[Ragnvaldr]

Imperator günlüklerinde bu hafta ekonomi politikaları, oyunun başlangıcında Mısır ve Girit'teki durumdan bahsediliyor.

Merhaba ve başka bir Imperator geliştirici günlüğüne daha hoş geldiniz. Geçen hafta Kuzeybatı Afrika ve Ulusal İdealar hakkında konuşmuştuk, bu hafta da ekonomi ve Mısır’dan bahsedeceğiz.

Ekonomi Politikası & Güç Dönüştürme

Imperator’da ekonominizi genel olarak Ekonomi Politikaları ile kontrol edeceksiniz.

Daha önceki bir günlükte de bahsettiğimiz gibi Imperator’daki temel gelir kaynakları vergiler (kölelerden üretilir) ve ticarettir (ticaret değerinden üretilir, vatandaşlar ile daha da arttırılır). Bunları ekonomi politikaları ile etkileyebilirsiniz. Temel gelir kaynaklarınızla ilgili 3 ekonomik politika var, 4 tane ise temel harcamalarınızla ilgili olan var. Ayrıca her kategorinin 3 farklı ayarı vardır, bunları istediğiniz zaman değiştirebilirsiniz. Genel olarak konuşursak, normal ayarların dışındaki her ayar bonusun yanında belli bir ceza ile de gelir.

Ülkenizin temel harcamaları diğer oyunlardan tanıdık gelebilir. Ordularınız, donanmalarınız ve kaleleriniz için bakım masrafı ödersiniz. Bunlardan ayrı olarak Imperator’da maaş dediğimiz başka bir gider daha var. Ülkedeki her işin ve makamın belli bir maaşı var. Maaş her zaman gelirinizin belli bir yüzdesidir, bu oranın ne kadar yüksek olduğu da makamın ne kadar önemli olduğuna göre belirlenir (yöneticiler %5 alır). Karakterlerin yolsuzluğu da maaşları etkiler.

Politikalar
Gelirlerle ilgili Ekonomik Politikalar:

• Vergiler
  Vergilerden gelen geliri etkiler
  • Lax Taxation (Hafif Vergilendirme): Ülkede -%25 vergi geliri ve -1 huzursuzluk
    
  • Default Taxation (Normal Vergilendirme): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Harsh Taxation (Ağır Vergilendirme): Ülkede kölelerin üretimini 25 arttırır ve araştırma üretimini %20 düşürür.
    
• Ticaret
  Ticaretten gelen geliri etkiler.
  • Transaction Taxation (Alışveriş Vergilendirmesi): Ticaret gelirini %30 arttırır ve fazladan ticaret malı üretimi için gereken köle sayısını 4 arttırır.
    
  • Trading Permits (Ticaret İzinleri): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Free Trade (Serbest Ticaret): Ticaret gelirini %20 düşürür ve her eyalete +1 ticaret yolu verir.
    
• Haraçlar
  Vassallarınızın size ne kadar ödediğini etkiler.
  • Lax Tribute (Az Haraç): Haraç gelirini %33 düşürür, vassallarla ilişkinizi 50 arttırır.
    
  • Default (Normal): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Extortive Tributes (Fazla Haraç): Haraç gelirini %25 arttırır, vassallarla ilişkinizi 100 düşürür.
    

Giderlerle ilgili Ekonomik Politikalar:

• Ordu Bakım Masrafı
  Ülkenizdeki tüm askerlerin aylık maliyetidir.
  • Decreased Pay (Düşük Ücret): -%50 moral ve -%50 ordu bakım masrafı
    
  • Normal Pay (Normal Ücret): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Increased Pay (Yüksek Ücret): +%10 moral ve +%50 ordu bakım masrafı
    
• Donanma Bakım Masrafı
  Ülkenizdeki tüm gemilerin aylık maliyetidir.
  • Decreased Pay (Düşük Ücret): -%50 gemi morali ve -%50 donanma bakım masrafı
    
