31-08-2022, 21:25
(Son Düzenleme: 31-08-2022, 21:32, Düzenleyen: TurkJedi. Toplamda 3 kere düzenlenmiş.)
Crusader Kings III geliştirici günlüklerinde bu hafta yapay zeka geliştirmeleri anlatılıyor.
https://forum.paradoxplaza.com/forum/dev...i.1539411/ :Merhabalar!
Strateji oyunu yapmanın en alengirli kısımlarından birisi kaliteli bir yapay zeka yaratmaktır. Yapay zekanın iyi oynamasını ve oyuncuya zorluk yaratmasını istersiniz ama karakter dışı davranıp oyuncunun eğlencesini mahvetmesini istemezsiniz. Topluluğun çeşitli mecralarda yaptığı tartışmaları ve önerileri inceledik ve bu konuda bazı geliştirmeler gerektiğini anladık. Yaz boyunca yapay zeka üzerinde, özellikle ekonomi ve birazcık da diplomasi konularındaki davranışları üzerine çalıştık. Savaşa odaklandığımız söylenemez, ama yazının sonlarında göreceğiniz üzere o konuda da ufak bir istisna yaptık.
Bu geliştirici günlüğünde bahsedilen tüm değişiklikler gelecek bir güncellemeye dahil olacak.
Oyuncunun iyi oynama motivasyonuna sahip olması için yapay zekanın da onun yanında iyi oynayabileceğini göstermesi gerekir. Bu oynayışın muazzam ya da optimal olması gerekmez, hatta optimal olması gerçekçi de olmaz, ama gelişebilme ihtimali olması gerekir. CK3 yapay zekasının siz oyunculara layık bir rakip olmasını ve sizi şu ankinden daha iyi oynamaya motive etmesini istiyoruz. Tabii ki, bütün bunları yaparken hileye başvurmak da istemiyoruz. (Yapay zekayı geliştirmek yerine fazladan asker, daha fazla para vermek gibi yarım çözümlerden bahsediyor)
Yaptıklarımız konusunda daha derine inmeden önce, Ekonomi hususunda çözmek için yola çıktığımız bazı sorunlardan bahsetmek istiyoruz.
Şu anda tüm yapay zekalar ekonomi alanında tek örnek hareket ediyor. Bizse yapay zekanın zor kazanılmış altınını nasıl ve neye harcadığının kişiliklerine bağlı olmasını istiyoruz. İstiyoruz ki yapay zeka bir karakterin kişilik özelliklerine baktığınızda aşağı yukarı nasıl davranacağını kestirebilin.
Bir oyuncu şartlardan bağımsız olarak optimal ve uygun harcamalar olduğunu ve bazı risklerin alınmaya değer olduğunu biliyor. Yapay zekanın da bunları bilmesini ve onları refaha kavuşturacak ve bulunulan döneme uygun kararlar almasını istiyoruz.
Yapay zekanın daha fazla bina inşa etmesini ve böylelikle dünyanın zaman içinde daha gelişmiş bir yer hale gelmesini istiyoruz. Şu anda yalnızca oyuncular binaların uzun vadedeki getirilerini anlıyor, yapay zekalar ise paralarının çoğunu savaşlarda tüketiyor.
Bir hükümdarın gücü bizzat kontrol ettiği topraklarda yatar. Yapay zeka, tıpkı oyuncu gibi bir gücünü konsolide edebileceği bir merkeze sahip olmalı ve zamanla burayı geliştirmeli.
... bunlar da Diplomasi hususunda çözmeye çalıştığımız sorunlardan bazıları:
Yapay zeka ülkeler dağılmaya ve asla reform yapmamaya meyilli. Kum taneleri kadar bağımsız dükler, kontlar komşu krallıkların hükümdarlığı altına girmeyi reddediyor. Bizse bu durumu değiştirmek ve yapay zekanın da tıpkı oyuncu gibi diplomatik olarak genişleyebilmesini istiyoruz. Eski imparatorlukların küllerinden büyük hükümdarlara sahip yeni ülkeler doğmalı.
