[Gurt]

CERN Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır.

Cenevre, 1952'de geçici kurulun üçüncü oturumunda CERN Laboratuvarı için yer olarak seçildi. Bu seçim, Haziran 1953'te Cenevre kantonunda bir referandumu başarıyla tamamladı. İçerisinde bulundurduğu fizikçiler ve mühendisler ile birlikte uyumlu bir çalışma göstererek evrenin temel yapısını araştırmak üzere 29 Eylül 1954 tarihinde 12 ülkenin katılımıyla kurulmuştur. İsviçre ve Fransa sınırında Cenevre’de bulunmaktadır. Kurucu 12 ülke şunlardır: İsviçre, Fransa, İtalya, Almanya, Birleşik Krallık, Yunanistan, Hollanda, Norveç, İsveç, Belçika, Danimarka, Yugoslavya. Daha sonradan 10 ülke daha katılmıştır. Ülkemiz yani Türkiye ise ortak (asosiye) üye olarak 2015 yılında katılmıştır.


CERN’de ne yapılıyor? Maddenin temel bileşenlerini (temel parçacıklar) incelemek için dünyanın en büyük ve en karmaşık bilimsel araçlarını kullanırlar. Parçacıklar ışığın hızına yakın bir değerde çapıştırılarak üretilir. Üretilen bu parçacıklar fizikçilere parçacıkların nasıl etkileştiğini ve doğanın temel kanunlarına dair görüşler sağlar.
CERN’de temelde ‘parçacık hızlandırıcı’ ve ‘dedektör’ adı verilen iki alet kullanılır. Peki bu aletler ne işe yarar? Hızlandırıcılar çarpışma başlamadan önce parçacık kirişlerine yüksek enerji verilmesini sağlar. Dedektörler ise hızlandırıcılar tarafından verilen yüksek enerji sonrasında gerçekleşen çarpışmaların sonuçlarını gözlemler ve kaydeder.
CERN'de yüzlerce bina ve 3000 personel (fizikçiler ve destek personeli) vardır. Bu personelden 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'in kendi personeline ek olarak dünyanın yüzden fazla ülkesinden yaklaşık 10000 kadar fizikçi ve mühendis de yer almaktadır.

WEB’in doğumu


CERN'de bir İngiliz bilim adamı olan Tim Berners-Lee, 1989 yılında World Wide Web'i (WWW) icat etti. Web aslında, dünyadaki üniversiteler ve enstitülerdeki bilim adamları arasında otomatik bilgi paylaşımına yönelik talebi karşılamak üzere tasarlandı ve geliştirildi. Web aslında, dünyadaki üniversiteler ve enstitülerdeki bilim adamları arasında otomatik bilgi paylaşımına yönelik talebi karşılamak üzere tasarlandı ve geliştirildi. CERN'de ve dünyada ilk web sitesi, World Wide Web projesinin kendisine adanmış ve Berners-Lee NeXT bilgisayarında gerçekleştirilmiştir. Web sitesi, web'in temel özelliklerini açıkladı; diğer kişilerin belgelerine nasıl erişilir ve kendi sunucunuzu nasıl kurarsınız. NeXT makinesi  (orijinal web sunucusu) hala CERN'de. İlk web sitesinin yenilenmesi projesi kapsamında, 2013 yılında CERN, dünyanın ilk web sitesini orijinal adresine geri getirdi.

Higgs Bozonu

4 Temmuz 2012'de, CERN'in Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki ATLAS ve CMS deneyleri, her birinin kitle bölgesinde 126 GeV civarında yeni bir parçacık gözlemlediğini açıkladı. Bu parçacık, Standart Model tarafından tahmin edilen Higgs bozonu ile tutarlıdır. Standart Modelde önerildiği gibi Higgs bozonu, Brout-Englert-Higgs mekanizmasının en basit tezahürüdür. Diğer Higgs bozonları türleri, Standart Modelin ötesine geçen başka teoriler tarafından tahmin edilir.


8 Ekim 2013 tarihinde, Fizik Nobel ödülü François Englert ve Peter Higgs ile ortaklaşa verildi. “Subatomik parçacıkların kütlesinin kökeni hakkındaki anlayışımıza katkıda bulunan ve son zamanlarda doğrulanan bir mekanizmanın teorik keşfi için CERN'in Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda ATLAS ve CMS deneyleri ile öngörülen temel parçacığın keşfi sebebiyle.’’

Bilimsel Başarılar

• 1973: Gargamelle’de nötr akım bulundu.;
  
• 1983: W ve Z bozonları UA1 ve UA2 deneylerinde bulundu UA s;
  
• 1995: PS210 deneyinde ilk anti hidrojen atomları üretildi.;
  
• 1999: NA48 deneyinde CP simetrisi bulundu;
  
• 2010:38 Antihidrojen atomu saniyenin 6’da 1’i boyunca kapana kıstırıldı.;
  
• 2011: Antihidrojen atomları 15 dakika(~1000s) boyunca tutuldu.;
  
• 2012:Higgs bozonuna benzeyen 125 GeV/c2 ağırlığında bir bozon tespit edildi.
  

Bilim Kulübü tarafından CERN hakkında bilgiler paylaşılmaya devam edecektir.

[glorfindel]

Cern irle ilgili Particle Fever (Parçacık Ateşi) belgeselini izlemenizi kesinlikle öneririm.

[Gurt]

Higgs Parçacığı Deneyi hakkında yapılmış bir Türkçe belgesel izlemek isteyenler için;