  • Normal Pay (Normal Ücret): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Increased Pay (Yüksek Ücret): +%10 gemi morali ve +%50 donanma bakım masrafı
    
• Kale Bakım Masrafı
  Ülkenizdeki tüm kalelerin aylık maliyetidir.
  • Ignored Garrisons (İhmal Edilmiş Garnizonlar): -%50 kale bakım masrafı, -%95 garnizon sayısı, -%90 kale savunması
    
  • Paid Garrisons (Maaşı Ödenen Garnizonlar): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Improved Fortifications (Geliştirilmiş Kaleler): +50% kale bakım masrafı, +%25 garnizon sayısı ve kale savunması
    
• Maaşlar
  İşlerin ve makamların maaşlarını etkiler.
  • Reduced Wages (Düşük Maaşlar): Tüm karakterler için aylık -%25 maaş ve aylık -0.5 sadakat
    
  • Normal Wages (Normal Maaşlar): Herhangi bir etkisi yok.
    
  • Increased Wages (Yüksek Maaşlar): Tüm karakterler için aylık +%50 maaş ve aylık +0.1 sadakat
    

Bütçe Açığı
Hazinenizin eksiye düşmesi kötü şeylerle sonuçlanır. Bunlar gelir gider ekranının altında görülebilir. Hazinenin eksiye düşmesiyle birlikte gelen bazı eventler ekonominizi iyileştirebilir ama her event size bir şeye mal olur.

Güç Dönüştürme
Imperator’da paranın yanında askeri, yurttaşlık, hitabet ve dini güç gibi güçleri de çeşitli yerlerde harcarsınız. Bazı zamanlarda belli bir güce veya paraya çok ihtiyacınız olabilir. Imperator ile belli bir güç almak için para harcayabilir veya fazladan gücünüzü para için kullanabilirsiniz. Tabii takas oranı oldukça dezavantajlıdır.

Mısır

Mısır oldukça büyük bir bölge, aynı zamanda zamanın en önemli parçalarından biri. Mısır coğrafyasının özellikleri nedeniyle nüfusun çoğu Nil boyunca giden ince bir şeritte yaşıyor.

Aşağı Mısır ve Sirenayka

Mısır kadar aşırı uç noktalarda olan coğrafyalar çok az ülkede bulunur. Nil Deltası dünyadaki en bereketli yerlerden biridir ve çoğu zaman Akdeniz’in tahıl ambarı olduğu söylenir. Ama bu yemyeşil topraklar Nil’den biraz uzaklaşıldığı anda çöle dönüşür. Oyundaki en çok nüfusa sahip olan bölgelerden biri olmasının yanında bu nüfus ve zenginlik oldukça küçük bir alanda yer alır. Kontrol etmesi kolayken, işgal etmesi de kolaydır. Zaten birçok kere de işgal edilmeye çalışıldı.

Mısır oldukça eski bir kültürel ve dini dünyaya ev sahipliği yapıyor. Ülke Büyük İskender’in fethinden beri Yunanlar tarafından yönetilse de kesinlikle Yunan bir ülke değil. Buraya gelen Yunanlar kendi eski tanrılarının yanında Mısır halkının da eski (ve bazı durumlarda yeni) tanrılarına tapıyorlar.