İstikrarlı bir ülke refaha ermiş bir ülkedir ve istikrara ulaşmanın pek çok yolu vardır. Yapay zekanın istikrar için gerekeni yapmaktan çekinmemesi gerekiyor, bu ister diplomatik entrikalar ister gizli konsey manevraları olsun.
Yapay zeka Tiranlığın bazen gerekli olduğunu anlamalı, çünkü bazen tiranlık ülkenin iyiliği için gerekli. Mantık sınırları içinde kişilik ve ilişkiler burada büyük rol oynamalı. Oyunun şu anki halinde yapay zeka asla isteyerek tiran bir hareket yapmıyor, içinde bulunduğu şartlar ne olursa olsun.
...ve Savaş:
Gerçek hayatta Moğollar varoluşsal bir tehlikeydi. CK'da ise değiller. Olmalarını istiyoruz. Bunu sağlayabilecek kritik bir değişim var: orduları hedeflerine daha yakın bir yerde çıkarabilmek.
Ekonomi, Aptallar!
CK3'te başarının anahtarı güçlü ve istikrarlı bir ekonomi ve bu ekonomiyi elde etmenin yolu binalardan(ve kısmen düzenli ordudan) geçiyor. Bundan hareketle yapay zekanın ülkesini daha mamur kılması için altınını nasıl harcadığını değiştirmeye karar verdik. Bunu yaparken de yapay zekanın bunu öyle bir şekilde yapmasını istedik ki oyuncu tarafından kolayca mağlup edilemesinler. Bu çalışmanın temeli Ekonomik Arketipler dediğimiz yeni bir sisteme dayanıyor.
Ekonomik Arketipler
Yapay zeka hükümdarların dahil olabileceği 4 ekonomik arketip var, bunlardan üçü de önemli olanları: Savaşçı, Tedbirli ve İnşaatçı. Eğer bir karakter bu üç arketipten herhangi birine dahil olamıyorsa 4. arketip olan Tahmin Edilemez'e dahil olacak ve diğer arketiplerden unsurları rastgele uygulayacaklar.
Savaşçı
Savaşçı arketipi savaş açmaya hazır olmak istiyor, her zaman. Bu arketip aynı zamanda şu anki yapay zekaya en yakın davranan arketip, yani diğer seçenekleri değerlendirmeden altınlarını savaş sandığına koymaya meyilliler. Eğer uzun bir barış dönemi içindelerse belki, o da belki, savaş için sakladıkları altınları topraklarını geliştirmek için harcayabilirler ama ilk öncelikleri erken oyunda dahi savaşa hazırlanmaktır.
Cesur ve açgözlü yapay zekalar Savaşçı olmaya meyillidir. Yaygın özellikler Öfkeli, Sabırsız, Sadistik, Hırslı, İntikamcı, Asabi ve Dindar'dır. Kabile liderleri ve Savaşçıl ilkesine bağlı kültürlerden liderler de bu arketipe dahil olabilirler, tıpkı İberya mücadelesine dahil olan ve düşmanlık safhasına geçmek isteyenler gibi.
Tedbirli
Tedbirli arketipine sahip karakterler savaş ilanı yeme ihtimaline karşı hazırlıklı olmak isterler. Savaş açmaktan ziyade yavaşça gelişmeyi tercih eden bu karakterler unvanlarının kademelerine bağlı olarak değişen miktarda kötü gün parası biriktirir. Parayı nasıl harcayacakları konusunda bir karar vermeleri gerektiğinde de ordularının durumu, ne kadar zamandır barışta oldukları, ne kadar müttefikleri olduğu ve korkunçluk seviyeleri gibi unsurları dikkate alır ve bunlara göre güvenli olduğuna inandıkları seçimi yaparlar, bunu yaparken az önce bahsettiğimiz kötü gün parasına da dokunmazlar.
Cesur olmayan yapay zeka karakterler Tedbirli arketipine dahil olmaya meyillidir. Yaygın özellikler Sabırlı, Sakin, Korkak, Paranoyak ve Halinden Memnun'dur. Kararsız ya da Deli özelliğine sahip hükümdarlar asla Tedbirli olmazlar. Stoik ilkesine bağlı ve/veya Sarsılmaz Savunucular geleneğine sahip kültürlerden yapay zekalar da bu arketipe dahil olmaya meyillidir.
