[Gurt]

Koronavirüs bilinen aksine tek bir virüs değildir. Koronavirüs coronaviridae familyasına bağlı virüs grubuna verilen isimdir. Koronavirüs'ün alfa, beta, gama ve delta olmak üzere dört farklı çeşidi vardır. Peki bunların hangisi insanları etkiliyor? Aşağıdaki tabloda insanlara etki eden 7 adet koronavirüs'ün isimleri mevcuttur.

İnsanlara Bulaşan Koronavirüsler
İnsan koronavirüsü 229E (HCoV-229E)
İnsan koronavirüsü OC43 (HCoV-OC43)
SARS koronavirüsü (SARS-CoV)
İnsan koronavirüsü NL63 (HCoV-NL63, Haven koronavirüsü)
İnsan koronavirüsü HKU1
MERS koronavirüsü (MERS-CoV)
Yeni koronavirüs (CoVID-19)

Koronavirüslerinin insan vücudundaki etkileri?
Koronavirüs genel olarak solunum yolu sendromu olarak etkisini göstermektedir. Günümüzdeki koronavirüs salgınında genel olarak ateş, kuru öksürük, nefes darlığı, ishal ve boğaz ağrısı semptomlarını görüyoruz.

Koronavirüsü ilk defa mı görülüyor?
Koronavirüs ailesinin en eski atası ortaya çıkışı m.ö. 8000 tarihine denk geliyor. Yani dünyamızda yeni bir virüs değil. 4 çeşide ayrılması ise ortalama olarak m.ö. 2800 tarihinde gerçeklşiyor. Her bir çeşidi farklı yıllarda ortaya çıktığı için ortalama ifadesini kullanmak daha uygun olmaktadır. Virüs genetik yapısı genel olarak kuşlar ve yarasalar için idealdir.

SARS ve MERS nedir?
SARS ve MERS birer koronavirüs tipidir. 2002 ile 2003 yılları arasında Hong Kong'dan yayılan SARS virüsü dünyada 8422 kişiye bulaşmış, 1524 ölüme sebep olmuştur. Ölüm oranını Dünya Sağlık Örgütü %10,9 olarak açıklamıştır. O yıllarda neredeyse bu virüs pandemi haline gelecekti. MERS ise ismini görüldüğü coğrafyadan orta doğudan almaktadır. Ölüm oranı kendinden önceki koronavirüs olan SARS'ın neredeyse 3 katından fazla olarak %36 olarak açıklanmıştır. Bazı kişiler hafif belirtilerle bu hastalığı atlatmıştır.

Koronavirüsü insanlara nasıl bulaştı?
Çin’de 15 yıldır hayvanlardan insanlara geçen hastalıkları araştıran EcoHealth Alliance Başkanı Dr. Peter Daszak, bu salgının kaynağını henüz tam olarak bilmemekle birlikte yarasadan (hatta nalburunlu yarasa türünden) geçtiğine dair kanıtlar olduğunu söyledi.

Koronavirüs tespiti nasıl yapıldı?
İlk Covid-19 vakalarının çoğu, çeşitli hayvanların satıldığı Çin’in Wuhan şehrindeki Huanan deniz ürünleri pazarında çalışan veya pazarı ziyaret eden insanlarda meydana geldi. Ardından virüs hakkında bilgi sahibi olabilmek için virüs gen dizilim bankası verilerindeki diğer virüsler ile karşılaştırıldı. Bu sürecin sonunda halihazırda salgına sebep olan Covid-19 virüsünün SARS ile %79, MERS ile %50 oranında benzerliği ortaya çıktı.

Koronavirüsü sürekli mutasyon geçiren bir virüs müdür?
Koronavirüsü bir RNA virüsüdür. Yani virüsün genetik malzemelerinin bulunduğu yer RNA'dır. RNA virüslerinin DNA virüslerinden farkları mevcuttur. Bunlardan soruyla ilgili olarak en önemlisi RNA virüsleri konakçı hücreyi kullanarak replikasyon sürecinde oluşan hataları düzeltemezler. Bu olaydan kaynaklı olarak replikasyon sürecindeki her hata virüsün yeni bir mutasyon geçirmesine sebep olacaktır.

Koronavirüs aşısı ne zaman çıkacak?
ABD, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi bir açıklama yaptı. Halihazırda ebola virüsünü durdurmak için araştırmaları ve geliştirilmeleri süren bazı aşıların günümüzdeki koronavirüsüne karşı çok az derecede etki gösterdiğini söyledi. Bununda dışında asıl önemli olan konuya dikkat çeken merkez bu aşının konakçı hücrelerdeki koronavirüslerinin çoğalmasını engelleyebileceğini söyledi.

SARS ve MERS salgınları için geliştirilen aşıların son klinik testlerde iyi sonuçlar elde edildiği açıklandı. Bu açıklamaların ve geçmişte yaşadığımız diğer koronavirüs salgınlarından edindiğimiz tecrübeler ile WHO başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus normalde bir aşının geliştirilmesinin 2 ila 5 yıl sürdüğünü ancak koronavirüs ilk aşısının 18 ay içerisinde hazır olabileceğini söyledi.

Virüs yaz sıcaklarında ortadan kalkar mı?
Bu konu ile ilgili olarak Oxford Üniversitesinden küresel sağlık araştırmaları profesörü Trudie Lang yeni tip koronavirüsünün sıcaklıkla ilgisi hakkında kesin sonuçlar verebilecek kadar ellerinde bilgi olmadığını söylerken sıcak havalarda virüsün kaybolacağını söyleyenlerin genellemeler yaptığına değindi.

Virüsün insan vücudu dışında bir yüzeyde en fazla 4 güne kadar dayandığını söyleyen İngiltere’deki East Anglia Üniversitesinden Paul Hunter ise sıcak havaların gelmesiyle daha fazla yaşayamacağını söyledi.

Bunların dışında Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Araştırmaları Merkezinden David Heymann MERS virüsünün Suudi Arabistan ülkesinde yayıldığı zamanın çok sıcak olan Ağustos ayında olmasını hatırlattı.