[reddga]

Oyun Sohbetleri #3: Bitmemiş Oyunlar, Ertelenen Çıkış Tarihleri ve Erken Erişim

Strategyturk Oyun Kulübü tarafından düzenlenen Oyun Sohbetlerinin üçüncüsüne hoş geldiniz.

Bu seferki konumuzda bitmemiş halde çıkan oyunlardan, ertelemelerden ve erken erişimden konuşacağız.

Bir sonraki oyun sohbet konusunda konuşulmasını istediğiniz konuyu Oyun Sohbetleri Konu Dizisinde belirtebilirsiniz.

Oyunlarla ilgili herkesin hemfikir olduğu bir şey varsa o da kimsenin tamamlanmadan çıkan oyunları sevmemesidir herhalde. Çıkış öncesi gösterilen oyun için görseller, oyun fragmanları ve birkaç dakikalık oynanış videoları oyun için heyecan uyandırır ama oyun çıkış yaptığında gösterilenlerin tamamiyle aldatıcı, oyunun eksik ve hayal kırıklığına uğratıcı seviyede kötü olduğu sayısız örnek vardır. Hepimizin isteği bunlar olmadan oyunların tam bir şekilde çıkış yapmasıdır ama bir de madalyonun öteki yüzü var. Örneğin 2020 ilkbaharında çıkacağı duyurulan Dying Light 2'nin çıkış tarihi belirsiz olarak ertelenmişti. Cyberpunk, yanlış hatırlamıyorsam 2. kez ertelendi ve çıkış tarihi toplamda 7 ay ertelenmiş olarak 19 Kasım oldu. 2017'de duyurulan Age of Empires IV'ün çıkış tarihi ile ilgili sessizliğini hâlâ koruduğunu unutmayalım. Tüm bunlar, iyimser olursak, oyunların tam ve istendiği gibi çıkması için verilen kararlar olarak düşünülebilir. Peki bu ertelenmelere veya belirsizliklere ne kadar sabırlıyız?

Tüm bunların yanında Indie yapımcıların kurtarıcısı erken erişim olayı var. Erken erişim hakkında çeşitli yorumlar görmek mümkün. Bazıları normal şartlarda finansal yetersizliklerden ötürü çıkmayacak oyunlar için büyük bir destek görevi gördüğünü söylerken bir başkası tamamlanmadan çıkan oyunların sayısını arttırdığını söyleyebilir. Burada önemli olan nokta oyunların ne kadar süre erken erişimde kaldığı ve bu süreçte ne kadar ilerleme katettikleridir. Yukarıda bahsettiğim çıkış tarihin ertelenmesi ile ilgili yine aynı şekilde burada erken erişimden çıkış için verilen tarihlerin ne kadar tutarlı ve verilen sözlerin ne kadar tutulduğu ele alınmalı. Ertelenmeler oyuna ve geliştirici firmaya karşı olan izlenimi ne şekilde etkiliyor? Oyuncular, oyunun tam olarak çıkış yapması için anlayış gösteriyor mu yoksa hemen oynayabilmek için eksik çıkmasını mı göze alıyorlar?

"Ertelenen bir oyun eninde sonunda iyi olur ama aceleyle çıkan bir oyun sonsuza kadar kötü kalır." demiş Shigeru Miyamoto. Sözün doğruluğunu veya yanlışlığını tartışmak yerine farklı açılardan ele alabiliriz. Bir oyunun ertelenmesi, oyunun tamamlanması adına iyi bir durum olsa da firmanın yalan reklam yaptığı anlamına gelir mi? Özellikle ön siparişe açılmış bir oyunun ertelenmesi oyunu satın alanlar adına çok kötü bir durum olsa gerek. Diğer taraftan aceleyle çıkartılan eksik bir oyun ilk başta hoş karşılanmasa da ileride alacağı güncellemelerle istenilen düzeye getirilebilir.

