[Duman]

Tarihte konum, gelenek, din vb. şartlar doğrultusunda ortaya çıkmış bazı sonuçları fazla basitleştiriyor ve sanki birkaç kişinin gayretiyle öyle olmuş gibi gösteriyorsunuz. Hollanda dediğimiz ülke Europa Universalis IV'ün zaman aralığında konumu ve bölgenin şartları vesilesiyle muazzam bir ticari imparatorluk haline gelmiş, bu imparatorluğun vesilesiyle koloniler kurmuş bir devlet. Öte yandan Granada için bundan bahsetmek mümkün değil, oyunda nerede ticaret yapıldığı, hangi bölgenin ne kadar ticaret değerine sahip olduğu da belli. Granada'nın konumundaki bir ülkeden ticaret imparatorluğu oluşturup koloni gücü ortaya çıkartabilmek için zeki bir liderden çok daha fazlası gerekir.

Hollanda ve Portekiz gibi ülkeleri küçümsemek - hele ki genel olarak ülkeleri yüzölçümüyle değerlendirmek - büyük hata. En büyük ülkenin Rusya olması en zengin ülkenin Rusya olduğu anlamına gelmiyor. Sadece tarihte olanlar gerçekleşsin gibi bir düşüncem yok, alternatif tarih tanımı içerisinde her şey olabilmeli. Burada savunulan düşüncelerin birçoğu alternatif tarihi savunduğunu iddia etse de, fantastik evren istiyorlar.