[mutsuz]

Şu net bir şekilde  anlaşıldı ki, insanlar Victoria 3 oynamadan önce temel düzeyde iktisat bilmek zorundalar, bu genel bir cevap olsun birçok oyuncu nerde yeşil ve kırmızı görürse parayı kendisi kazanıyor yada kaybediyor sanıyor eu4 mantığı yani, eu4 deki gibi bina spawnla gelirin artsın gibi bir ekonomi sistemi bu oyunda yok ki zaten o gerçek dışı, bak dostum 0 dan anlatacağım öncelikle ticaret neden yapılır onu kavrayalım farz ediyorum ki senin ülken çok gelişmiş bir textil endüstrisine sahip artık toplumunun temel ihtiyacı olan basit kıyafeti fazlasıyla üretebildiğin için ülkendeki textil sektörünün daha çok para kazanması için basit kıyafet üretimini kısıp yanında lüks kıyafet de üretmek istiyorsun bunu da pembe olan buton ile değiştiriyorsun, ama bir bakmışsın ki senin ülkenin topraklarında lüks kıyafet üretmek için elzem olan boya hammaddesi yok dolaysıyla iç pazarında hammadde açığı oluşacak ve üretim verimliliğin düşecek ve yakın zamanda savaşa girip boya hammaddesi üretebilen toprakları alacak gücün de yok o zaman naparsın boyayı dışardan alırsın buna ithalat denir ve ithalat esnasında gözüken ticaret geliri devlete ait değildir ülkendeki faktörler senin açtığın ithalat yolundan senin iç pazarına gelen hammaddeyi alırlar ve kendileri textil atöylesinde kumaş ile işlerler ve aynı şekilde işledikleri ürünü satar ve gelir elde ederler bu noktaya kadar senin devlet olarak cebine giren üç kuruş para yok zira devletin gelir kaynakları çeşitli vergi kalemleridir örneğin ülkende işletmeler kar elde ediyorlarsa onlardan gelir vergisi alırsın insanlardan kelle vergisi alırsın, vergiden ziyade piyasa emisyonuna göre para pasarsın, bu oyunda gsyihe endekslenmiş bir durum cart curt..., yada ticaretten Gümrük vergisi alırsın şimdi gümrük vergisi parantezine değinelim şimdi başka bir ülkeden senin pazarına mal getirirken yada senin pazarından başka ülke pazarına mal götürürken o malın tedariğinde çalışan insanlar olur ve ticaretlerini verimli yapmak için gerekli vergi politikasını koyman lazım örneğin yerel pazarında bir mal yetersiz olursa o mal için iç tedariki koru vergi politikası uygularsın ihracata gümrük vergisini artırırsın böylece senin pazarından kendi pazarına mal alan devletlerin caymaları için bir yöntem kullanmış olursun o malın tedariğinde çalışanlar zarar ederlerse ticaretin verimliliği düşer sürdürülemez olur  hani o  yeşil gelir kime ait diyorsun ya sana ait değil, aynı şekilde senin pazarında bir mal bollaşırsa fiyatı düşer o malı üretenler masrafları değişmediği ama ürettikleri mal ucuzladığı için zarar etmeye başlayabilirler kısaca oyun baştan aşağı bilanço dengesi üzerine kurulu böyle bir durumda malın yurt içinde  yığılmasını önlemek için o malın ihracatından vergiyi kaldırır ithalatına koyarsın böylece yurt dışı pazarlarında eğer o maldan açık varsa senin pazarından vergisiz malı temin ederler yani senin pazarından daha verimli ithalat yaparlar, peki şimdi aklına şu soru geldi bir malı ithal edip ithalat vergisi koyarsak yada bir malı ihrac edip ihracat vergisi koyarsak devlet daha çok gümrük vergisi kazanmaz mı evet kazanır ama bu durumda o malın ticaretinin verimliliğini öldürmüş olursun( her zaman olmaz bazen 0'a yakın olur hem pazarını dengeler hemde iyi vergi alırsın ama pazarlardaki fiyat değişimine göre bir süre sonra verimsiz olabileceği aşikar) o malın ticaret yollarını açan devletler eğer çok zaruri devlet yada ordu malı değilse eğer alınmadığı takdirde iç piyasadaki fiyatı uçmayacaksa zarar etmeyi göze almazlar, ufak bir özetle eğer bir malda senin pazarın açık veriyorsa o mal için ihracat vergisi koyarsın eğer o mal için fazla veriyorsa ithalat vergisi koyarsın iki durumda da amaç iç pazarının arz talep bilançosunu denge de tutmaktır eğer arz talep bilançosu dengede olursa o malın fiyatı da dengede olur bu durumda o malı üreten fiyat düştü diye zarar etmez yada o malı tüketip daha nihai bir mal yapanlar ara malları için daha yüksek ücret ödeyip zarar etmezler son olarak gümrük vergisi üretim sektörünü baltaylan zarar veren ticaretin verimliğini düşüren merkantalist bir görüştür oysa ki smithe göre ticaret birinin kaybettiği birinin kazandığı 0 toplamlı bir işlem değildir eğer herkes birbirinden eksiğini temin ederse herkes kazanır

---

ek: şimdi bu bilgiyi görsel üzerinde inceleyelim sen iç pazarındaki boya tedariği sorunu için dış bir pazardan boya ithal ediyorsun, hem ülkeme boya gelsin hemde boya ticaretinden para kazanayım diye aç gözlülük yapıp ithalat vergisi koyuyorsun bu durumda kısa süreliğine iyi bir para kazanacaksın ama o malın ticaret verimliliğini düşürüyorsun bu iç piyasan için uzun vadede olumsuz bir sonuç bu durumda o malın vergi politikasını değiştirip iç tedariği korumak için ihracat vergisi koyuyorsun bölyece hem ithal ettiğin ürünün tedariği verimli oluyor hemde iç pazarından o eksik ürününü çalmaya çalışanların ticaretinin verimliliğini düşürüyorsun burda esas olan gümrükten kazandığın üç kuruş vergi değil ülkendeki sektörlerin arz talep bilançosunu dengede tutmalısın böylece daha istikrarlı bir gelir vergisi elde edersin, ayrıca arz talep bilançosunu dengede tutarsan fiyatlar da dengeli olur böylece ülkendeki insanlar yaşam zorluğu çekmezler ve mutlu olurlar ama dikkat etmen gereken şu bilançoyu sağa kaydırırsan arz fazlasından ötürü iç pazarındaki mal fiyatları aşırı düşeceği için bu sefer malı üretenler zarar eder bu durumda ya o arz fazlasını dış pazara göndermelisin yada ülkende o malı tüketip başka mal yapan sektörler kurmalısın, son olarak gümrük vergisi göz boyayan sahte bir vergi kalemidir çünkü sistem üretim ekonomisine dayalıdır, merkantalist dönenimin ticarete ekonomisine değil

Dostum cevabın için çok teşekkür ederim benim için gayet bilgilendirici oldu. Dediğin gibi ben hep aç gözlü davranıp gümrük vergilerinden gelen geliri önemsiyordum. Arz-talep dengesini gözeterek bu mekaniği kullanmak uzun vadede daha mantıklı olacaktır o zaman.