Son olarak, ofislerinden kuş uçurtmayan firmalar var. Oyunun çıkışını dört gözle bekleyen, bilgiye aç takipçilerine ufak bir ipucu paylaşımı yapmayı bile tenezzül etmeyen sessiz firmalar. Belki de daha sonra yaşanabilecek ertelemelere karşı oluşacak hayal kırıklarını engellemek için önceden tedbir alıyorlar ama kim çıkış tarihi ile ilgili bilgi almak istemez ki?

Peki bu konuda sizin düşünceleriniz neler? Sizin için bir oyunun ne derece eksik olması oyunu oynanılamaz yapar? Ertelenmelere bakış açınız nasıl? Erken erişim desteklediğiniz bir şey mi yoksa ona tamamiyle karşı mısınız? Çıkış tarihleri ile ilgili paylaşılan bilgileri ne kadar önemsiyorsunuz?

Sohbet Başlıkları

Tamamlanmadan Çıkan Oyunlar

Çıkış Tarihlerinin Ertelenmesi

Erken Erişim Oyunları

Sessizliğe Bürünmüş Firmalar

Oyun Kulübü tarafından Strategyturk Forumları için hazırlanmıştır.

[baywatch06]

Çıkış tarihlerinin ertelenmesi çoğu zaman kötü olmuştur ancak örnek vermek gerekirse şimdiye kadar defalarca ertelenen cyberpunk 2077 için çok daha pozitif bir hava var çünkü çok büyük bir hype beslenmiş durumda oyuna karşı ama genelleme yapacaksak ertelenen oyunlar çıktığında kötü eleştiri alıyor

erken erişime açılan oyunlar sürpriz kutudur oyun sürekli asıl sürüme geçene kadar sürekli değiştiği için oyunun asıl sürümü çıktığında oyun daha kötüde olabilir daha iyide olabilir tamamen firmaların nasıl bir yol izlediğiyle alakası var örnek vermek gerekirse gladyatör school erken erişimde olduğunda daha çok sevmiştim ancak tam sürüme geçtiğin hiç hoşlanmadım .

Sessizliğe bürünmüş firmalarda sürpriz kutu eğer firma kendisini iyi geliştirir ve iyi yatırım alırsa güzel şeyler çıkar lakin tam tersi de olabilir.

Tamamlanmadan çıkan oyunlar %99 oranında kötü olur ancak %1 ihtimal geliştirilirse güzel bir oyun olabilir 2 örnek vermek gerekirse biri Ac Unity oyun ilk çıktığında Ubisoft hisseleri bir gecede %10 düşmüştü diğer örnekse Final fantasy XIV ilk çıktığında o oyunda kötüydü ancak firma yapımcı ekibe destek vererek oyunu iyi bir geliştirme sürecine soktular ve geliştirmeler sayesinde prtalama bir oyun olabilmişti bir yandan da yeni oyunu geliştirmeye başlamışlardı.

[Rzenma]

Artık oyuncu toplulukları umut vaat etmeyen erken erişim oyunları için sert tepkiler veriyor ve bu oyunları yapan yapımcıları kara listeye alıyor. Dayz yada No Man Sky örneğinde olduğu gibi oyun yapımcısı kendi kariyerini kurtarabilmek için dönüp dolaşıp o oyunu tamamlamak zorunda kalabiliyor. Bildiğim kadarıyla Dayz oyununun geliştirme süreci çıkmaza girdiği için uzun yıllar sonra yeni bir oyun motoru ile oyunu yenilemek zorunda kaldılar. Böylelikle erken erişim kategorisinde çıkan oyunlara yasal yollarla olmasa da bir çeki düzen verilmiş oldu.

