[PCOyun]

Knezlik'ten 

Çarlık'a

Bir Rus Hikayesi

Kuruluş Yılları (1283-1320)

Moskova Knezliği ilk olarak 1283 yılında I. Daniel'in Moskova'yı miras olarak almasıyla ortaya çıkmıştır. 1320'li yıllarda ise kendinden daha büyük olan Vladimir-Suzdal knezliğini absorbe etmiştir.

Yükseliş Yılları (1320-1425)

Bu yıllar arasında Moskova Knezliği I. Ivan (1325-1340), Knezliğin varlığını Moğollar ile işbirliği yaparak, onlar adına vergi ve haraç toplayarak, korumuştur. Bu ilişki Ivan'ın bölgesel yükselişe uğramasını sağlamıştır. Özellikle de Moskova'nın baş düşmanı kuzeydeki Tver Knezliğine karşı.

Ivan'ın varisleri kendi yönetimlerini güçlendirmek için daha fazla Rus toprağı ele geçirmeye devam etti. Bu süreç içerisinde amaçları genişleyen Litvanya Büyük Dükalığı ile çakıştı. Büyük Dük Algirdas evlilik yoluyla Tver Knezliği ile müttefik oldu ve Moskova'ya karşı üç sefer düzenledi (1368, 1370, 1372) ama ele geçirmeyi başaramadı. Moskova ve Vilnius arasındaki en büyük çekişme Smolensk şehri üzerindeydi.

1350'li yıllarda ülke ve kraliyet ailesi Veba'ya yakalandı. Dmitry Ivanovich'in ebeveynleri öldüğünde 9 yaşındaydı. Bu yüzden Knezlik ünvanını alamadı ve uzak akrabası Suzdal'lı Dmitry tarafından ele geçirildi.

I. Vasily (1389-1425) babasının politikasını devam ettirdi. Altın Orda Emir Timur tarafından saldırıya uğradığında bundan faydalanıp haraç ödemedi. Litvanya Büyük Dükü Vytautas'ın tek kızıyla evlendi ve Smolensk'i ele geçirdiklerinde bile kayınpederi ile açık çatışmalardan kaçındı. Saltanatında doğuya (Nizhy Novgorod ve Suzdal'ın ilhakı, 1392) ve kuzeye (Vologda, Veliky Ustyug ve Vychegda'nın Perm'inin ilhakı, 1398) olan genişleme devam etti.

II. Vasily Saltanatı (1425-1444-1457)

II. Vasily'nin saltanatının önemli kısmı 4 yıl süren Moskova-Novgorod savaşı ile başladı. Bu savaş sonucunda Novgorod Cumhuriyeti'nin İsveç, Norveç ve Livonya Şövalyeleri ile sınırları kesildi. Savaş sonucunda Pskov Cumhuriyeti'nin büyük başarılarından ötürü büyük topraklarla ödüllendirildi. Bu savaş sona erdikten sonra II. Vasily beklemeden eski düşmanları Tver Knezliğine savaş ilan etti. 2 yıl süren bu savaş sonucunda Tver Knezliğine son verildi. II. Vasily saltanatının son yıllarında ise Kazan Hanlığı ile savaştı. 2 yıl süren bu savaş sonucunda önemli şehirler ele geçirildi.

III. Ivan Saltanatı (1457-1511)

III. Ivan'ın saltanatı, 2 yıl süren, Tikhvin'in fethi ile başladı. Bu savaşın kaderini belirleyen muharebe 12000 Moskovalı gencin 8000 kişilik Novgorod ordusuna karşı aldığı galibiyettir. Bu savaşın sonrasında Moskova Knezliği, Kazan Hanlığına tekrar savaş ilan edildi. 4 yıl süren bu savaş sonunda Kazan Hanlığı tamamen ilhak edildi. Saltanatı süresince Ivan, Novgorod Cumhuriyetine ikinci kez savaş ilan etti. Bu savaşın amacı artık Cumhuriyete tamamen bir son vermekti. Ivan bunu 2 yıl içerisinde gerçekleştirdi ve Novgorod Cumhuriyetine son vermiş oldu. 

Uzun bir saltanat süren III. Ivan bununla da yetinmedi ve fetihlerine devam etti. Batıda Danimarka'nın İngiltere ve Brandenburg tarafından saldırıya uğramasını fırsat bilip İsveç üzerinden Danimarka'ya savaş ilan etti. Bu savaşın sonucunda tüm finlandiyayı ilhak ederek İsveç Krallığına büyük bir darbe vurmuş oldu ve fiilen Kalmar Birliğine'de büyük ölçüde son vermiş oldu. Bu savaştan sonra Ivan hem kendisinin hem de ülkesinin insanlarının dinlenmesi için fetihlere bir süre ara verdi.

Yıllar sonra Knezlik artık kendi kendini parçalayan Altın Orda'ya son vermesi gerektiğinin farkına vardı ve savaş ilan etti. 4 yıl süren bu savaş sonucunda Altın Orda'nın büyük bir kısmı ilhak edildi. Bunu fırsat bilen Polonya-Litvanya birliği de Altın Orda'dan bazı topraklar ele geçirdiler. Birkaç yıl sonra Knezlik Altın Orda'ya tamamen son vermek için son bir savaş ilan etti ve Altın Orda'yı tamamen ilhak etti. Bu savaşın hemen ardından Knezlik Uzbek Hanlığına savaş ilan edip Sibirya'daki ilerlemesini daha da arttırdı.

Ve III. Ivan Rus tarihinde büyük bir dönüm noktası gerçekleştirip kendisini "Tüm Rusların Çar'ı" ilan etti, böylelikle Fiilen Rus Çarlığı'nı kurmuş oldu. Bu olaydan sonra Rus genişlemesi hız kesmeden devam etti.

III. Vasily Saltanatı (1516)

III. Vasily tahta çıktığı gibi ,Osmanlı Devleti'nin de Timur Hanlığı'yla savaşta olmasını fırsat bilip, Brandenburg Krallığı'yla birlikte Polonya-Litvanya'ya savaş ilan etti. Bunun üzerine yıllardır Litvanya işgali altındaki Rutenleri kurtardı. III. Vasily'in saltanatı hala da devam etmektedir.