07-05-2019, 01:22
(Son Düzenleme: 05-03-2024, 12:12, Düzenleyen: elefsar. Toplamda 2 kere düzenlenmiş.)
MÖ 69 yılının 6 ekim gününde Ermenistan Kralı 2.Tigran (Büyük) ile Roma Cumhuriyetinin usta generali Lucullus arasında gerçekleşmiştir. Bu savaşta Lucullus sadece 15 bin lejyonerle 200 bin ermeni askerine karşı savaşıp kazanmıştır. Böylelikle Ermenistan devletinin başkenti Tigranakert Roma'nın eline geçmiştir.
2.Tigran'ın yükselişi ve Büyük Ermenistan'ın kuruluşu
MÖ 105 yılında güçlenen Part devletiyle yapılan savaşta Ermenistan kralı 1.Tigran kaybetmesi üzerine oğlu veliaht 2.Tigran'ı Part sarayına rehin olarak yollar. MÖ 95 yılında babasının ölümü üzerine part devletiyle yapılan anlaşmayla Atropatane topraklarını Part devletine bırakılarak rehinelikten kurtulur ve Ermeni devletinin tahtına çıkar.
Yetenekli bir diplomat,devlet adamı ve iyi bir asker olan Tigran ilk olarak Büyük Hayk'ı (Büyük Ermenistan) tamamlama hedefiyle Dsopk (Batı Ermenistan) illerini ele geçirir. Pontus Kralı 4.Mithradates ile Roma ve Partya devletlerine karşı ittifak kurar. Hatta ilişkiler daha da geliştirmek için Mithradates'in kızı Kleopatra ile evlenir.
Partya kralının MÖ 88 yılında ölmesi üzerine ve artan İskit saldırıları nedeniyle Partya devleti zayıflar ve Tigran bunun üzerine Kuzey Mezopotamya'ya girer ve Osroene ve Atropatane krallıklarını kendine bağlar. Partya devleti kendisi Doğunun efendisi ve krallar kralı olarak tanımlar.
MÖ 83 yılında Ninova'yı, Suriye'yi, Fenike'yi, Kilikya'yı ve Filistin'i ele geçirir. Böylelikle bir zamanın en büyük devletlerinden olan Selevkos İmparatorluğu'nu tarihe gömer ve Büyük Ermenistan İmparatorluğu kurar.
Suriye'de kendi ismini verdiği Tigranocerta şehrini kurar ve orayı doldurmak için Araplar, Yunanlar, Yahudiler de olmak üzere bir çok halkı yerleştirir. Şehire tiyatrolar, parklar, yollar ve büyük binalar inşa eder. Böylelikle şehir kısa sürede hellenistik kültürü için mükemmel bir şehir haline gelir ve Suriye'nin en gelişmiş şehri olur.
Savaşın arka planı
Bunlar olur iken Roma ve Pontus Krallığı arasındaki savaş tüm hızıyla sürmektedir ve Roma, Ermeni Krallığının desteğini kesmek için kendisine elçi yollar ve Mithridates'e yardımı kesmesini ister. Fakat Tigran bunu reddeder. Ardından Roma tarafından kışkırtılan Tigran'ın iki oğlu kendisine isyan eder fakat Tigran bu isyani bastırır. Bu arada Roma, Pontus Krallığına üstünlük sağlamıştır ve Mithridates ve ailesi Ermenistan'a sığınır. Lucullus sığınanların teslim edilmesini ister ve bu talebi de reddedilir.
Savaş Öncesi
Bunun üzerine Lucullus ordusuyla senato kararını beklemeden sürpriz bir saldırıyla başkent Tigranocerta'yı kuşatır. Tigran bu sırada kendisine isyan eden krallıklarla uğraşıyordu ve generali Mithrobazanes'in emrine 3 bin süvari verir ve Romalıların üzerine yollar fakat generali kendisinin 10 katı düşmana karşı cesurca savaşmasına rağmen öldürülür. Tigran bu sırada ordu toplayabilmek için kuzeye çekilir ve yeterli orduyu topladığın Lucullus'un üzerine yürür.