Başlangıçtaki ülkeler

• Mısır: Babil’deki toprak paylaşımında Mısır, İskender’in en çok güvendiği ve en eski dostlarından biri olan Ptolemaios’a (Ptolemy) verildi. Mısır, Akdeniz’deki ve belki tüm dünyadaki en zengin bölge olması nedeniyle Ptolemaios da en zengin halef haline geldi. Diğer haleflerle karşılaştırdığımızda Ptolemaios’un daha sakin ve planlı hareket ettiğini görüyoruz. İskender’in lahitini Makedonya’ya gidişi sırasında ele geçirmek gibi bazı olaylar dışında genel olarak ölçülü davrandı. Nil’den gelen zenginliği yeni ordular kurmaya, müttefikler bulmaya ve çeşitli bilginleri, filozofları ve savaşçıları Mısır’a çağırmak için harcadı. Ptolemaios ve ailesi kraliyet olma konusunda Mısır geleneklerine uydu. Firavun unvanını kullandı, Mısır ve Yunan dinlerinin birleşmesine aktif olarak destek verdi.
  Ptolemaios’un bu stratejisi iyi sonuçlar doğurdu. Çoğu vassalı Yunan olmamasına rağmen Ptolemaios Krallığı oldukça istikrarlıydı. Birçok kez yabancı işgaller püskürtüldü. Ancak Ptolemaios güç gösterisinde bulunarak büyük ordusu ve donanmasıyla Yunanistan’ı işgal etmeye gittiğinde Yunan şehirlerinin onu istemediğini gördü. Donanması kısa bir süre sonra Demetrius liderliğinde Frigyalılar tarafından Salamis Savaşında yok edildi. Bu bozguna rağmen Selevkos İmparatorluğuyla aralarında bulunan güçlü dostluk ve tehdit altında olmayan bir anavatan nedeniyle Mısır tekrar Yunanistan’ı işgal etmeye çalışabilir.
  Oyunun başında Mısır, Selevkos İmparatorluğu ile müttefik ve hala bir donanmaya sahip değil. Mısırla oynarken paranızı İskenderiye Feneri veya İskenderiye Kütüphanesi’ni içinde bulunduran müzeyi inşa etmeye harcayabilirsiniz.
  
  
• Sirenayka: Mısır’ın batısında yer alan küçük bir kıyı devleti. Birkaç önemli Yunan şehrine ev sahipliği yapıyor ve bir dönem kültür ve bilginin merkezi haline gelmişti. Tarihsel olarak birçok kez Mısır’ın vassalı olmuşlardır. Ptolemaios’un yönetimini sağlamlaştırmak için saldırdığı ilk yerlerden biriydi ve Makedon komutan Ophellas’ın kontrolüne verilmişti. Oyunun başlangıç tarihinden 4 yıl önce Siraküzalı Agathocles, Ophellas’tan Kartaca’ya karşı yardım istemişti. Ophellas kabul edip ordusuyla birlikte yardıma gittiğinde Agathocles tarafından öldürülmüştü. Sirenayka’daki şehirler bu fırsatı kullanıp bağımsızlıklarını ilan ettiler. Mısır ise Yunanistan ve Suriye ile uğraştığı için bölgeyi geri alacak bir ordu daha göndermedi. M.Ö. 304 yılında Sirenayka bağımsız ve tarafsız.
  

Yukarı Mısır ve Nubiya

Nil’in yukarısına gittiğimizde nehrin hala tarım, yaşam ve ulaşım için bir merkez olduğunu görüyoruz. Çeşitli vahalar, maden kolonileri, karavan rotaları bulunmakta ve altın, mücevher, mermer bakımından zengin bu bölgeden yararlanmak isteyenler bu bölgeleri iyi kullanmalı. Ama siyasi kontrol için nehir kontrol edilmeli.

Yukarı Mısır’da ayrıca Mısır kültürünün birçok özelliğini benimsemiş ve bir dönem bölgenin tamamını kontrol etmiş Nubiyalılar bulunuyor.

Başlangıçtaki ülkeler

• Kush: Mısır’ın güneyinde yer alan büyük Nubiya krallığı. Antik şehir Meroe’den yönetilir. Kush, Nil deltasından ve Mısır krallığından uzak olmasına rağmen Yukarı Mısır’ın kontrolü için en önemli tehdit olmaya devam ediyor. Kush işgalleri Mısır siyasetinde her zaman önemli bir sorun olmuştur.
  
• Blemmya: Kush’un doğusundaki Nubiyalı kabile krallık. Bağımsız ve tarafsız başlıyor.
  
