Bu rehberde Europa Universalis IV'teki Protestanlık inancını inceliyoruz.
Reform İsteği ve Reformasyon
Europa Universalis IV'te Protestanlığın belirmesi için din arayüzünden takip edebileceğiniz Reform Desire oranının %95'e ulaşması gerekir. Hazır başlangıç tarihlerinde 31 Ekim 1517 ve sonrasındaki tarihlerde Protestanlık görülebilir. Oyunda Katolik ülkelere gelen çeşitli eventler ve kararlar Reform Desire'ın oyun genelinde artış göstermesine sebep olur. Reform Desire oranının %95'e ulaşması durumunda Alman, İskandinav, Britanya veya Batı Slav kültür grubunda olan, Innovative veya Religious idea gruplarında ilerleme katetmiş ve Papalıkla kötü ilişkilere sahip ülkelerden birine Reformasyon eventi gelme şansı yüksektir. Bu eventin geldiği ülke oyundaki ilk reformasyon merkezine sahip olur, bu ülkeden sonra Protestanlığa geçen ilk 2 ülke de kendi topraklarında birer reformasyon merkezine sahip olacaktır.
Reformasyonun çıkışından 10 sene sonra Keşif Çağı sona erer ve Reformasyon Çağı başlar.
Protestanlığa Geçiş
Reformasyon eventinin gelmesi sonrasında din arayüzünde sol üstte görülen buton aracılığıyla Protestanlığa geçilebilir. Protestanlığa geçilmesi esnasında 100 prestij kaybedilecektir bu sebeple askeri olarak sıkıntılı bir dönemde din değiştirmek tehlike yaratabilir. Din değişimlerinde reformasyon merkezini almak için genellikle bunu ilk yapan ülkelerden olmak önem taşır, protestanlığa geçiş sonrasında bu reformasyon merkezleri bedava olarak %5 ekstra misyonerlik gücüyle bölgelerinizi protestanlığa dönüştürür. Bu reformasyon merkezini durdurmanın yegane yolu bu merkezin bulunduğu şehri protestanlıktan başka dine dönüştürmektir.
Protestanlığa geçişiniz esnasında tüm katolik ülkelerle ilişkilerinizin bozulacağını, özellikle katolik komşularınızla ilişkilerinizin kötüleşeceğini ve daha da önemlisi İmparatorun gözünde sapkın ülke olacağınızı unutmayın. Protestan olduktan sonra diğer Protestan ülkelerle ilişkilerinizi güçlendiren veya Katolik ülkelerle ilişkilerinizi bozan çeşitli eventler alabilirsiniz.
Protestanlığa geçmeniz durumunda kalıcı %10 vergi bonusu ve %15 ilişki gelişimi elde edersiniz, bunun yanı sıra kilise gücüyle çeşitli bonuslardan 3 tanesini seçebilir, bunun karşılığında Papalık etkileşimlerini kullanamaz hale gelirsiniz. Çok büyük bir ülkeyle reformasyon merkezi almadan protestanlığa geçmeniz durumunda Religious Turmoil disasterıyla başetmeniz gerekebilir!
Kilise Gücü
Protestan ülkeler ay bazlı kilise gücü elde eder. Ne kadar kilise gücü edineceğiniz aylık monark puan kazanımınıza ve ülkenizin dini bütünlüğüne bağlıdır, örneğin topraklarınızın tamamı protestanlıksa ve iyi bir hükümdara sahipseniz çok daha hızlı kilise gücü kazanırsınız, öte yandan ülkenizdeki toprakların büyük bir kısmı protestan değilse bu gücü çok yavaş elde edersiniz.
Protestan ülkeler kilise gücüyle kendisine 3 bonus seçebilir, bu bonusları istediğiniz zaman kaldırıp yerine başka bonus seçebilirsiniz. Bonus seçmek için 100 kilise gücüne sahip olmanız gerekir. Oyunda kilise puanıyla seçilebilen bonuslar aşağıda listelenmiştir:
- -%5 development maliyeti.
- -%10 istikrar arttırma maliyeti.
- +1 misyoner gücü.
- +%2.5 disiplin.
- +%5 kara ve deniz morali.
- +0.50 yıllık prestij.
- +0.25 yıllık meşruluk ve türevleri.
- +15 global yerleşimci artışı.
- -%5 idea maliyeti.
- +%10 üretim bonusu.
- -1 ulusal huzursuzluk.
Rehberin bu kısmında anlatılan mekaniklere erişmek için Common Sense eklentisine sahip olmanız gerekir.