Tigranocerta Savaşı
Şehir henüz tamamlanmamış olsa da 25 metreye varan surlarıyla ve savunma tahkimatlarıyla geçilmez bir kale gibiydi. Naphtha adı verilen çömleklerde yanıcı gaz sıvı karışımı bir kimyasal bomba gibi düşmana atılıyordu(Tarihte bilinen ilk kimyasal silahtır) Surların dışında duran bir avuç roma askerini yüksekçe bir tepeden gören Tigran ünlü olan şu sözleri kullanmıştır:
"Romalılar elçi olarak geldilerse sayıları çok fazla, eğer gelenler asker ise sayıları çok az."
Buna rağmen şehir halkının büyük bir kısmı zorla topraklarından koparılarak getirildiği için krala karşı kızgındılar. Tigran ve ordusu şehre bakan bir tepede göründüğünde şehir halkı onları romalılara karşı tehdit etmiştir.
Savaş
MÖ 105 yılı 6 ekim tarihinde Roma Cumhuriyeti Germen kavimlere karşı tarihinin en ağır hezimetini yaşamıştır ve bu savaşın olacağı gün 6 ekimdir. Bundan dolayı roma askerlerinin endişelendiğini gören Lucullus ordusuna şöyle hitap eder.
''Biz bu günü tam tersine roma'lılar için bir şans günü haline getireceğiz''
Tigranes'in ordusu nehrin doğu kıyısında konumlanmışken, kentin kuşatmasına devam etmek için 6.000 ağır piyadeyi arkada bırakan Lucullus, nehrin batı yakasında Ermeni ordusuyla karşı karşıya geldi.Ermeni ordusu üç bölümden oluşuyordu. Tigran'a bağlı krallarından ikisi sol ve sağ kanatları yönetirken, Tigranes de kataraktlarıyle merkezdeydi.
Lucullus lejyonları tek sıra halinde ve geniş şekilde dizer. Böylece süvarilerin etrafından sarma ihtimalini azaltmak istemiştir. Bir kısım askerini ise gizlice şehrin arkasına sarkmak için nehrin karşısına geçirir. Tigran bunu bir geri çekilme hamlesi olarak düşünür ve ordusunun bir kısmını onları karşılamaya yollar.
Lucullus düşman okçu ve sapancılarından en az hasar almak için ordusuyla birlikte düşman merkezine koşar savaş başlar. Gizlice nehrin karşısına geçirdiği 2 cohort birimini düşman birliklerinin arkasına başarıyla sarkıtır ve düşmanın en büyük silahi olan ağır zırhlı katafraktları imha etmeye başlar. Zira bunları alt edebilirse gerisinin zor olmayacağını düşünmektedir. Bunun için askerlerine atların bacaklarını hedef almalarını emreder. Koca süvari birliği bir anda dağılır ve bunu gören ermeni olmayan ve zorla getirilen pek çok milletten piyadeler panikler ve büyük bir karışıklık çıkar. Ermeni kralı Tigran bunun üzerine savaş alanından Kuzey Ermenistana kaçar ve 200 binlik devasa ordusu sadece 15 bin lejyoner tarafından darmadağın edilir.
Savaş Sonrası
Savaş sonrası şehir halkı coşkuyla ve kutlamayla şehir kapılarını Roma askerlerine açar. Fakat Lucullus'un ordusu şehri yağmalamaya ve talan etmeye başlar ve ne var ne yoksa yakıp yıkar. Kralın hazinesinden 8000 talents ele geçirilir ve her bir askere 800 drachma dağıtılır. Bununla birlikte Torosların güneyindeki pek çok ermeni toprağı Roma Cumhuriyetinin eline geçer.
Savaş sonrasında intikam almak isteyen Tigran MÖ 68 yılında tekrardan Artashat'da Lucullus'a karşı savaşır ve yine kaybeder. Roma askerleri evlerine dönmek için isyan çıkarınca ve Lucullus senato tarafından Roma'ya çağırılınca Roma Cumhuriyeti Ermenistan'ı terk eder.
