[Ecdad Computer]

Bilişim Sohbetleri #4 - Gizlilik

Bu hafta bilişim sohbetlerindeki konumuz Gizlilik. Bildiğiniz üzere şu aralar Facebook'un veri skandalı, ülkemizde çıkan "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu" ve firmaların işgüzarlığı sanal alemdeki bilgilerimiz için önem arz ediyor. Aynı zamanda insanlar bilinçsizce gerek kendilerini, gerek de başkalarını sanal ortamda ifşa ediyorlar. Bu konuda kullanıcıların, firmaların ve devletlerin yapabilecekleri nelerdir?

[Duman]

Gizlilik işini sosyal medya kullanıcıları kendi kendine bitirdi. Bir insanın sabah yediği yemeğin fotoğrafını çekip öğlen ne yaptığını anlatıp akşam nerede olduğunu başka bir siteden paylaşması bence sağlıklı değil. İnternet üzerinde anonimliğin bir değer olduğunu düşünüyorum. Ben birinin sırf adı soyadını bilerek facebook'unu twitter'ını bulup yaptıkları paylaşımlardan tuttuğu takımı, politik görüşünü, ne okuduğunu, ne yazdığını, nerede olduğunu anlayabiliyorsam bence bu yanlış.

Facebook'un son skandalına gelirsek, bu işin "bir veri çalınması" meselesi olduğuna kişisel olarak ben inanmıyorum. Veri çalınması demek Cambridge Analytica Facebook'u hackledi falan demektir ki böyle bir durum zaten yok. Facebook yasadışı bir şekilde kullanıcıların verilerini Cambridge Analytica'ya veriyor ardından "artık kullanmanızı istemiyoruz bu verileri, eğer kullanmayı bırakmazsanız dava açacağız" diyorlar. İşin komiği verilen veriler yasadışı bir şekilde veriliyor sen bunu verip nasıl dava açıyorsun.

Google'ın mottosu uzun bir süre "Don't Be Evil"di, şirketler "evil" olmaya meyillidir. Bu firmaların umrunda olan şeyler hissedarlarının memnuniyeti, borsadaki stockların değeri, edilen kârdır ne Google ne Facebook hiçbiri kâr amacı gütmeyen sivil toplum örgütü değil, hiçbiri hayır kurumu değil.

"Uluslararası" faaliyet gösteren devasa websitelerini "ülkelerin" dizginleyebileceğine inanmıyorum ben, eğer Rusya gibi Çin gibi gidip her meşhur sitenin kendi türevini üretirseniz o siteye nazınız geçer, nazınız geçmediğinde Türkiye'deki müdavimler gibi Rusya'daki birçok örnek gibi siteleri bloke eder durursunuz.

[Kierkegaard]

Gizlilik konusu göreceli; insanların çoğunluğu önem vermiyor çünkü çalınabilecek, suistimal edilebilecek değerlere sahip değiller. Asgari ücretle geçinen bir insanın günlük faaliyetlerini, alışkanlıklarını öğrenmek kime ne kazandırabilir ki? Bir hırsız o kişinin evde olmadığı zamanı takip edecek olsa çalacak bir şey bulamayabilir.

Post-modern dünyada kimin nasıl yaşayacağına kimsenin karar veremeyeceği bir zamanda yaşıyoruz. Kendisini bilinçsizce ifşa eden insan bu eylemi tercih etmiştir. Bilinçsizliğine bakıp insanları engellemeye başlarsak özgürlük diye bir şey kalmaz üstelik bilinçsizlik tanımı da özneldir.

Bu sebeple gizlilik konusu tercih olarak sunulmalı; insan davranışlarının modellenmesi ve kaynakların etkin kullanılması açısından tercihe bağlı olarak toplanan bilgiler bilimin hizmetine sunulmalıdır.

[Voidian]

Kullanıcıların yapabileceği maalesef bir şey yok. Firmaların yapması gereken kişi istemediği zaman bilginin paylaşılmamasını sağlamak ama kendi hallerine bırakılınca bunu yapmayacakları da belli. Eğer verilerin gizliliğini savunuyorsak geriye yapacak tek şey kalıyor, kanun koyucu olan devletin konu hakkında yeterince kapsamlı bir kanunla firmaların önünü kesmesi ve uymayanlara basit cezalar dışında bir yaptırım uygulaması.

[Ecdad Computer]

Doğru. Son çıkan "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu" etkili olmadı. Firmalar çeşitli kurnazlıklara başvurdular bile. Kimi firmalar kişisel verilerimizi "Ticari ortakları ile paylaşmak" için izin istemiyorlar, resmen tehdit ediyorlar. Promosyonlardan yararlanamamaktan tutun da, firmanın hizmetlerini kullanamamaya kadar. Bütün devletler, özellikle devletimiz bu konuda gerekli tüm önlemleri almalı, denetimleri arttırmalı. Etik ve teknik konular haricinde Anayasanın da bir ihlali söz konusu. 

İnsanımızda hala tam olarak bir İnternet etiği ve bilinci oturmuş değil. İnternette gizliliğin ve veri güvenliğinin önemi, sosyal medyanın mahalle kahvehanesi olmadığı insanımıza öğretilmeli, seminerler düzenlenmeli. Tabii bu şartlar altında fazla şeyler istiyoruz.

[Duman]

Bu konudaki iletimden sonra açığa çıktı sanırım o iletiye dahil etmemişim. Facebook'un facebook üyeleri olmayan kişilere dair de shadow profile adı altında veri topladığı açığa çıktı geçenlerde, örneğin biri sizden bahsediyor veya siteye giriyor bir arama yapıyorsunuz vs. tüm aktiviteniz sitede kayıt altında tutuluyor ve sizin adınıza oluşturulan bir bakıma görünmeyen bir profil klasörü içerisinde depolanıyor. Yani facebook'un size dair veri satması için facebook kullanmanıza gerek yok, örneğin facebookta arkadaşlarınızı bulmak için rehberinizdeki kişileri facebooka entegre etmeniz isteniyor, rehberdekilerden uyuşan arkadaşlarınızı facebookta bulabiliyorsunuz böylelikle ancak rehberde olup facebookta olmayanlara dair de bilgi alıyor facebook ve o kişilerin gölge profillerine ekliyor.

[Sezar]

Bu konuda ben "Snowden"(2016) filmini izledikten sonra bir aydinlanma yasamistim, herkese tavsiye ederim.