İnşaatçı
İnşaatçı arketipi elindeki tüm altını ülkesine yatırmak ister. Bu arketipe dahil hükümdarlar hızlıca binalar dikmek ve düzenli ordu kurmak için hazineyi boşaltmakta tereddüt etmez. Ayrıca diğer arketiplere kıyasla ekonomik binalar inşa etmeleri daha olasıdır. Cesur ve tedbirsizlerdir, güçlü bir örgütleşme gibi doğrudan bir tehdit altında değillerse para biriktirmezler. Bu arketip en nadir görülen arketiptir.
İnşaata meilli ve savaşa özel bir ilgisi olmayan yapay zeka karakterler ekseriyetle bu arketipe dahil olur. Yaygın özellikler Sakin, Sabırlı, Çalışkan, Cömert, İnatçı, Müsrif ve Tedbirsiz'dir. Savaşçı arketiplerin ülkelerini genişletmek istedikleri yerde İnşaatçı arketipler topraklarını geliştirmek ister. Mülk odağına sahip hükümdarların da bu arketipe dahil olma olasılığı yüksektir.
Kapalı Kutu
Kapalı Kutu arketipinin herhangi bir tip davranışa meyilli olduğu söylenemez, bu arketipi en iyi kafalarına eseni yapanlar olarak açıklayabiliriz. Tıpkı İnşaatçılar gibi topraklarını geliştirebilirler, ama bunu rastgele(Çalışkan ya da Mimar gibi özellikler etkili olur) olarak yaparlar ve yatırım miktarı cesaretleriyle doğru orantılıdır. Ama genellikle topraklarını Savaşçılardan daha fazla olacak kadar geliştirir, Tedbirlilerden az olacak kadar para biriktirir ve normal sıklıkta savaşa girerler.
Diğer arketiplerden birine dahil olmayan karakterler bu arketipe dahil olur.
Ekonomik Safhalar
Yapay Zeka ekonomiyi üç safhaya ayırır: Başkent Geliştirme, Mülk Geliştirme ve Geç Dönem Geliştirme. Bu safhaların ilk ikisi erken aşamalar olup oyunun başlangıcından aşağı yukarı 100 yıl sonra sona ererler.
Bu aşamaların her biri farklı şekillerde yukarıda açıkladığımız arketiplerle beraber Yapay Zeka'nın parasını nasıl harcayacağını belirler.
Başkent Geliştirme
Eminim hepinizin de katılacağı üzere başkentiniz geliştirme önceliği bakımından şüphesiz ilk sıradadır. Yeni güncellemeyle Yapay Zeka başka bir şeye kalkışmadan başkentindeki boş bina slotlarını doldurmaya çalışacak, zira yine bildiğiniz gibi ilk seviye binalara yapılan yatırımın getirisi aynı binaların seviyesini artırmak için yapılan yatırımın getirisinden daha fazla. Bu aşamada arketipler arasında çok bir fark yok, ama zaten bu aşama oldukça kısa sürüyor.
Bu yeniliğin Yapay Zeka'nın durumu bakımından çok önemli sonuçları olacak zira ekonomilerini erkenden kurmaları sayesinde orta ve geç oyunda çok daha başarılı olacaklar. Oyunun şu anki halinde geç oyunda dahi çoğu kontlukta boş bina slotları görülebiliyor, hatta Paris gibi önemli yerleri dımdızlak görmek dahi mümkün. Değişikliklerden sonra bu gibi durumları çok nadir göreceksiniz.
Mülk Geliştirme
İkinci safhada Yapay Zeka başkent olmayan topraklarını da birinci seviye binalar dikerek geliştirmeye çalışacak. Dürüst olmak gerekirse, bu safhada Yapay Zekaların çoğu paralarını ya düzenli orduya ya da başkentlerini daha da geliştirmeye ayırıyor ama bu da sonuçta çok daha güçlü Yapay Zekalar olmasına sebep olacak.
(O zaman ilk cümle niye?)
Bu aşamada arketipler iyice kendini gösterecek, Savaşçılar savaş sandıklarını dolduracak, Tedbirliler kötü gün parası biriktirecek vs.
