[uçan erişte]

Osmanlı ile İnka medeniyetini karşılaştırmadım.
Osmanlı ile aynı dönemde yaşamış, aynı soydan bir hanedanlığın yönettiği başka bir imparatorluğu karşılaştırdım.
Hımm şurası çok ilginç, bu karşılaştırdığım devlet kendisini Türk kabul eden ve Türklüğü övüp duran bir devlet. Padişahından şairine kadar genel bir Türklük sevdası var.
Arada pek muhtemeldir ki Türk olmayan unsurlar da yönetimde söz sahibi olmuştur. Ancak genel bakış yine değişmiyor. Karşılaştırdığım devlet böyle. 
Peki Osmanlı'ya bakalım. Devşirmeler büyük yerlere geliyor. Gelsin, zararı yok.
Ama bunların bürokratına bakıyorsun, Türkmenlere yönelik toplumsal baskıyı artırmış. Komutanına bakıyorsun, Türkmen kesmiş. Şairine bakıyorsun, Türkmen'i yerip durmuş.
Yani kadroya aldığın adamların Türk'e yararı şöyle dursun, zararı çok olmuş ki durum "Aman canım, arada birkaç kişi kaynamıştır" da değil.
Padişahın fermanına bakıyorsun aynı Türkmen nefreti. Buram buram... İş sadece devşirmelerle sınırlı değil; padişah da bunlardan son derece memnun.
Yani mevzu, Türklüğü vurgulayıp vurgulamaması değil, Türklüğü yerin dibine sokması.

Nedir yani Osmanlı'nın Türk'ten alıp veremediği şey? brkrs'nin dediği gibi, uyumsuzluk, değil mi? Bu adamlar konar-göçerler, başına buyruklar vs.
E aynı adamlar Safevî'de de vardı. Safevî niye "Yav bi' durun durduğunuz yerde sayım yap'ca'm, akılsız Türk!" demedi hiç?
Konar-göçerliğin hiç etkisi yoktur demiyorum ama asıl mesele mezheptir diyorum. Bu döneme ait bir metinde "Türk" kelimesi geçiyorsa neredeyse tamamen Alevî kast edilir ve hiç de iyi anılmaz.

Bu iş sadece Anadolu'nun doğusunda da yaşanmıyor. Balkanlara göç edenlerin dahi haklarından geliniyor. Yani olay yalnızca Safevî mihraklarının oyunu filan değil.

Bana "İdeolojik düşünüyorsun" denildi. Cevap hakkı doğdu. Ben de "Hayır, asıl siz ideolojik düşünüyorsunuz. İdeolojinize göre tarihi yorumluyorsunuz. İdeolojiniz milliyetçilik. Ama bu nasıl bir milliyetçilik, alla'sen?" diye soru yönelttim.
Önce "İdeolojik düşünüyorsun" diye çıkışıp cevap veremeyince "Milliyetçilik ne alaka ya?" diye savuşturamazsınız. Muhtemelen ne dediğinizi bilmiyorsunuz, öylesine diyorsunuzdur. Her şeyden önce boşa bir hamledir. Yakışmaz.
Tarihi ideolojik yorumlayanların yorumlarına temkinli yaklaşmak lazım. Elbette ayıracaksın. İdeolojik birisinden objektif bir yorum çıkar mı sanıyorsun? Asıl acziyet, subjektif yorumların peşine takılıp ezbere konuşmaktır.
Bir de gözünü seveyim, şunu Safavi diye yazma. Hani canın ya, üzülebilir belki yanlış yazdığın için. Misal, "Öşmanlı Devleti" diye yazsam hoş olmaz.