[The Malkavian]

Avusturya EU4'te oynamaktan en keyif aldığım ülke. Bunun en önemli nedeni sadece kaba güç göstermek dışında farklı enstrümanları da kullanma opsiyonunu en güçlü şekilde elinde tutan ülke olması. Klasik bir oyunda Osmanlı'nın karşılaştığı herhangi bir soruna karşı çözümü "sorun mu var, al o halde sana zopa"yken, Avusturya'yla gerektiğinde diplomasi kullanmak, müttefiklik ilişkilerini devreye sokmak, HRE içi sorunlara odaklanmak gibi farklı manevra kabiliyetlerinin olması bir oyuncu olarak şahsen beni heyecanlandırıyor. Yanlış anlaşılma olmasın, Osmanlı ile oynarken de keyif alıyorum ama oyunun sonunda her şekilde açık ara kazanacağım o kadar bariz ki, sonucunu bildiğim bir challange beni biraz soğutuyor. Burada daha henüz dün A.E.I.O.U başarını almak için bitirdiğim oyun deneyimimden kısaca bahsetmek istiyorum.

Sevgili arkadaşlar, oyun açılışından itibaren Avusturya görev ağacını takip etmek pek çok konuda size yardımcı olacaktır. Açılışla beraber ben ilk olarak Bohemya'yı PU almaya odaklanmanızı öneriyorum. Bu görev tamamlandıktan sonra hızlı bir şekilde MAcaristan'ı PU almaya odaklanın. Bu sebeple oyun başı bu ikisiyle müttefik olmamanız sizin yararınıza olacaktır.

Diğer müttefiklik olasılıklarını kısaca değerlendirmek gerekirse;

BURGONYA: Burgonya  ile oyun başı müttefik olmak (Özellikle Kastilya ile  birbirine rival değilse)  oldukça mantıklı. Burgonya 1500lere gelindiğinde veraset krizine giriyor. Eğer royal marriage varsa aranızda yüksek ihtimal PU alabiliyorsunuz. O yüzden oyun başı bazı HRE topraklarını kontrol ettiği için rakip görülmesindense bu fırsatı beklemek çok daha mantıklı. Burgonya'nın Fransa ve/veya İngiltere tarafından ezilmemesine dikkat edin. Defansif savaşlarına mutlaka katılın. Koruduğunuz topraklar ilerde yüksek ihtimal sizin topraklarınız olacak çünkü. 5 Avusturya oyunu oynadıysam 4ünde Burgonya'yı PU alabildim. Sadece son oyunumda AI bağımsız kalmayı tercih etti. Onda da zaten HRE'ye girmiş olduğu için Burgonya çok dert etmedim. Fransa topraklarının %60ını almış durumda durumu hayli sağlam bir devlet haline gelmişti. HRE içindeki tüm prenslikleri vassal alma kararını onayladığımda bunu reddederek HRE'den çıkan tek devlet oldu ve sonraki 15 yıl içinde 2 savaşla tüm topraklarını Holland, Brabant, Liege ve Genoa'ya yedirdim. Koruyun kollayın, yine yabancıya gitmez yani. Ayrıca oyun başı Fransa'ya karşı çok sağlam bir müttefik.

KASTİLYA: Özellikle Fransa'yı hizada tutmak için çok iyi bir müttefik. Fransa'yla baş başa kalırsa net dayak yer. Ama Avusturya ve/veya Burgonya ittifakıyla oldukça etkili bir müttefiktir. Royal mariage ile PU'ya düşme olasılığı da var üstelik. İki defa o şekilde PU'ya almışlığım vardır. Geç oyunda Osmanlı'ya karşı da iyi müttefik olur. Tek sorun çıkabilecek kısım İtalya'da zamanla core kazanıyor, siz de Avusturya görev ağacını takip ettiğinizde tüm İtalya'da kalıcı core elde ediyorsunuz. İtalya'ya girmeye yönelik sizi savaşa çağırdığında (tabi çağırırsa) ölü taklidi yapın. İlk fırsatta white peace verip çekilin. Bırakın yenilsin. Müttefikliğinizin selameti açısından en iyisi budur.