Yapay Zeka tüm mülkünü birinci seviye binalarla doldurduktan sonra Geç Dönem Geliştirme safhasına geçer.
Geç Ekonomik Geliştirme
Bu safhada arketipler tam anlamıyla vücut bulacak. İnşaatçılar sürekli binalar dikecek, Tedbirliler sapık gibi altın, müttefik ve ordu biriktirecek, Savaşçılar ise çok ama çok uzun süredir barışta değillerse yatırım yapmamak için bin dereden su getirecek.
İlginçtir, Yapay Zekaların sık sık savaş açmamak için pek çok sebebi olmasına rağmen(arketiplerden önce tüm yapay zekalar savaşçı arketipi gibi davranıyordu) toplam savaş sayısında azalma yok, ama açılan savaşlar çok daha yoğun ve heyecan verici zira Yapay Zekalar erken dönem yatırımları sayesinde hem daha fazla paraya hem de daha fazla askere sahip.
Bu güncellemenin Ekonomi kısmı şimdi göreceğinizi etkileyen tek şey olmasa da işte şu anki versiyonun güncellenmiş versiyonla bir karşılaştırması. Oyunun başlangıcından 200 yıl geçmiş ve güncellenmiş versiyonda Moğol İmparatorluğu'nun hala yıkılmamış olması dışında ciddi bir fark yok.
Diplomatik Hususlar
Yapay Zeka'nın en büyük günahlarından biri elinin altındaki imkanları kafası kesik tavuk gibi rastgele ve dolayısıyla verimsiz kullanması. Yapay Zeka'nın karakter dışına çıkması iyi hoş ama çoğu durumda dışına çıkacak bir karakter olduğundan bile bahsetmek zor. Yeni güncelleme ile bu deneyimi olumlu etkileyecek pek çok ufak değişiklikler yaptık.
Güç Merkezi Oluşturma
Artık Yapay Zeka güçlü bir başkent ve güçlü mülklere sahip olmak isteyecek ve bu amaca ulaşmak için öncelikli olarak başkentlerinin De Jure düklüğündeki toprakları bizzat kendi kontrolüne almaya çalışacak. Örneğin Fransa Kralı Ile-de-France'ı ve Valois Düklüğü'ndeki tüm toprakları direkt yönetimi altına almaya çalışacak
Bunu yapabilmeleri için, şu anki versiyondan farklı olarak Yapay Zeka karakterler kişilik özelliklerine de bağlı olarak gerektiği takdirde Tiranlık kazanmaktan kaçınmayacak. Şu anki versiyonda, YZ asla isteyerek Tiranlık kazanmıyor ve unvan feshetmek için illa meşru bir sebep olmasını bekliyor. Yeni versiyonda tüm YZ'ler kişilikten bağımsız olarak başkent kontluklarını ve en azından ufak bir kişisel mülk (yaklaşık 3 toprak) sahibi olmadan durmayacak, ama Adil ve Cömert YZ'ler genellikle bu noktadan sonra duracak. YZ'nin Tiranlık kazanma tandansı kişiliğine bağlı olacak. Bilge ve rasyonel hükümdarlar yeniden Tiranlık kazandıracak bir davranış yapmadan önce önceki tiranlıklarının unutulmasını beklerken daha irrasyonel hükümdarlar güçlü bir merkez kurmak için Tiranlıklarını tırmandırmakta tereddüt etmeyecek.
YZ bir unvanı feshetmeden kasasında ne kadar altını olduğunu ve askeri durumunu, yani olası bir Tiranlık savaşında kaybedip kaybetmeyeceğini dikkate alacak. Tabii ki YZ'ler yine Tiranlık savaşlarıyla devrilecek ama eskisine göre daha nadir olacak.
Tabii ki ilişkiler de dikkate alınacak, yani YZ'yi arkadaşlarının, sevgililerinin, çocuklarının vs. unvanlarını feshederken göremeyeceksiniz.