AAA oyunlar yapan firmalar bir ara erken erişim furyasına dahil olsa da bahsettiğim kara listeye girmemenin daha akıllıca olduğunu anladılar. Bu konularda en çok güven veren firmalardan biri CD Projekt Red. Sahip olduğu bu ünvanı parayla satın alamayacağının farkında, zaten maddi ve zaman olarak ciddi yatırım yaptığı Cyberpunk 2077 eğer ''yılın oyunu'' olmazsa bu onların hanesine başarısızlık olarak yazılır. Aynı durum Dying Light 2 içinde söz konusu bu kadar yatırım yaptıktan sonra ''yılın oyunu'' ünvanı için 2021 beklemek daha akıllıca olabilir. Aklıma hemen Odyssey örneği geliyor çok güzel bir oyundu ama RDR2 ve GoW yanında sönük kaldı. Yani çıkış tarihinin ertelenmesi gibi durumlar bazen de pazarlama hamlesidir.

[Attila the Hun]

İnternetin gelişmesiyle birlikte her alanda olduğu gibi oyun sektöründe de büyük gelişmeler yaşandı. Eskiden, çıkmış bir oyuna müdahalede bulunmak mümkün olmazken günümüzde o meşhur "Day 1" yamalarından tutun da ufak hotfix'lere kadar tonla içerik çıkarılıyor. Shigeru Miyamoto'nun sözünü tamamen haksız bulmasam da günümüzde durumun tam olarak bu olmadığını düşünüyorum. Özellikle de işin içinde "erken erişim" faktörü varken. 

Öncelikle sözün ilk kısmını yorumlayayım. Bir oyunun yapım süresi bence onun kalitesiyle ilgili sağlıklı bir bilgi vermez. 5 yılda çıkan bir oyunun 4 senelik geliştirme aşaması şirket içi karışıklıklarla ve devamlı fikirlerin çöpe atılmasıyla geçmiş olabilir. 1 yılda çıkan bir oyunun geliştirme aşamasıysa daha kısa olmasına rağmen daha verimli geçmiş olabilir. İnternetin bu kadar yaygınlaşmasından önce; buglarla çıkan bir oyun buglı olmaya mahkum olurdu ve bunu düzeltmenin yolu oyunu buglardan temizlemek, tekrar üretmek, mağazalara dağıtmak ve tekrar satmaktı. Bu yüzden oyunun çıkışını ertelemek çok daha mantıklı bir seçimdi. Günümüzdeyse birkaç bugdan dolayı çıkışı ertelemek yerine oyunu çıkarıp bugfix yaması yayınlamak çok daha ucuz.

İkinci kısma gelince... Oyunların çıkışında bıraktığı intiba çok önemli. Ama bu demek değil ki kötü çıkan bir oyun hiç iyi olamaz. Aynı şekilde, eskiden olsa bu doğruydu ama 2000'li yıllarda bu argümanı boşa çıkartan örnekler gördük. 2010'da çıkan Final Fantasy XIV Online Metacritic'te 49 puan alırken oyunun en baştan yapılıp piyasaya sürülen hâli olan Final Fantasy XIV Online: A Realm Reborn 83 puan aldı. Yani kötü bir oyun ebediyen kötü kalmaya mahkum değil.

Bir oyuncu olarak baktığımda, heyecenla beklediğim bir oyunun ertelenmesi beni mutlu etmese de kötü çıkmasına tercih ederim. Kötü çıkan bir oyun düzeltilebilir fakat bu zor ve zaman isteyen bir iş. Ayrıca ürün düzelse bile o ürün hakkındaki görüşleri düzeltmek daha da zor, ne de olsa o oyunun satılması gerek. Şaheser olsa bile satılmadıktan sonra fayda etmez.   

Erken erişim konusunda karışık görüşlere sahibim. Erken erişim konsepti özünde "Oyuncuların geri dönüşleriyle oyun geliştirmek" olsa da bundan ziyade oyunun geliştirmesine devam etmek için sıcak para sağlamak amacıyla yapılıyor diye düşünüyorum. (bkz. Mount & Blade II: Bannerlord) Geliştirici açısından faydalı bir şey olsa da şahsen erken erişime sıcak baktığımı söyleyemem.