Daha iyi kafanizda canlandirabilmek icin su videoyu da izliyebilirsiniz
2.Tigran'ın yükselişi ve Büyük Ermenistan'ın kuruluşu
MÖ 105 yılında güçlenen Part devletiyle yapılan savaşta Ermenistan kralı 1.Tigran kaybetmesi üzerine oğlu veliaht 2.Tigran'ı Part sarayına rehin olarak yollar. MÖ 95 yılında babasının ölümü üzerine part devletiyle yapılan anlaşmayla Atropatane topraklarını Part devletine bırakılarak rehinelikten kurtulur ve Ermeni devletinin tahtına çıkar.
Yetenekli bir diplomat,devlet adamı ve iyi bir asker olan Tigran ilk olarak Büyük Hayk'ı (Büyük Ermenistan) tamamlama hedefiyle Dsopk (Batı Ermenistan) illerini ele geçirir. Pontus Kralı 4.Mithradates ile Roma ve Partya devletlerine karşı ittifak kurar. Hatta ilişkiler daha da geliştirmek için Mithradates'in kızı Kleopatra ile evlenir.
Partya kralının MÖ 88 yılında ölmesi üzerine ve artan İskit saldırıları nedeniyle Partya devleti zayıflar ve Tigran bunun üzerine Kuzey Mezopotamya'ya girer ve Osroene ve Atropatane krallıklarını kendine bağlar. Partya devleti kendisi Doğunun efendisi ve krallar kralı olarak tanımlar.
MÖ 83 yılında Ninova'yı, Suriye'yi, Fenike'yi, Kilikya'yı ve Filistin'i ele geçirir. Böylelikle bir zamanın en büyük devletlerinden olan Selevkos İmparatorluğu'nu tarihe gömer ve Büyük Ermenistan İmparatorluğu kurar.
Suriye'de kendi ismini verdiği Tigranocerta şehrini kurar ve orayı doldurmak için Araplar, Yunanlar, Yahudiler de olmak üzere bir çok halkı yerleştirir. Şehire tiyatrolar, parklar, yollar ve büyük binalar inşa eder. Böylelikle şehir kısa sürede hellenistik kültürü için mükemmel bir şehir haline gelir ve Suriye'nin en gelişmiş şehri olur.
Savaşın arka planı
Bunlar olur iken Roma ve Pontus Krallığı arasındaki savaş tüm hızıyla sürmektedir ve Roma, Ermeni Krallığının desteğini kesmek için kendisine elçi yollar ve Mithridates'e yardımı kesmesini ister. Fakat Tigran bunu reddeder. Ardından Roma tarafından kışkırtılan Tigran'ın iki oğlu kendisine isyan eder fakat Tigran bu isyani bastırır. Bu arada Roma, Pontus Krallığına üstünlük sağlamıştır ve Mithridates ve ailesi Ermenistan'a sığınır. Lucullus sığınanların teslim edilmesini ister ve bu talebi de reddedilir.
Savaş Öncesi
Bunun üzerine Lucullus ordusuyla senato kararını beklemeden sürpriz bir saldırıyla başkent Tigranocerta'yı kuşatır. Tigran bu sırada kendisine isyan eden krallıklarla uğraşıyordu ve generali Mithrobazanes'in emrine 3 bin süvari verir ve Romalıların üzerine yollar fakat generali kendisinin 10 katı düşmana karşı cesurca savaşmasına rağmen öldürülür. Tigran bu sırada ordu toplayabilmek için kuzeye çekilir ve yeterli orduyu topladığın Lucullus'un üzerine yürür.