Bu anlattıklarımız artık ortalama bir YZ hükümdarın çok daha güçlü olacağı ve Fransa Kralı'nın Paris'i yönetene karşı fesih sebebi olmadığı için Bretonya'da tek bir toprak sahibi olmakla tatmin olmayacağı anlamına geliyor. Bunu ekonomi alanında anlattıklarımızla birleştirirseniz YZ'ler artık hem daha fazla toprağa hem de bu toprakları geliştirecek motivasyona sahip olacak.
(De Jure Düklüğünü Kontrol Altına Almış Alba Kralı)
YZ artık topraklarındaki ikincil yerleşimleri(aynı kontlukta bulunan şehir, kale vb.ler) de fesih yoluyla kendi ellerine geçirebilecek. Bu durum özellikle ibadethane yerleşimlerini ellerinde tutabildikleri için klan hükümdarlarına yarayacak. (Müslüman YZ'ler camileri ele geçirip Hristiyanların aksine ellerinde tutabilir) Böylece özellikle erken oyunda klanlar çok daha güçlü bir ekonomiye sahip olacak ve kendilerinden daha verimli topraklara sahip Avrupalı ve Hint feodal hükümdarlara kafa tutabilecekler.
Vasalizasyon
Değiştirdiğimiz şeylerden biri de vasalizasyon ve YZ'nin bunu nasıl kullandığı. Bu yalnızca YZ'ye yönelik bir değişiklik değil, zira aynı zamanda bir karakterin sizin süzerenlik teklifinizi kabul edip etmemesini etkileyen faktörleri de güncelledik. Ama evet, aynı zamanda YZ'ye komşularını nasıl vasallara dönüştürebileceğini öğrettik.
Buradaki hedeflerimizden biri de vasalizasyonu askeri fetihlerin alternatifi haline getirmek, aynı zamanda da vasal kabul edilebilirliğini artıran en önemli faktörleri dengeleyip daha interaktif faktörler getirmek. Tüm detaylarına şu an girmeyeceğim ama söyleyebilirim ki Diplomatik Saray ve Gerçek Hükümdar'ın etkisi azalırken Ortalama Güçlü Vasal Fikri(-20/+20) gibi faktörlerin etkisi arttı ve böylece
YZ artık komşularının vasal olmayı kabul edip etmeyeceğini daha sık kontrol edecek ve diplomatik genişleme hedefi olarak görüyorlarsa aktif olarak onları taraflarına çekmeye çalışacak. Bu ne demek, oyuncu artık vasalizasyonlar üzerinde tekel sahibi değil demek. Eğer çok beklerseniz YZ hükümdarlar gelip komşularınızı kendi vasalları yapabilir.
Bu değişiklikler uygulamada bölgelerin daha az süre parçalı kalacağı ve vasalları arasında farklı kültürlerin, hatta dinlerin temsil edildiği daha ilginç ülkeler kurulacağı anlamına geliyor. Örneğin Selçuklu İmparatorluğu dağıldıktan sonra İran'ın bir köşesinde ortaya çıkıp diplomatik yollarla ülkeyi birleştiren bir Sultan görebileceksiniz.
(Yeni Vasalizasyon Faktörlerine Örnek)
Kutsal Savaşlar
Görünüşe göre şu anda aynı dinden hükümdarlar saldırı altındaki din kardeşlerinin savaşına katılamıyor, oyunun katılabileceklerini söylemesine rağmen. Bu bizim hatamız, zira şu an YZ savaşa katılmayı etkileyen faktörleri yanlış karakterler üzerinden kontrol ediyor ve dolayısıyla savaşa katılmıyor. Bunu düzelttik, ayrıca artık size karşı savaşa katılan hükümdarların da gerçekten böyle hissettikleri için katılmalarını sağladık.
İnancın serhat bölgelerini korumak kritik öneme sahip ve YZ artık bunun farkında. Kişiliğe ve mevcut ekonomik duruma bağlı olarak artık din kardeşlerini kafirlere karşı koruyacaklar. Dindar ve cesur YZ'ler ilk katılanlar olurken, şüpheci ve korkak YZ'ler olayları kenardan izlemekle yetinecek. Hedefin vasalları savaşa katılmayacak, fakat hedefin komşularının vasalları yukarıdaki kriterlere göre katılabilir. Çok dindar YZ'ler sınırları aşarak komşusu dahi olmadıkları din kardeşlerinin yardımına koşabilir.