[Ecdad Computer]

Erken erişim, küçük bir yapımcıysan iyi bir şey. Oyunu hayranlarına denettiriyorsun, onlardan hata bildirimleri alıyorsun vs. Zaten erken erişime çıkan oyunlar hikaye bazlı olmadığı için heyecanı da yok etmiyor. Hatta, emsali olmayan bir ürünü gösterdiğin için heyecan daha da artıyor. Ama büyük bir yapımcı oyununu erken erişime sokarsa o zaman denilir, sizin büyük bir test ekibiniz yok mu diye.

Çıkış tarihi konusunda ise, bir oyunun daha prequel'i eskimeden daha yenisi duyuruluyorsa o oyundan şüphe duyun, büyük ihtimalle güzel bir şey olmayacaktır. Spor oyunlarını ya da her sene yenisi çıkan Assasins Creed'leri gördük. Hepsi seri üretim oyunlar oldu. Indie yapımcıların zaten bu tarz bir şey yapma lüksleri yok. Bir oyun gereğinden fazla erteleniyorsa, veya duyurulmasından uzun bir süre sonra hala çıkmadıysa o oyuna yine güvenmeyin. Oyun istenildiği kadar makyajlansın, oyunun hataları giderilsin fark etmez. Yasal sebepler veya tekik sebepler, sebebi de önemli değil tüketici bazında. Oyunun ertelendiği her vakit yapımcının aleyhine işler. Ya kitle oyunu unutmaya başlar, çıkışı başarısız olur ya da beklentiler arşa çıkar, istenilen verilemez. Duke Nukem Forever bunun en güzel örneği. Oyun 1997'de duyuruldu. Oyun, ekibin başında olan George Broussard'ın istediği oyun olmaması, davalar vs. vs. gibi sebeplerle defalarca ertelendi, defalarca motor değiştirdi ve yapımına tekrar başlandı. Firma en sonunda sahibi olan TakeTwo ile anlaşamayıp battı, oyunu ise baştan Gearbox yaptı, 2011'de çıkardı. Birçok kişi oyunu hala güzel anmıyor.

MB2:Bannerlord da güzel örnek bence. Gerçi hala geliştirme süreci bitmese de benim beklentilerimi yeterince karşılayamadı. Çünkü Talewords geliştirmeye karar verdiği anda oyunu duyurdu. Uzun bir geliştirme süreci oldu ve hatta baştan tekrar motor yapıldı. İnsanlar beklentilerini yükseltti ve yaklaşık 8 senenin sonunda erken erişim gördük. Ben hala sorgularım 8 senedir ekibin karnını nasıl doyurdular diye. Half Life 3 hala duyurulmasa da, duyurulmuş kadar olduğu için insanlar beklentilerini yükseltti, ve asla istenen oyun olmayacak. Cyberpunk 2077'de çıktığında bazılarında burukluk bırakacak eminim, bu kadar ertelemeden sonra bu oyun mu geldi diye.

Kısacası, oyunu ertelemek kumar oynamaktır, önemli olan geliştirme sürecini baştan iyi ayarlamak.

[altnkurt]

Bence bu kişiler için de göreceli bir kavram. Yani olaya ne zaman ve nerden baktığınıza göre değişiyor. Ertelenme haberini duyduğunuzda tepki gösterebiliyoruz lakin yıllar sonra dönüp bakınca iyi ki ertelenmiş diyebiliyoruz. Olay tamamen bu ertelemeye değecek bir sonuç çıkıp çıkmamasına bakıyor. "O kadar ertelediniz çıka çıka bu mu çıktı?" dedirtecekse hiç ertelenmesin daha iyi.

[Voidian]

Geç çıkması benim için hiç sorun değil, zaten oyunları çıktığı gibi almıyoruz. Eğer gelişmiş bir ülkede yaşayıp oyunları güncelden takip etseydim sorun olabilirdi. Ama kötü çıkması her iki ihtimalde de büyük sorun.

[gLo1NN]

Dawn of war 3 gibi çıkacaksa bir oyun hiç çıkmasın daha iyi