• Dodekaschoinos: Kush sınırı bölgesindeki topraklar Syene, Philae ve Elephantine tapınaklarına bağış olarak verilirdi. Dodekaschoinos askeri bir sınır bölgesi görevi görmüş ve bu nedenle Mısır’dan yüksek otonomiye sahipti. Dodekaschoinos, oyuna Mısır’ın vassalı olarak başlıyor.
  

Girit

Girit, Akdeniz etrafında savaşan ülkelerin hedefinde yer almıyor. Kolaylıkla işgal edilemeyecek kadar büyük olan ada, donanmaların ilgisini de çekmiyor. Girit yerine Kıbrıs, Rodos ve küçük Ege adaları diğer ülkelerin gözünde daha büyük bir öneme sahip.

Girit çeşitli devletler arasında bölünmüş durumda, her birinin müttefiği ve ada için farklı amaçları var. Daha önce güç merkezi olan Knossos hala adadaki en nüfuzlu devlet ama gün geçtikçe Gortyna gibi devletler tarafından daha da fazla tehdit altına giriyor. Ada kendi küçük dünyasına sahip gibi, çeşitli çatışmalara ve rekabetlere ev sahipliği yapıyor. Dış güçler de sık sık kısa süreliğine bir taraf için yardıma geliyor. Akdeniz’deki savaşlar sırasında korsanların merkezi haline de gelmişti.

Diğer Yunanlardan farklı olarak ada uzun bir süre bölünmüş halde devam etti, Yunan şehir devletlerinin kullandığı ittifak geleneği burada yoktu.

Girit M.Ö. 2. Yüzyıldaki Lyttian Savaşı’na kadar böyle devam edecekti. Bu savaş Makedonya, Rodos ve birçok Yunan şehrinin adaya dahil olmasına neden olmuştu.

Başlangıçtaki Ülkeler

• Knossos: Girit’in ortasında yer alan otokratik monarşi. Adadaki en eski ve tarihsel olarak en güçlü devlet. Girit çoğu zaman Mısır’ın etkisine girmişti ve Knossos’un kralları da yardım için Mısır’a bakarlar. Başlangıçta Knossos bağımsız ve Praesos ile müttefik.
  
• Gortyna: Adanın güneyinde yer alan demokratik cumhuriyet. Knossos’un rakibi ama daha önceleri müttefiktiler.
  
• Eleutherna: Knossos’un batısındaki küçük bir şehir devleti. Lyttian Savaşı bu şehrin Knossos’u krallarını öldürmesiyle suçladığı için başlamıştı. Eleutherna oyuna Knossos’un derebeyliği olarak başlıyor.
  
• Kydonia: Batı Girit’teki küçük plutokratik cumhuriyet. Başlangıçta bağımsız ve tarafsız.
  
• Polyrrenia: Adanın en batı ucundaki küçük bir aristokratik cumhuriyet. Başlangıçta bağımsız ve tarafsız.
  
• Tarrha: Polyrrenia ve Gortyna arasında yer alan bir cumhuriyet. Adanın antik dini merkeziydi. Gortyna’nın derebeyliği olarak başlıyor.
  
• Ierapetra: Güneydoğu Girit’teki küçük şehir devleti. Çoğu kez korsanlara yardım etmekle suçlanan şehir bağımsız ve Lyttos ile müttefik olarak başlıyor.
  
• Praesos: Adanın doğu ucundaki plutokratik cumhuriyet. Başlangıçta Knossos ile müttefik.
  
• Lyttos: Adanın kuzeydoğusunda yer alan çok eski ve büyük nüfuza sahip oligarşik cumhuriyet. Knossos’un komşusu olan devlet çoğu zaman rakibi de olmuştur. Başlangıçta Ierapetra ile müttefik.
  

Bu haftalık bu kadar. Gelecek hafta Levant (Doğu Akdeniz bölgesi) ve Nüfuslar hakkında konuşacağız.