Yani kutsal savaş ilan etmeden iyi hazırlanmalısınız ama kısaca komşuları gözden geçirmek sizi çok zahmetten kurtarabilir, zira kişiliklerini inceleyerek kimin karşınızda yer alacağını ön görmek çok zor değil.
Bu değişikliklerin oyuna etkisi kutsal savaşlara karşı savunmanın daha etkili olması, sonuç olarak da şu anda olduğu gibi Ortadoğu'nun müdahale edilmeyen oyunların %90'ında Katolikler ya da Ortodokslar tarafından ele geçirilmemesi şeklinde olacak. Büyük ölçekli din değişiklikleri artık daha nadir ama büyük ihtimalle fırsat zamanı güçlü hükümdarlar tarafından başlatıldıkları için daha kalıcı olacak.
İstikrar
YZ hükümdarlar artık ülkelerinin durumu konusunda daha bilinçli ve aktif olarak ülkeyi daha istikrarlı hale getirmek için çalışıyor. İstikrar pek çok farklı yöntemle sağlanabiliyor, bazıları diğerlerinden daha örtülü.
İlk olarak, artık YZ karakterler diğerlerini kendi tarafında çekmeye ve bu diğerlerini önemli kişiler arasından seçmeye çok daha meyilli. Mesela artık çok daha sık olarak saray din görevlisini, casus başını ve kızgın güçlü vasalları kendi taraflarına çekmeye çalışacak ve bu çabalarını eskiye kıyasla daha uzun süre sürdürecekler. Bu yenilikler arkadaş edinme planı için de geçerli olacak. Yukarıda ekonomi başlığının en altında yer verdiğimiz karşılaştırma tablolarına bakarsanız eskiye kıyasla çok daha fazla YZ'nin ülkenin din görevlisi tarafından desteklendiğini görebilirsiniz.
Biraz daha... hin bir doğaya sahip YZ'ler öncesinin aksine Sır Bul konsey görevini kullanacak, hem de yoğun olarak. Eğer yakalanma ihtimalleri yüksek değilse vasallarını ya da rakiplerini hedef alacak ve sırları bulduktan sonra hedeflerine şantaj yapıp elde ettikleri kozları vasal sözleşmelerini iyileştirmede kullanacaklar. Koz Yarat komplosunu açan hükümdarlar da artık bu imkanı daha sık ve sözleşmeleri uyarlanabilir vasalları üzerinde kullanacak. Bu da aradan nesiller geçince YZ hükümdarlar ve vasalları arasındaki sözleşmelerin eskiye kıyasla çok daha hükümdar lehine olacağı, dolayısıyla da YZ'lerin daha güçlü olacağı anlamına geliyor.
(Örnek Vasal Sözleşmeleri - Fransa 1389)YZ'nin belirli Konsey Görevlerini ne zaman kullanacağı konusuna da bir göz attık. Artık bazı görevleri tamamen göz ardı edecekler ve kendilerine kısa vadede yarar sağlayan görevlere yoğunlaşacaklar. (Bir komplo aktifken komplo gücünü artıran görev, kasadaki altın azalırken ordu masraflarını azaltan görev vb.)
YZ'ye yapmasını öğrettiğimiz pek çok şey daha var, çoğu küçük ama damlaya damlaya da göl oluyor. Artık birincil önemde olmayan çocuklarını suyuna gitmek istedikleri vasalların vasiliğine teslim edecekler (çocuk başı 15 ilişki az değil!), daha olaysız bir devir teslim için çocuklarının tebaalarının dillerini öğrenmesi için çaba gösterecekler, kontrol seviyesinin düşük olduğu birden fazla mülkleri varsa daha fazla yönetici istihdam edecekler vb vb. Ufak değişiklikler, ama bir araya geldiklerinde önemli fark yaratıyorlar.
Bütün bu değişiklikler YZ ülkelerinin daha stabil olmasını ve kötü savaşlar ya da sorunlu verasetler sonrası daha kolay toparlanmalarını sağlayacak. Tabii ki, hepimizin bildiği ve sevdiği Crusader Kings'in alamet-i farikası kaos hala mevcut olacak, yalnızca tek olasılık değil de olasılıklardan birisi olarak.