ARAGON: Kastilya için geçerli pek çok şey aslında Aragon için de geçerli. Ancak yüksek ihtimal Kastilya PU'suna düştükleri ve hali hazırda İtalyada üsleri olduğu için ben uzun soluklu bir ittifak olarak görmedim hiç kendilerini.

MİLAN: Royal mariage varsa aranızda PU casus belli gelebiliyor. Erken PU alınabilecek bir devlet. Ancak son oyunumda hiç Milan üzerine odaklanmadım ben şahsen. İlerde "expand empire" casus belliyle diğer tüm İtalyan devletçikleri gibi geri kazanılabiliyor nasılsa. Ama erken oyun için orta siklet idare eder bir müttefik.

İNGİLTERE: Bazen Avusturyaya rival olabiliyor. Olsun ya da olmasın ben erken oyunda asla rival yapmam İngiltereyi. HRE içine salça olmamışsa eğer ilk fırsatta müttefik alırım. Eğer sizi rival almışsa, kaale almayın, bir süre sonra sizi rival olarak görmeyecektir.

POLONYA: Erken oyunda müttefik alınabilir. Güçlü de bir müttefik olabilir. Ancak Avusturya görev ağacı ilerde size Polonya içinde permanent claim veriyor. Hatta sonrasında PU almak bile mümkün. O nedenle ben uzun süreli müttefik almayı tercih etmiyorum. Oyun başı Bohemya ve Macaristan'ı PU alana kadar kullanıp sonrasında o yöne genişlemeye karar verdiğinizde kirli bir mendil gibi atabilirsiniz.  Tabi iş o raddeye gelne kadar bir iki savaş Osmanlı'ya karşı savaştırın. iş görüyorlar. Avusturya/Bohemya/Macaristan + Polonya/Litvanya vs Osmanlı, kaybetmekte zorlanacağınız bir savaş olur. Ben şahsen Osmanlı Bizans ya da Arnavutluk'a her savaş açtığında Osmanlı'ya savaş açarak Balkanlarda bir adım dahi ilerlememesi için elimden geleni yaptım. Oyun çok kolaylaştı sonrasında.

MUSCOVY: Osmanlı'ya ve rakip olmanız halinde Polonyaya karşı sağlam müttefik. Polonya'yı bıraktığınız an alın. Alabiliyorsanız ikisini birden alın. Yalnız ilerde Polonya/Commonwealth PU düşerse size, ittifakı bozuyor. Çünkü Litvanya içlerinde permanent claim sahibi.

DANİMARKA: Holstein meselesi olması dostane bakardım kendisine. Ama HRE toprağına sahip, o nedenle ilk fırsatta "Ban imperial terriotry" casus bellisini kullanıp derhal kovuyorum kendilerini.

SHADOW KİNGDOM: Kimi arkadaşlar derhal girilmeli demiş, kendilerince haklıdırlar belki. Ben şahsen oyun başı İtalyaya odaklanmayı zaman kaybı olarak görüyorum. O nedenle İtalyayı kaderine terk ediyortum. Nasılsa ilerde "expand empire" casus belli kullanarak bu devletleri tekrar HRE içine almak mümkün. Bu süreyi mezhep savaşlarına odaklanmaya ayırmayı tercih ediyorum.

Avusturya'yla bana göre oyunun püf noktası en kısa zamanda tüm HRE prensliklerini vassal halide getirecek reformu geçirmek. Bunu gerçekleştirdiğiniz an zaten duruma göre 40-60 arasında vassalınızla durdurulamaz bir güç haline geliyorsunuz. Öyle ki o dakikadan sonra hiçbir savaşa doğrudan katılmıyorum ben. Savaşı açıyorsunuz ve sonrasında vassallar kısa sürede yaldır yaldır rakibin üstünden geçiyorlar. Peki şimdi burada asıl cevaplanması gereken can alıcı soru şu; HRE reformlarını en kısa zamanda nasıl geçirebilirim?

1-Oyunun başından itibaren elektörlerle ilişkilerinizi yüksek tutun ve daima bir veliahtınız olsun. İmparator daima siz olun.