Tigranocerta Savaşı
Şehir henüz tamamlanmamış olsa da 25 metreye varan surlarıyla ve savunma tahkimatlarıyla geçilmez bir kale gibiydi. Naphtha adı verilen çömleklerde yanıcı gaz sıvı karışımı bir kimyasal bomba gibi düşmana atılıyordu(Tarihte bilinen ilk kimyasal silahtır) Surların dışında duran bir avuç roma askerini yüksekçe bir tepeden gören Tigran ünlü olan şu sözleri kullanmıştır:
"Romalılar elçi olarak geldilerse sayıları çok fazla, eğer gelenler asker ise sayıları çok az."
Buna rağmen şehir halkının büyük bir kısmı zorla topraklarından koparılarak getirildiği için krala karşı kızgındılar. Tigran ve ordusu şehre bakan bir tepede göründüğünde şehir halkı onları romalılara karşı tehdit etmiştir.
Savaş
MÖ 105 yılı 6 ekim tarihinde Roma Cumhuriyeti Germen kavimlere karşı tarihinin en ağır hezimetini yaşamıştır ve bu savaşın olacağı gün 6 ekimdir. Bundan dolayı roma askerlerinin endişelendiğini gören Lucullus ordusuna şöyle hitap eder.
''Biz bu günü tam tersine roma'lılar için bir şans günü haline getireceğiz''
Tigranes'in ordusu nehrin doğu kıyısında konumlanmışken, kentin kuşatmasına devam etmek için 6.000 ağır piyadeyi arkada bırakan Lucullus, nehrin batı yakasında Ermeni ordusuyla karşı karşıya geldi.Ermeni ordusu üç bölümden oluşuyordu. Tigran'a bağlı krallarından ikisi sol ve sağ kanatları yönetirken, Tigranes de kataraktlarıyle merkezdeydi.
Lucullus lejyonları tek sıra halinde ve geniş şekilde dizer. Böylece süvarilerin etrafından sarma ihtimalini azaltmak istemiştir. Bir kısım askerini ise gizlice şehrin arkasına sarkmak için nehrin karşısına geçirir. Tigran bunu bir geri çekilme hamlesi olarak düşünür ve ordusunun bir kısmını onları karşılamaya yollar.
Lucullus düşman okçu ve sapancılarından en az hasar almak için ordusuyla birlikte düşman merkezine koşar savaş başlar. Gizlice nehrin karşısına geçirdiği 2 cohort birimini düşman birliklerinin arkasına başarıyla sarkıtır ve düşmanın en büyük silahi olan ağır zırhlı katafraktları imha etmeye başlar. Zira bunları alt edebilirse gerisinin zor olmayacağını düşünmektedir. Bunun için askerlerine atların bacaklarını hedef almalarını emreder. Koca süvari birliği bir anda dağılır ve bunu gören ermeni olmayan ve zorla getirilen pek çok milletten piyadeler panikler ve büyük bir karışıklık çıkar. Ermeni kralı Tigran bunun üzerine savaş alanından Kuzey Ermenistana kaçar ve 200 binlik devasa ordusu sadece 15 bin lejyoner tarafından darmadağın edilir.
Savaş Sonrası
Savaş sonrası şehir halkı coşkuyla ve kutlamayla şehir kapılarını Roma askerlerine açar. Fakat Lucullus'un ordusu şehri yağmalamaya ve talan etmeye başlar ve ne var ne yoksa yakıp yıkar. Kralın hazinesinden 8000 talents ele geçirilir ve her bir askere 800 drachma dağıtılır. Bununla birlikte Torosların güneyindeki pek çok ermeni toprağı Roma Cumhuriyetinin eline geçer.
Savaş sonrasında intikam almak isteyen Tigran MÖ 68 yılında tekrardan Artashat'da Lucullus'a karşı savaşır ve yine kaybeder. Roma askerleri evlerine dönmek için isyan çıkarınca ve Lucullus senato tarafından Roma'ya çağırılınca Roma Cumhuriyeti Ermenistan'ı terk eder.
Daha iyi kafanizda canlandirabilmek icin su videoyu da izliyebilirsiniz
![[+]](https://forum.strategyturk.com/images/majestic/collapse_collapsed.png)
![[+]](images/collapse_collapsed.png "[+]")
Lucullus ve lejyonerleri temsili