Biri şu anki versiyondan, diğeri ise güncellenmiş versiyondan iki oyunu inceleyelim. Oyun başlangıcından 200 yıl sonrası:
(Güncelleme Öncesi ve Sonrası Batı Avrupa)
Belirtmek istiyoruz ki, bu değişiklikler her oyunda aynı ülkelerin serpildiğini göreceğiniz anlamına geliyor. Her zamanki gibi güneyde güçlü bir Burgundiya ya da Britanya'yı kontrolü altına almış bir Galler görebileceksiniz, ama artık bu yükselen Burgundiya ve Galler çok daha güçlü ve daha da yükselmeye elverişli olacak! Ek olarak, artık YZ mülklerini çok daha düzenli tutacağı için veraset sonrası parçalanmalar ve doğal olarak sınırlardaki çirkinlikler minimuma inecek.
Moğollar
Geçmişte Moğollara ne değişiklikler yaparsak yapalım hep bir noktada çuvalladılar: Yeterince büyüdüklerinde ordularını yeni hedeflerine taşımaları çok uzun sürüyordu ve dolayısıyla pek çok askerlerini erzaksızlığa, pek çok savaş skorunu da zamana kurban veriyorlardı.
Artık YZ askerlerini hedeflerine daha yakın bir noktada toplayabilecek. Bu nokta savaş hedefine sınırı olmayan ama yakın olan güvenli bir nokta olacak. Bu değişiklik en çok Moğolları etkileyecek, ama Dük ve üstündeki bütün hükümdarlar da bu şekilde davranacak. Bu Moğollar için artık her fetih için Doğu Moğolistan steplerinden çıkıp gelmeye çalışmayacakları anlamına geliyor ve sırf bu yüzden fetih potansiyelleri minimum 10 katına çıktığını söyleyebiliriz. Artık kendilerini gerçekleştirecek ve yapmak için geldikleri şeyi yapacak, dünyayı sarsıp fethettikleri yerleri yeniden dizayn edecekler. Büyük Kağan'a biat etmeyi ciddi ciddi düşünme zamanı geldi.
Yeni asker toplama mekaniğine ek olarak Moğolların hedef seçme mekanizmalarını da iyileştirdik, yani artık Tibet dağlarına kafa atmaya veya gücünün zirvesindeki Bizans'a meydan okuyup yok olmaya daha az meyilliler. Aynı zamanda varis kağanlıklar konusuna da değişiklikler yaptık. Altın Orda, İlhanlılar, Çağatay gibi varis kağanlıklar ortaya çıksalar bile kısa ömürlü oluyorlardı. Bunun pek çok sebebi vardı: kağanların doğru düzgün mülkleri olmuyordu, ülkenin de jure toprağı yoktu, altın eksikliği çekiyorlardı vs. Yeni versiyonda yine bazen dağılıyorlar ama artık ayakta kaldıkları ve hatta daha da büyüyüp serpildikleri senaryolar da olabiliyor, çünkü ayakta kalmaları için gerekli kaynaklara, mülklere ve nereleri fethettiklerine göre de jure topraklara sahip olmalarını sağladık.
Moğolların tarihi fetihlerini aşmaları hala çok olası değil, ama olası. Bu görüntüde aşağı yukarı ideal şartlarda(uzun yaşayan Kağanlar) ne kadar genişleyebileceklerinin bir örneğini görüyorsunuz.
(Moğolların Sahneye Çıkışı - 1209)
(Erken Dönem Genişleme - 1222)
(Yeni Parçalanmış İran Absorbe Edilmiş - 1234)
(Stratejik Olarak Bizans'tan Kaçınılıp Doğu Avrupa'ya Girilmiş- 1248)
(Doğu Avrupa Fethinden Sonra Rota Ortadoğu - 1254)
(Uzun Bir Savaşın Ardından Macaristan Fethi - 1274)
(Büyük Kağan'ın Ölümünden Sonra Varis Kağanlıklar Ortaya Çıkıyor - 1279)