2- HRE içinde gereksiz şekilde genişlemeye çalışıp boş yere AE almayın, bu tüm prensliklerle ilişkinizi de düşürür.

3-Oyun başı Burgonya hariç (ilerde PU alacağınızı düşünerek müttefik aldınız varsayıyorum) diğer hiçbir ülkenin HRE tutmasına izin vermeyin. HRE dışında kalan her bir HRE toprağı otorite puanınızı düşürür. Ha derseniz ki ben öyle ali cengiz oyunlarıyla uğraşamam, Burgonya da neymiş, o zaman dalın gitsin. Ancak bana göre hatrı sayılır bir zaman ve kaynak kaybı (man power + para vs)

4-Yeterli sayıda elektör ve Free city olmasına dikkat edin. Sayı düşerse yenisini derhal atayın.

5-HRE içinde prenslik sayısını maksimize etmeye çalışın. Durumunuz rahatsa defansif olarak savaşlara müdahale edin ya da savaş sonuçlanmışsa unlawfull terriotry seçeneğini kullanmaktan çekinmeyin. Özellikle bölgenin el değiştirmesi kalıcı olarak bir prensliği ortadan kaldırıyorsa mutlaka bu seçeneği kullanın. Bunun tek istisnası bölge el değiştirmesi prenslik ortadan kaldırmıyorsa ya da karşınızdakinin oyuna ihtiyaç duyduğunuz bir elektör olması olsun. İlerde savaşlarda karşı tarafta HRE prensliği varsa barış koşullarına mutlaka özgür bir devlet olarak serbest bırak seçeneklerini kullanın.

6-Mezhep savaşlarına mezhep savaşları gelmeden hazırlanın. İlk center of reformation şehirleri 1490-1500 yıllarında rastgele ortaya çıkacaktır. Ben şahsen ilk idea olarak ilk diplomasiyi aldıktan sonra ikinci olarak daima Religious'ı alırım. Cleansing Heresy casus belli protestan ve reformcu prensliklere karşı çok işinize yarayacak.  Her heretik prenslik otoritenizi eksi etkileyeceği için bunları hızlı şekilde tekrar katolikleştirmeniz gerekecek. Ancak buradaki temel sorun şu ki bir süre sonra katolikleştirdiğiniz prensliklerin tekrar mezhep değiştirdiğini görüp saç baş yoluyorsunuz. Bunu engellemenin en kesin çözümü ise sivri sinekleri öldürmeyi bırakıp bataklığı kurutmaya odaklanmak!

Bataklığı şu şekilde kurutacaksınız arkadaşlar; Eğer şanslıysanız  center of reformation merkezleri OPM'lerde ortaya çıkar. Eğer durum böyleyse işiniz çok kolay. Center of reformation'a sahip OPM komşunuz olmasa dahi bir bahaneyle onunla savaşa girin. Savaş nedeni önemli değil, size komşu bir prenslikle müttefik olabilir mesela, böyleyse sırf onunla savaşa girebilmek için bu devlete savaş açın. Bu da mümkün değilse gerekirse No casus belli kullanın. Çünkü mevzu bahis center of reformation'un ayakta olduğu her an HRE içinde mezhep değiştirecek prenslik sayısı artacaktır. Savaşta burayı işgal edin, ve "force religion" maddesi içeren bir barış imzalayın. Bu imzalandığı an center of reformation otomatikman kaybolacaktır.

Center of reformation'un bir OPM'de ortaya çıkmaması durumunda ne yapacağız. İşte bu biraz daha tatsız bir durum. Bu durumda ise eğer center of reformation eğer başkentse hiçbir sorun yok. OPM için geçerli olan her şey burda da geçerli. Ancak bu başkent değilse o bölge OPM olarak ya da başkent olarak kalacak şekilde ilk savaşı sonlandırıyoruz. Sonra ikinci bir savaşta yine "force religion" seçeneğini kullanarak burayı kurutuyoruz. Ben bu sayede HRE içinde heretical princess sayısını asla 8den fazla olmayacak şekilde sürekli kontrol ettim. 1540 yılına gelindiğinde HRE içinde yalnızca birer tane protestan ve reformcu prenslik vardı. O da ele güne karşı bizim memlekette din özgürlüğü var hacı diyebilmek için iki tane numune bıraktım öyle =)))))

