[SchrödingersCat]

Geçtiğimiz 15 Nisan, Dünya Sanat Günüydü o gün aklımda paylaşmak için farklı bir resim ve ressam olsa da bazı yoğunluklardan dolayı ertelemek zorunda kaldım umarım o resmi ve ressamı da başka bir sayımızda inceleriz. 

''Türk Hamamı'' hem Ingres'in çıplak kadına bakışını özetliyor hem de mirasını modern çağa taşıyor. En karmaşık kompozisyonlardan biri olan bedenler, yuvarlak tuvalin sınırlarını aşıyor gibi görünüyor. Ressamın tercih ettiği yuvarlak tuval izleyiciye ilginç bir ''göz yanıltması'' yaşatıyor diyebiliriz. Sıkışık uzamsal derinlik, hamamdaki kadınları olduğundan daha dolgun ''bol eti çoğaltıyor'' gibi gösteriyor. İzleyiciyi oryantalist bir iç mekana yerleştiren Ingres, benzer temalara olan ilgisinin devam ettiğini gösteriyor. Uzuvlar egzotik bir erotizm sergilemek için iç içe geçtiğinden, figürlerin şehvetliliği dikkat çekicidir.

Ingres bir kez daha neoklasik ve romantik öğeleri bir araya getiriyor. Artık onun imzası diyebileceğimiz; kıvrımlı çizgisi, arabeskin eşiğinde olsa da, eğitiminin heykelsi yüzeyini ve hassas yorumunu koruyor. Daha önceki çıplak kadın resimlerinde olduğu gibi, Ingres insan anatomisini temsil ederken sanatsal özgürlüklerden ödün vermiyor. Figürlerin uzuvları ve gövdeleri daha uyumlu bir estetik elde etmek için çarpıtılıyor ve yine bir akademisyenin saptanamayan fırça çalışmasıyla boyanıyorlar.

Yakın Doğu'ya veya Afrika'ya hiç seyahat etmemiş olan Ingres, 18. yüzyıl aristokratı Lady Mary Montague'in Osmanlı İmparatorluğu hakkındaki yazılarını kendi notlarına kopyalayarak ilham aldı. Montague bir mektupta Edirne'deki kalabalık hamamı şöyle tanımladı: 'Çeşitli pozlarda çıplak kadınlar... kimisi sohbet ediyor, kimisi iş başında, kimisi kahve içiyor ya da şerbet tadıyor ve çoğu da kayıtsızca uzanıyordu.'' Ingres, bu mektuplar sayesinde türbanlarla süslenmiş ve hayali Doğu ile ilişkilendirilen zengin işlemeli kumaşlarla bezenmiş figürlerinin sırtüstü vücutlarındaki durgun gevşeme duygusunu tercüme etti.

Bu yoğun çıplaklık dizisinin duyusal doğası, Ingres'in hamisi için çok fazlaydı. Prens Napoléon tarafından 1852'de görevlendirildi, başlangıçta Prenses Clotilde itiraz edene kadar Palais Royal'de sergilendi. Resmi, -1863'e kadar kapsamlı bir şekilde değiştirmeye devam eden- Ingres'e iade edildi. Sonunda radikal bir şekilde resmin geleneksel, dikdörtgen biçiminden bir tondoya değiştirmeye karar verdi ve bu figürler arasındaki sıkışıklık hissini artırdı. Resim sadece 1905'te halka açık olarak sergilendi; O zaman bile, Salon d'Automne'daki ilk çıkışı bir devrim olarak kabul edildi. Ingres, ortaya çıkan avangard tarafından öte, bedeni soyutlamaya ve kadın cinselliğini kutlamaya yönelik tavrı cüretkar olarak karşılandı. Özellikle genç Pablo Picasso, Les Demoiselles d'Avignon (1907) da dahil olmak üzere konuyu hatırlatan bir dizi eser yaratarak bunu çekici buldu. Ingres'in resmi, Fauve sanatçısı Henri Matisse'in birçok çıplak kadın resimlerine de ilham verdi.