Kutsal Roma İmparatorluğunda Protestanlık
Tarihte Protestanlığın çıkış merkezi ve oyunlarınızda birçok Protestan ülkenin bulunacağı yer Kutsal Roma İmparatorluğudur. Kutsal Roma İmparatorluğu oyunun başlangıcında resmi din olarak katolikliğe sahip olduğu için protestanlığa geçen ülkeleri sapkın kabul eder. Bu durum imparatorluk otoritesinin azalmasına sebep olur. Yukarıdaki ekran görüntüsünde 45 prenslikli imparatorlukta 21 protestan ülke olduğu gözüküyor ve bu sebeple otorite aylık 0.21 azalıyor, imparatorluk otoritesini azaltan unsurlar arasında en ağır olabilecek olanı budur. Örneğin yukarıdaki örnekte sapkın ülkeler olmasaydı imparatorluk otoritesi +0.08 artışta olurdu.
Kutsal Roma İmparatorluğunda imparator olarak prensliklerden otorite karşılığında ülkelerin dinini değiştirmelerini talep edebilirsiniz, bunu yapmanız durumunda o dindeki diğer tüm ülkelerle ilişkiniz bozulacaktır.
Din Savaşları
Kutsal Roma İmparatorluğunda elektörlerden en az birinin Protestan olması durumunda 1550 yılı ve sonrasında dini ligler kurulabilir. Eğer bu zamana kadar HRE'de çok sayıda reform geçirilmiş ve imparator olan ülke imparatorluğa elektörlerin oylarına ihtiyaç duymadan geçiyorsa bu savaş yaşanmaz. Liglerin kurulması durumunda Protestan tarafının lideri Protestan olan elektör olacaktır ancak bu durum ileride liglere daha büyük bir ülkenin katılması durumunda değişebilir. Katolik tarafın lideri her zaman Kutsal Roma İmparatorudur. Bu liglere katılmanız durumunda savaşın çıkmasıyla birlikte askeri gelenek ve askeri teknoloji ucuzluğu sağlayan bir modifier elde edersiniz.
Eğer bu din savaşları esnasında sizin tarafınız kazanırsa ve Religious Supremacy seçilirse, kazanan tarafın dini imparatorluğun resmi dini haline gelir. Eğer bu savaş sonrası imparatorun değişmesi gerekiyorsa hızlıca bir seçim yapılarak yeni resmi dinden bir imparator imparatorluğun başına gelir. Bu barışla birlikte sapkın dinde olan elektörler elektörlüklerini kaybederler ve din değiştirmedikçe bir daha elektör atanamazlar. İmparatorluğun resmi dininden olan, başkenti Avrupa'da olan ülkeler yıllık meşruluk, misyoner gücü gibi basit bonuslar elde edebilir.
Din savaşının çok uzun sürmesi veya Religious Supremacy seçilmeden sonra ermesi durumunda Vestfalya barışı yapılır, bu barış sonrasında imparatorlukta katolikler ve protestanlar eşit görülür ve herhangi bir hristiyan hükümdar imparator seçilebilir. Bu barışın yapılması durumunda imparatorluğun içerisindeki ülkeler birbirlerine karşı Cleansing of Heresy savaş sebebini kullanamazlar ve imparatorun dininden olmayan ülkelerin otoriteye olan etkisi yarıya düşer. Din savaşının 1635 yılına kadar çıkmaması durumunda katolik tarafı kazanmış sayılır.
Oyun içerisinde bu dinlere mensup olmasanız bile imparatorluğun istikrarını bozmak için Avrupa'da başkente sahip olmanız durumunda bu savaşta taraflardan birine katılabilir ve örneğin Osmanlı'yla Avusturya'nın imparatorluğu kaybetmesini sağlayabilirsiniz. Ancak böyle yaparak imparatorluğu yükselen bir Prusya'nın eline vermediğinize dikkat edin.
Rehberin bu kısmında anlatılan mekanikler için Art of War eklentisine sahip olmanız gerekir.
Protestanlık kimlere önerilir?
Oyunda Protestanlık oldukça güçlü bonuslara sahip, bu sebeple Protestanlığı "katolik kalmanın yeterince kârlı olmayacağı" her ülkeye önerebiliriz. Burada da katolik kalmanın ne durumlarda kârlı olduğu önem teşkil eder. Katolik ülkeler sahip oldukları katolik toprakların sayısına göre papalık otoritesi elde ederler ve bu otoriteyi anlık istikrar kazanma, merkantilizm elde etme vb. şeylerde kullanabilirler. Eğer çok sayıda toprağa sahip geniş bir katolik devlet değilseniz Protestan veya Reformed gitmek her zaman daha makuldur. Bunların yanı sıra erken kolonileşen devletler, örneğin İspanya veya Portekiz, katolik olmalarından dolayı Tordesillas anltaşmasıyla kolonileşmede bonus elde edebilir ve daha da önemlisi bu kurulan koloni devletleri ve koloni toprakları katolik olacağından protestanlığa geçmede sorun yaşayabilirler. Bu gibi örneklerin dışında her zaman protestanlığa geçmek daha makuldur.