Sonuç olarak benim son oyunumda protestan birliği hiç kurulmadı, hiç mezhep savaşı yaşanmadı ve HRE resmi mezhebi katoliklik oldu. Şu an net hatırlamıyorum ama yanılmıyorsam 1650lerde HRE içi savaşları yasakladım, 1670ler gibi de tüm prenslikleri vassal yaptım.

Tüm HRE prenslikleri vassal olduktan sonra istediğiniz gibi at koşturun artık. Ben A.E.I.O.U başarısına odaklandığım için Kuzey Afrika, Ege ve akdeniz kıyılarını vassal HRE prensliklerim Arnavutluk, Venedik, Ferrara ve Genoa'ya yedirdim. Kendim Halep ticaret merkezinden İskenderiye'ye kadar, Kudüsü de içerecek şekilde sahil şeridini aldım. Ordan Basra'ya indim. Sonra başarı için gerekli olduğu için Gujarat'tan başlayarak Bengal de dahil olmak üzere tüm Hindistan sahil şeridini aldım. Ordan Malacca'ya atladım, Endonezya bölgesinden 6-7 province aldım. Ordan Çindeki ticaret merkezlerinden aynı şekilde kıyı şeridinden bölgeler aldım. Son olarak da Ausrian Australia için benim oyunumda Portekiz kolonisi olan Avustralyaya girdim. Tek savaşla tüm Avustralyayı aldığımda sene 1813'tü.

Avusturya ile oynamak kolay A.E.I.O.U. zor. 1821 olmadan bitirmek için çok sistematik ilerlemeniz lazım.

Zahmet edip de sonuna kadar okuyan tüm arkadaşlardan verdiğim zahmetten ötürü şimdiden özür dilerim. Teşekkürler. =)

---

EK:

İdealardan tam olarak bahsetmeyi unuttum arkadaşlar. Onları da ekliyim tam olsun. Bana göre ideal sıralama şu;

1-Diplomacy: Oyun başı elektörlerle ilişkiyi yüksek tutmak, fazladan diplomatik ilişki vs ile imparator kalmanızı kolaylaştırıyor. Mutlaka ilk alınması gereken idea

2-Religious : İmparator olarak konumunuzu biraz sağlamlaştırdıktan sonra mezhep savaşlarına hazırlık için bence gerekli. Ama hedefiniz HRE'yi birleştirmek değilse o zaman bunu almayın.

3-Defensive/Offensive: Oyun stilinize ve harita durumuna göre birini tercih edin. Eğer oyununuz çok çok rahatsa ileriyi düşünerek Aristokratik bile düşünülebilir. Ben çok düşündüm ama hiç uygulayamadım. Sıfır tehdit hissederseniz eğer Aristokratiki alabilirsiniz. İlerde %100 vassal force limit gibi etkili policiy'ler almanızı sağlayabiliyor. Bir gün 40-60 vassalınız olacağını varsayarsanız oldukça cezbedici. Ama dediğim gibi, çok istedim, hiç cesaret edemedim.

4-Influence : Diplomatic reputation+diplomatic relation+ %100 vassal force limit+ lower diplomatic annex gibi bonuslarıyla Avusturya için mutlaka alınmalı.

5-Administrative: Çok toprak core'lanacak çoookkk.

Bana göre ilk 5 idea mutlaka bu sırayla alınmalı Avusturya için. Geri kalan kısım ise oyun hedeflerine ve tarzına bağlı opsiyonel değerlendirilmeli ve alınmalı. Ben son oyunumda bu 5i aldıktan sonra sırasıyla Defensive + Trade + Quality aldım. Ama bir ara aklımdan Naval + Navy falan da geçmedi değil hani tee Basralara kadar girince . =))) Dediğim gibi, sizin tercihinize bağlı geri kalanı.