle isyan etsede isyan bastirilir.

Onemli Savaslarin Oldugu Bolgeler

Henry Tudor`dan bahsetmek gerekirse taht iddiasi anne tarafindan 3.Edward`in oglu Lancestar Hanedani`nin kurucusu Gauntlu John`a dayanmasinda ileri gelir. Cocuklugunu ve gencligini Bretonya`da surgunde geciren Henry Tudor , Buckingham Isyani`nin basarisiz olmasindan oradan gelen destekciler ve suanki yonetimden memnun olmayan kendisine katilan soylularla birlikte destekcilerini arttirmaktadir.

3.Richard`in Henry Tudor`a ihanet etmesi icin Bretonya Duku`nun bas danismanina rusvet vermesi sonucunda Fransa`ya siginan Tudor ,Ingiliz soylularinin kendisine katilacagi dusuncesiyle 1485`de Fransiz parali askerler ve destekcileriyle beraber Ingiltere`ye cikarma yapar. Bosworth Field Savasi`nda Richard`I yenilgiye ugratir ve oldurur.Boylece Guller Savasi sona erer ve Henry Tudor , 6.Henry olarak tac giyer. Daha sonra 4.Edward`in kizi Yorklu Elizabeth ile evlenerek iki hanedani birlestirir ve taht iddiasini kuvvetlendirir.

Ic Savas Boyunca Ingiltere Krallari

Lancester ve York Hanedanlarinin birlesmesi sonucunda ortaya cikan Tudor Gulu

Ingiliz Kraliyeti Soy Agaci

[PashaZade]

Güller Savaşını anlamak açısından faydalı bir konu olmuş, eline sağlık

[Duman]

İlgili bir video: