[etzel]

Yayını sonradan izledigim için akıldaki soruların cevabı şimdi yazıyorum.Kimseyi tatmin etme gibi amacımda yoktur.Bunu da insanlık hali olarak ortaya atılan görüşlerin kendi penceresinden bakınca haklılık payı olduğu için yazıyorum.Yoksa herzamanki toxic gaming der geçerdim.
Gizli anlaşmaları yazdım ama bu sefer detaylandıracak şekilde yazıyorum.
Oyun başı timur konuştum, cw rival attı.O kadar zora düştük ki avusturya ile bile konuştum.Adamın otto ile bağı yok.Tabiki elimden bişey gelmez dedi.
Herkesin kafasında ottoya 150 sene bulaşmayayım olarak gördüm.Ses etmedim.Bu politikadır herkes ettiğini bulur der geçerim.Sen niye yardım etmiyorsun da otto sana gelmeyecek mi spekülasyona girmem.
Otto fransa arası zıt etiyopya girmeme izin vermedi dedim endülüs kurayım fransaya da avrupa da rakip olur.Kabul etti yıl 1500 daha.
Çevreden bi yardım vs yok ben de devletim için bunu yaptım.Kahireye kadar senin olsun dememe gerek yoktu bunu konuşmadık bile.Çünkü alacaktı.
Memlük ottoya karşı neden bişeyler yapmıyor ?
1)Oyun başı bana yardım etmediler ne hali varsa görsünler deyip duygusal yaklaşım.
2)Zaten batıya gittiğimde yeterince düşmanım oldu.Ottoya ters gitmenin bana ne kârı olacak.(Bu oyun sonuna kadar böyle devam edecek demek değil.Şuan bunu yapmam akılsızlıktan başka bişey olmaz)
Fransa-Memluk ilişkisi ?
Oyunda uzun süre en büyük düşmanım olacak ülke.İlk olarak da fırsatı bulunduğunda iberden atılmalı.
Papa Memlük girdiğinde fransa savaşı ?
Aesin bu neden oldu bu nasıl ally lik papa otto nasıl ally oldu bunu anlamak yerine direk papa böyle oynara geçince olanlar malum.İkimizde fransaya tek karşı koyacak güçte değiliz.İlişki geliştiriyorduk çünkü otto herzaman yardım edemeyebilir veya uzun sürebilir.İkimiz beraber fransaya sefer de yapabileceğimiz zamanlar olabilirdi.
Papa ve Aragonun savaş açtığında otto nun savaşlara dotf den dahil olmamasını da anlamadım.Bunun için rahattım.Papa savaş açınca bişeyler değişiyor sandım.Ama aesin ben böyle oynarım demesiymis.Ben bunu eleştirmem kendi takdiridir.Hatası ondan öncekilerin neden böyle bir tavır takındığını anlamamasıdir.
Papa bana saldırarak otto nun politikasını çizdi otto da salınca neden otto papa ally di bunun anlaşıldığını düşünüyorum.Benim fransa ile herhangi bağlantım olmadı.Bundan herkes emin olabilir.
Kardeş topraklarını almaya uğraşmıyorsun otto geliyor alıp çıkıyor vs herkes emin olsun ben devletim için ne gerekirse onu yaparım.Çatlak seslere kulak vermem.Bunu yaparken diğer oyuncuları da düşünüyorum.Makyavelist değiliz yani.Kimsenin hakkına girmek istemem.
Yıkılması gereken yıkılmali görüşü olanlar vardır.
Memlük oyunda ottoyu yeniyorsa otto oynayan ya yeni oyuncudur, ya da bilmiyordur veya otto çok güçlenecek deyip bütün otto sınırı olanlar oyuncular otto üzerine oynayacak.Benim düşüncem de memluk yıkılmak için verilen devlettir.Belki uğraşıp bunu değiştiririz dedim ama olmadı.Otto ile ilk 2 savaşmızda elimden ne geliyorsa yaptım.Sonra zaten gardin düşüyor.
Ama şu arkadaşını kollayarak oynuyorsuna ingilizce bi kelimeye gaming ekleyerek yapılan yorumlardan sıkıldım bunu da söylemeden edemiycem.
Son olarak bunları yazmamın diğer sebebi burada oynayanları saydığım ve sevdiğim içindir. Voidi bile okadar diyeyim :)

[altnkurt]

Gecenin 4ünde EtzelGaming dönüyo galiba. #Rez bi ara okurum.

[Ferreke]

arkadaşlar rusyanın geleceği olmadığı için etiyopyaya geçmek istiyorum, rusyanın eski gücüne kavuşması için herşeyi yaptım fakat gerek cw gerek timur gelecekteki qing belasından ötürü ülkemi değiştirmek istiyorum
sizce sakıncası var mı

[altnkurt]

Bu tarz ülke değiştirmelerin olmaması daha iyi olur. Rusya hepten yıkılmış değil ki Etiyopya'nın daha fazla şansı olduğunu da düşünmüyorum.

[Dehshetus]

Etiyopya geçen oyunda AI olduğu için Osmanlı ile müttefikti. Eğer ülkeye oyuncu geçerse muhtemelen müttefik kalmayacaktır.
Geçen oyunda CW veya Timur'a karşı seni destekleyecek birini bulamadıysan, Etiyopya oynarken Osmanlı'ya karşı destek bulman daha zor olacaktır.
Bence, Etiyopya'ya geçersen tek savaşta yıkılma ihtimalin oldukça yüksek

[iberkay]

1587 Dünya Haritası

[iberkay]

Save Dosyası: https://cdn.discordapp.com/attachments/4..._01_01.eu4

Oda 20:40 gibi kurulur.
1587 yılındayız bugün hedef en az 1620 yılını görmek.

[Merco]

Kilwa veya mutapa boşsa geçebilir miyim? 10 dk falan gecikmeli gelebilirim.

[iberkay]

Oda kuruldu.

Oda ismi: Strategyturk Eylül Grand Multiplayer

Şifre: st

[Snne]

Timur devletinin şuanki oyuncusu olarak bazı olaylara açıklık getirmek istiyorum. Birincisi global trade mevzusunda bir çok şey söylendi ama şunu bir türlü anlatamıyorum osmanlı devletinin orada yaptığı tek şey benim topladığım tradelerin önünü kesmemek oldu osmanlı devleti global trade'in bende çıkması icin ekstra bir çaba sarf etmedi ki bazıları twitchte admin uyarlamalıydı tarzı yorum yapmış burada benim veyahut osmanlının ihlal ettiği bir kuralda yok, ha global trade i çıkartmama yardım etti diye şuan hindistandan gelen trade'e osmanlı ortak oluyor bedavaya yapmadı(basrada 40 ducat civarı bir para toplanıyor bunun yaklaşık yarısını ottoman alıyor). İkinci olarak osmanlı ile savaşmama durumum. Bir önceki oyunda bengal bana saldırdığı sırada osmanlı cw ye savaş açtı orada ben katılsam da katılmasam da sonuç cw için değişmeyecekti fakat benim için muhtemelen hem bengale hemde osmanlıya karşı toprak kaybedecektim o yüzden savas teklifini reddettim ve cw ye osmanlı savaşında yapabileceğim bir şey olmadığını bengale karşı savunma yapmam gerektiğini, aramızda kara bağlantısı olmadığı için askerleri birleştiremiyeceğimizi ve kendisine osmanlı savasında fazla zarar görmemesi için sur vermesini oluşan zararının maddi kısımlarını ona ben destek olarak tamamlıyacağımı toprak kısımlarını da rusyaya savaş açarak tamamlayacağımı söyledim fakat kendisi kabul etmeyip ondan sonrasında osmanlının eski dostu papayı daha sonrasında da hesse yi dost aldı. Benle ilişki bile yükseltmediği halde osmanlıya karşı korurmusun dediği her seferinde ilişkiyi +100e yükselttim cw ile ki savasında yardım edebileyim(ki en son söylediğinde fransanın yardımlarıyla savaşı kazandıkları için savaşa giremedim ve 2gp ye karsı tek oldugu icin ottomanın yanında savaşa girebildiğim halde osmanlıyı desteklemedim). üstümde rusya solumda 2 avrupa devletine karsı tek basına ezici gücle kazanan bir osmanlı altımda da benimle aynı gücte olan bir bengal varken cw nin dostlugu bozulduktan sonra kendimi garantiye almak icin tabiki de osmanlı ile aramı kötülestirmeyecem veyahut başka bir gereksiz savaşa girmeyecem çünkü ordumun zayıf olduğu an etrafımdaki 3 büyük devletin aynı anda bana savaş açacağını biliyorum. Bazı arkadaşlar twitchten yayını izleyip ona göre atıp tutacağına çok biliyorlarsa 3 great power ı 1600 yılına kadar tek basına dövebilen bir osmanlının yanında osmanlı ile hicbir positif diplomatik ilişki kurmadan oynamaya davet ediyorum.

[iberkay]

Kimseyle pozitif veya negatif ilişki kurmanızı istemiyoruz.Çıkarlarınız için oynayın, Osmanlı çok kötü durumdaysa ve yıkılmanın eşiğindeyse Timur, Osmanlıyı da koruyabilir bu yıkılmadan başka devletlerin çok güçlü çıkmasını engellemek için.Fakat aynı Timur, Osmanlı'nın Cw yi yıkmak için açtığı savaşta Osmanlı yanında katılmadığı için de teşekkür beklemesin.Bu gözler bana açılan savaştan hemen önce Osmanlı ve Timur arasındaki rival silinmesini ve savaşta yalnız bırakılmamı gördü.Üstüne bugün yapılan bu trade olayından sonra kimse bana masum ilişki vs anlatmasın çünkü inanmıyorum.
Masum ilişkilerde yine Endülüs-Osmanlı olayında olduğuna da inanmıyorum.

Bir de büyük bir farkımız @Snne, sen müttefikin olmadığı için çekiniyormuşsun falan ilişkilerimize dikkat edersen ben sana hep +100 yapacak seviyedeyim, çünkü Timur'un orada yaşaması gerektiğini düşünüyorum ve olası Osmanlı savaşında savunacağım seni.Bunu seni sevdiğimden değil jeopolitik denge için yapıyordum.Duygusala bağlamış olsaydım muhtemelen ne hali varsa görsün derdim.Senin de bence böyle oynaman gerekiyor.3 Gp nin arasındayım diyorsun 1 tane mesaj attığını hatırlamıyorum bana cidden 3 gp arasında sıkışık halde olsan benim yukarıda anlattığın gibi sana geldiğim gibi '+100 yapar mısın bana dalacaklar' vs hiç değilse birine derdin diye düşünüyorum.3 gp arasında kalmış 1 i zaten yıkılmış 1 iyle de sazı elinize almış eğleniyor gibisin kusura bakmayın.

Bu 4 lü müslümanlar arasındaki olaylarda kurallara bakıp ihlal de bulunur ama o işe girmeyeceğim.Aslında yazmak da istemiyordum ama Timur yazınca dayanamadım.Oyunculardan rahatsız olanlar var bu hareketlerden, izleyicilerden rahatsızlık duyanlar var, yayıncı da ifade ediyor.Bu kadar reaksiyon gelince gelen reaksiyona alın siz oynayın çekmek yerine dönüp bir kendimize acaba ben ne yaptım, nerede hata yapmış olabilirim vb bir soru sormak lazım.Kurallar birilerinin enayi yerine konmasını engellemek için konuluyor açık konuşuyorum.Fakat burada oyuncular sizin 4 lü kutsal bir ittifak yapılanması oluşturduğunuzu görürse kimse enayi değil.Karşınıza daha büyük bir ittifak paktı çıkar ve muhtemelen kaybedersiniz.Olan oyuna gelir, zevke olur.Bu tür olayları yaşadık, işi pakta çekmeyelim desem de gideceği yer orası gibi.Hayırlısı olsun, bu oyun için dediğim gibi kural, yaptırım vb bir şeylerle uğraşmıyorum ama öbür mp ler için baya ışık tutacaktır bu oyun.

[Duman]

Bu tarz yazılar genellikle çok sayıda yanlış anlaşılma ve "oyundaki ülkenin gözünden oyun yorumlama" içerdiği için isabetli sonuçlanması güç tartışma riski taşıdığından müdahil olmaktan kaçınıyorum ancak son 3 günde yazılan şeyler üzerine bir şeyler karalayayım dedim.

Şimdi bir oyuncu bir multiplayerda bir hareket yaptığında tesadüf veya tek seferlik yaşanan bir olay diyebilirsiniz, multiplayerın herkes tarafından görülemeyen belli şartlarına göre yapıldığını savunabilirsiniz, ancak bu hareket her multiplayerda er ya da geç bir şekilde tekrarlanıyorsa bu o etkinliğin kendisine has yapısından ve şartlarından bağımsız bir şekilde oyunculuk tarzının veya başka faktörlerin (arkadaşlık ilişkileri, diplomasinin suistimali vb.) bir sonucudur. Multiplayerın konsepti, yapısı, haritası, versiyonu, her şeyi değişirken yaşanan şeyler oyuncular bazında az çok aynıysa, aslında oynadığınız etkinlik bir önceki etkinliğin aynısıdır. Oradaki farklı ülkelerin, farklı konseptin veya farklı şartların hiçbir önemi yoktur.

Ben multiplayerlarda sayısız kere gördüm ki oyuncular çoğu zaman oyunda yaşanan olayları, oyunun dışında sayılabilecek örneğin kural ihlallerini, tartışmalarını veya meşru/sıkıntılı hamleleri tamamen ülkelerinin gözünden yorumluyor. Ben herkesin kendi ülkesinin lehine olayları görmeye çalıştığını oyuncuyken de farkediyordum ancak GM/Observer olarak yer aldığım etkinliklerde de, Twitch üzerinde yayınladığımız etkinliklerde de bu durum bir oyuncu olarak değil bir "izleyici" olarak dahil olduğum etkinliklerde çok daha temiz bir şekilde göze çarpmaya başladı.

İşe temelden gireceğim, bir multiplayer etkinliğinde kurallar neden konulur? Bu multiplayer konusunu ben açmadım, Custom'u da ben açmadım, ancak bu konularda kullanılan kuralların %90'ı zamanında benim sıraladığım kurallar, konuların ilk mesajının %80'i benim yazdığım notlar ve paneller. Etkinliklerde bu kuralların amacı insanların enayi yerine konmasını engellemektir, bu ne demek? Örneğin 3 kişilik bir etkinlik düşünelim, bu 3 kişiden 2'si birbiriyle arkadaş ve hiçbir şekilde birbiriyle savaşmıyorlar, gizliden gizliye de yardımlaşıyorlar, 3. oyuncunun ise bu şekilde arkadaşı yok - öte yandan kendisi diğer 2'linin de arkadaş olduğunu bilmiyor. Savaş ilanı alıyor, diğer 2'li dayanışma yaparken tek olan oyuncu kendi başına savaşmaya çalışıyor, ekonomide zorlanıyor, diğer 2'li birbirine sub gift vs atarken bu oyuncuya sub gift atan yok, isyanı çıkıyor, diğer oyuncular birbirlerinin isyanlarını bastırırken bu oyuncunun isyanını bastıracak kimse yok.

Yavaş yavaş burada sayılabilecek maddelerin etkinlikte yazılmış kurallarla paralellik göstereceğini sezebilirsiniz. Peki her zaman sorun nerede başlıyor? Sorun "doğru şartlarda meşru sayılabilecek ancak aslında olmayan" durumlarda yaşanıyor, örneğin oyunda bir ülke diğer bir ülkeye sub atamaz mı? Kurallar dahilinde atabilir, ancak arkadaşların birbirine sub atıp atmadığına, kimin gerçekten stratejisi çıkarı ilişkisi diplomasisiyle sub attığına kim veriyor? Ne zaman diplomasi? Ne zaman suistimal?

Şimdi siz suistimali asıl oynanış haline getirdiğinizde, diğer tüm oyuncuları enayi yerine koymuş olursunuz. Etkinliğin başından alalım, Aeschyli gitti Avrupa'da 8 tane devlete support independence attı, Burgonya'dan "savaşmadan" bağımsızlığını aldı. Bu hamlenin üzerine gidildiğinde "kabul etmeselerdi" diye açıklandı mesele. Ben de Hollanda oynadım bana support atacak ne Avusturya ikna edebildim ne Fransa ikna edebildim, gidip Danimarka'ya, Macaristan'a, Papalığa support atmayı aklımdan bile geçirmedim, bağımsızlık savaşımı kendim savaştım, ben mi bilmiyorum multiplayerı? Aeschyli mi çok iyi biliyor? Gerçekten multiplayerın oynanması gereken hali Hollanda ile 8 tane devletten bağımsızlık desteği almaktan mı geçiyor?

Bu "diplomasi" harika bir şey...

Ben son dönemlerde oyuncu olarak yeralmıyorum ama yıllarca EU4 mp oynadım, bir başka ülkeden 20 sub aldığımı hatırlamıyorum. Oyuncular arasında benim de daha sıkı muhabbetim olan, daha az muhabbetim olan vesaire kişiler vardı, diplomasi çerçevesinde de maddi yardım talep etmemin belki de uygun olacağı ülkeler vardı ama ben 5 senede bir kere bile 20 sub aldığımı hatırlamıyorum. Etzel'in Custom'daki ülkesi Mançu regionunda kurulu, Kuzey Hindistan region'unda kurulmuş olan Senpou'dan 20 sub ve Influence alıyordu, Senpou buna sebep olarak Endonezya'daki ülkenin rakip olmasını ve Mançu'daki ülkeyi tehdit etmesini gösteriyordu. Aynı Etzel (kendisinin mesajı biraz yukarıda yer alır) bu etkinlikte Memlükle kurduğu Endülüsle Osmanlıdan 8 sub, 2 sebebi meçhul fleet base (belli olmasın para verdiğimiz gibi bir tiyatroysa tebrikler) ve yine Influence alıyor. Aynı Memlük Şam'dan Kahire'ye kadar tüm toprakları 1 tane asker savaştırmadan verdi Osmanlı'ya, şimdi çıkıp sebep üretebilirsin "savaşsam da kazanamayacağım açık" diyebilirsin ama bu neyin ne olduğu gerçeğini değiştirmiyor, bak birinci mesajda kural var Savaş Kurallarının birinci maddesi, "oyuncular sahte savaşlar yapamaz" şeklinde, bana o Osmanlı-Memlük savaşlarının "sahte olmadığını" inandıracak bir yiğit yok. 

Knowledge Sharing, Give Subsidies, Fleet Basing Rights, Influence Nation...

Şimdi en son bahsedilen Osmanlı - Timur - Endülüs - Mali meselesine geleyim, bu tarz Müslüman Kardeşler RP'si EU4 mplerinde ilk defa rastlanan bir şey değil hatta neredeyse "işin normali bu" gibi bir durum oluşacak buradaki esas unsur şudur eğer bir coğrafyada oyuncular birbirlerini "güvenli cephe" olarak görüp tüm gücüyle bir başka cepheye saldırabiliyorsa bu durum yine bu şekilde bir "güvenli cepheye sahip olmayan" oyuncular için haksızlık, adil olmayan bir durum oluşturur. Örneğin Hesse'nin Fransa sınırını hiç umursamadan tüm gücünü Commonwealth'e yığdığını düşünün veya Commonwealth'in Osmanlı ile sınırını hiç umursamadan, "Osmanlı bana saldırmaz" diyerek bir başka cepheye tüm gücüyle saldırabildiğini, bu lüksün multiplayerlarda kimsede olmaması gerekiyor - ne yazık ki arkadaşlar bu lüks sizde var. Endülüs tüm gücüyle İberya'ya, Timur tüm gücüyle Rusya ve Hindistan'a, Osmanlı tüm gücüyle Avrupa'ya odaklanıyor. Bu durumda da karşılarında yine kendileri gibi pakt "Kutsal İttifak" buluyorlar. Bu şekilde oynanışı biz daha önceki multiplayerlarda çok gördük emin olun eğlenceli de değil anlamlı da değil.

Bu tarz oynanışlar eleştirildiğinde oyuncular genellikle tipik "kolaysa gel sen saldır Osmanlı'ya" veya "saldırsam kazanma ihtimalim yok niye saldırıyım" yapıyor, ancak ne bu oyun o kadar basit bir oyun ne de bizim etkinlikler o kadar basit etkinlikler, mesele her zaman oyuncularda bitiyor. Ben başkasının yardımıyla kurulan ülkenin anlam ifade etmediğini düşünüyorum, arkadaş yardımıyla kazanılan savaşın anlam ifade etmediğini düşünüyorum, ülkeni başkasından gelen paralarla kurmuşsan o ülkeyle ne yaparsan yap olayın meşruluğu şaibeli, çünkü o kurduğun müthiş ülkeyle yendiğin adam oyunu senle aynı şartlarda oynamadı, ona sub atılmadı, ona gift atılmadı, onun isyanını başkası bastırmadı, o "benim bu cephem serbest diğer tarafa odaklanayım" diyemedi.

En başa dönüyorum, oyuncular her zaman kendi ülkelerinin gözünden baktığı için olaya çoğu zaman düpedüz suistimal olan olayları bir tür "diplomatik başarı" olarak görebiliyor, çeşitli sebepler uydurarak "meşrulaştırmaya çalışabiliyor" veya "başka seçeneğim yoktu" diyebiliyor - o konuda gerçek anlamda yapabileceğimiz bir şey yok diye düşünüyorum, ancak daha anlamlı - daha adil - daha eğlenceli etkinlikler için oyuncuların olaylara daha farklı yaklaşması gerekiyor.

[altnkurt]

"Kazanamıycağım savaşı niye açıyım moruk", "osmanlıya karşı savaşılır mı abi ya" gibi fakir edebiyatları yapmayı bırakmazsınız Osmanlılar daha çok güçlenir, siz de daha çok yancı olursunuz. Osmanlı'yı banlayın olsun bitsin.

[Snne]

Doğru diyorsunuz cw ye onca yıl boşuna subs attım ki başka herhangi bir devlete uzun süreli subs atmadım ki osmanlıya ne bir subs attım nede bir ducat para sadece institü paylaştım ki paylaşmasam bile kendisi benimle sınır olduğu için alıyor daha yavaş ama ben atmasam başkası atacak adamdan 20 ducat para geliyor institü paylaşınca bunun ne yardımlaşma ile bir alakası var ne de ittifaklıkla. Eğer osmanlı benimle bir ittifak kurmuşsa bundan benim haberim yok açıkçası sizinki nasıl oldu bilmiyorum ve orada osmanlıya karşı savaş mı kazanılır kazanamayacaksam açmıyayım yazıyor madem o kadar kendinize güveniyorsanız niye henüz ottomana savaş açan birini göremedik. Memlüğe o kadar laf söylemişsiniz avusturyadan fazla toprak aldı osmanlı memlükten ki bunların 3te 1 ini son 35 yıl içinde aldı peki bu ittifaklık nerede. Bu arada önceki turda osmanlı cw ye saldırmasın diye 15 yıl osmanlıyı beklettim adam en son bengal ile anlaşıp savaş açtı herkes burada başka bir devlet için hikayeler uydurabilir ceh gelsin sorabilirsiniz kendisine cw ye savas açarsan koruyacam dedim ama gidip ülkemi yok edecek bir savaşa girmem. Osmanlı rival konusunda da dumanın yayında fransa için söylediği gibi bende yanımdaki devletleri rival almayı sevmiyorum karşı taraf almadığı sürece.ve arada ülkeme bakınca dikkat etti mi bilmiyorum 1 rival slotum boş zaten qing ben geldiğimden beri duruyordu ve bengalde kendisi beni rival ekledi diye ekledim. Yani bir devletle rival olmamam onunla dost olduğum anlamına gelmiyor ki böyle düşünen varsa o zaman tüm dünya ile dostum heralde ve bir devlet ile rival olmam ilerleyen zamanlarda dost olmayacağım anlamına da gelmiyor. Ve cw nin benimle ilişkisini -33 ten bir anda +100 e çıkartacağını da merak etmiyor değilim. Hollanda oyunu içinde şunu demek istiyorum benim burada katıldığım ilk multide ben sweden ile 1 dost bulamazken hollandayı 3 player destekliyordu ve sorduğumda bana hollandayı destekleyen güçlü devletler olursa savaşsız serbest kaldığı için hollanda onları savaşa çağırma gereği kalmadığından ona özel bir durum denmişti bunu da belirtmek istedim ilk gördüğümden beri aklımdaydı şimdi bir daha değinilince söylemek istedim.

---

Bu arada osmanlının yanında savaşa girmeme olayını herhangi bir teşekkr beklediğim için söylemedim eğer adamı koruyor olsam çok rahat bir şekilde girebilirdim diye söyle ama sizinle aynı tarz oynamayanlara nasıl bir gözle bakıyorsanız bunu bile yanlış anlamışsınız.

[CeH]

Arkadaşlar etkinlikten çekiliyorum. Saçma yaftalardan, garip garip bilmem ne gaming taglarından kaynaklı olarak daha çok oyunu sürdürebilecek hevesim kalmadı. Oyundan çıktıktan sonra da uzunca bir süre bir çok oyuncu ile irtibat kurup bazılarıyla müttefiklik ilişkisi içine girip bazılarına da aba altından sopa göstererek diplomasi yapmaya çalıştım. Oyunun son 40-50 yıllının diplomasisini oyunun tümü olarak lanse edilmesi, harcadığım zamanın ve emeğin bu kadar basit bir şekilde yok sayılmasına daha fazla göz yumamam.

Öncelikle etkinlikten ayrılırken bazı şeylerin iyice netleşmesi için burada bahsedeceğim olaylarda adı geçen kişiler eğer söylediklerimde bir yalan veya yanlış var ise lütfen belirtsinler. Şu yaftalardan arınmak için kendileriyle konuştuğum şeylerin onaylanmasına ihtiyacım var. Aslında bu savunmayı yapmam bile gerekmiyorken, altı üstü bir oyun deyip çıkıp gidebilecekken bunu yapıyorsam biraz dikkate alınmasını temenni ediyorum.

Hesse oyuncusuyla en başından beri diplomasi yapmaya çalışıyorum. Avusturya ve Hollanda'nın saldırılarından en son Commonwealth ile savaşıma kadar. Onu avrupada destekleyebileceğimi belirttim fakat doğal olarak Cw'nin yanında olmayı tercih etti. Hesseden bu cevapları aldıktan sonra Fransa oyuncusuyla anlaşmaya çalıştım. En büyük düşmanım olan Commonwealth'e karşı avrupada bir müttefik bulabilmek için çabaladım. Cw savaşı kaçınılmaz olduğundan son yıllarda Timur oyuncusuyla irtibata geçtim. Bilindiği gibi late'e güçlü bir Cwnin kalmasını istemiyordum. Fakat timur da cw ile dostluğu bozmayacağını belirttiğinden bu sefer Bengal oyuncusuyla konuşup Timur'un Cw savunacağını, onların ittifakına benim saldıracağımı, o da Timura savaş açarsa belli kazanımlar elde edebileceğini belirttim. Bu sayede Bengali ikna ederek savaşa soktum. Bunun öncesinde şuan Etiyopya oyuncusu olan Rus oyuncusuyla da irtibata geçerek Endülüse yapılan yardımların aynısını Rusyaya da yaptım.

Bu yaşanılanlardan önce papayla au, fransayla kastil, hesseyle hollanda planı yapıldı. Başta da belirttiğim gibi bir çok oyuncuyla dostta oldum düşmanda. Fakat oyuncu sayısının azalmasından kaynaklı olarak diplomasi hızı yavaşladı. Son 30-40 yıldır dostane ilişkiler içinde olduğum oyuncularla bir takım rp hareketlerine giriştiğim iddia edildi. Hiç kimseye "artık sen benim dostumsun kimse sana dokunamaz" veya "tamamdır sınırlarımız bu şekilde artık biz savaşmayacağız" gibi vaatlerde bulunmadım. Bunların dışında Timurla veya Endülüsle "hadi ben saldırınca sizde saldırıyorsunuz avrupayı bölüşücez" gibi bir şeyde söylemedim. Her zaman kendi ülkemin çıkarını gözettim.

Qing oyuncusuyla da konuşarak Rus coğrafyasından büyümeyi planlıyorsan Cw ve Timura karşı birlikte hareket edebiliriz diyerek bir ittifak meydana getirmeye çalıştım. Hiç kimseyle ne saldırmazlık anlaşmam oldu, ne de co-op oynayışım. Timur'un bana saldırmamasının yegane sebebi olarak gördüğüm şey ise, Bengal ve Qing oyuncularının ona yarattığı tehlike ve bu tehlikeye karşı bir dost arayışı olmasıdır. Endülüsle olan ilişkilerimde ise işime geldiği vakit sub attım işime gelmediği vakit yalnız bıraktım. Olabildiğince aktif bir şekilde diplomasi yapmaya odaklandım. Çünkü bu mplerde istenen önemli şeylerden biri olan ve her seferinde belirtilen "dinamik diplomasi" oynanışını sürdürmeye çalıştım. Gel gelelim bu mplerde o "neden diplomasi yapmıyorsunuz", "muslim brothers dönüyor" laflarının sadece söyleyeni içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak için söylenen bir şey olduğunu yeni yeni anladım. İlerisi içinde Qingle müttefik olup Timur tehlikesini ekarte etmeyi planlıyordum fakat benden bu kadar.

Otto değil de Avusturya olsaydım aynı tepkiyi alacağımı zannetmiyorum. Güçlü olan bir devlete karşı oyun içi koalisyonu anlarım da oyun dışı koalisyonun olması saçma geliyor. Başta belirttiğim gibi zamanımdan verdiğim bu vaktin bu şekilde kolayca iki üç bilmemne gaming terimiyle harcanması hoş değil. Herkese iyi oyunlar dilerim.

[Duman]

Belli aralıklarla "savaş" açıp 0 muharebeyle Şam'dan Kahire'ye kadar toprak aldığın Endülüs'e aylık gelirin %10'undan fazla sub atılamaz kuralının etrafından dolaşmak için 1 altın daha fazla versem kârdır anlayışıyla diplomasi seçeneklerini inceleyip o şekilde bir ihtiyacın olmamasına rağmen aylık 2 altın karşılığında Fleet Base alıp sonra bu olayları "dostane ilişkilere sahip olduğum oyuncular" basitliğine indirgemen meseleyi özetliyor zaten. Önceki mesajımda da yazdığım gibi tüm mesele "doğru şartlarda meşru sayılabilecek ancak aslında olmayan" durumlarda yaşanıyor ve bahsedilen tek bir oyuncu veya tek bir olay yok. Bu tarz şeylere sürekli rastlanıyor çünkü bunlar kurallarla engellenebilecek şeyler değiller, bir başka ülkeye support independence atılması için meşru sebepler yok mu? Tabi ki var, oturursun diplomasini yaparsın çıkarınadır değildir değerlendirirsin. Ancak oyunun başında alakalı alakasız 8 tane ülke Hollanda'ya support atıyorsa bir terslik vardır. Ne yapacağız, support independence'i mi yasaklayacağız? Bak "sahte savaşları" yasaklamışız, tek muharebe yapılmadan biten Endülüs-Osmanlı savaşlarını "sahte savaşlardan" ayıran şey ne?

Benim bir önceki mesajda yazdığım şeyler planlara, teorilere, düşüncelere veya keşkelere dayanmıyor oyunda "olmuş/yaşanmış" şeylerden ibaret, hatta %1 bile ihtimal vermediğim şeylerde olur da haksız çıkarım diye oyunculara ulaşıp sorular sordum. Bu gibi şeylerden bahsedildiğinde çoğu oyuncular bunları "diplomatik başarı" olarak görebiliyor, dediğin gibi zaman ve emek harcanıyor ve "ne yollarla yapılırsa yapılsın" bu zaman ve emek harcanan uğraşta yapılan işler ister istemez meşrulaştırmaya çalışabiliyor, "kolaysa gel sen saldır Osmanlı'ya" deniyor veya "kabul etmeselermiş kardeşim" ile olayı kapatılabiliyor. Ama şunu rahatlıkla söyleyebilirim bir oyunda Endülüs Osmanlı tehditi altındayken herhangi bir şekilde Osmanlı-karşıtı diplomasi yapmıyor, kendisine gelindiğinde de ilgilenmiyorsa, bu esnada Osmanlı'nın ona açtığı savaşlarda savaşmadan toprakları teslim ediyorsa ve aynı Osmanlı "ben nasıl daha fazla altın verebilirim Endülüse" diye düşünüp meseleyi Fleet base alıp 2 altın daha vermeye getiriyorsa malesef istediğiniz kadar "ben böyle yapacaktım şöyle yapacaktım"a getirin meseleyi, işin içinde bir terslik vardır.

Şimdi şundan bahsedeyim son olarak, benim mesajımda "gaming" tabiri geçmiyor. Üstüne merak ettim arama yaptım son 2 sayfada, 5 kere gaming tabiri kullanılmış 2'si etzel tarafından bir kendisi kullanmış sonra aynı iletinin sonunda "gaming denmesinden sıkıldım" demiş, diğer 2'sini ise sen yazmışsın "gaming terimi/gaming tagı" diye, biz "gaming" tabirini çoğu zaman şaka yollu olarak kullanıyoruz - öte yandan benim yazdığım bir önceki mesajın herhangi bir "şaka" yönü yok. Dümdüz oyuncuların emeğine, ayırdıkları zamana saygısızlık edilmemesi, Osmanlı'nın oyundaki diplomasiyi suistimal edip nereden para atarım kurallara takılmadan acaba diye araştırmaması. Açıkçası şu giriştiğiniz "gaming mağduriyeti" imajı ve "öyleyse hadi bırakıyorum" yaklaşımı yine tüm bu meselelere ne kadar farklı ve olması gerekenin ne kadar uzağında yaklaştığını gösteriyor.

Dediğim gibi bu gibi tartışmalarda oyuncuların "ülkelerinin üstünde olaya yaklaşmalarını" beklemek zor, hatta "muslim brotherhood laflarının sadece söyleyeni içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak için söylenen bir şey olduğunu farkettim" denerek sanki sen Osmanlısın ben de Avusturya olarak senin kötülüğün & yıkılman yazıyormuşum gibi yansıtmışsın - yine tüm bu meselelerde benim dediğim yaklaşımın geçerliliğini gösteriyor.

Bu arada önceki mesajın başlangıcında da belirttiğim gibi isabetli sonuçlanması güç olduğu bariz ikili cevap/cevap şeklinde tartışmalara girme niyetim yok.

[Dehshetus]

Dün oyun gayet sakin geçmişti, oyundan sonra tartışmalar hareketlenmiş.

Osmanlı ile Timur arasında açık bir dostluk olsa Osmanlı, CW-Timur ikilisine karşı birlik olmayı teklif etmezdi.
Bir önceki oyunda Osmanlı'nın da geleceği sözüyle Timur-CW ikilisine karşı savaş açtım, fakat Osmanlı beklediğim gibi Timur'a saldırmak yerine CW'a saldırmayı tercih etti.
Hem düşmanlarının müttefikliğini bozdurup, hem de tek bir savaş olmadan CW'den istediği tüm toprakları almış oldu. Kendi ülkesinin çıkarına bir hareketti.
Bu yaparken Timur'dan da Knowledge alıp ekonomik destek atmış oldu. Ama bunu "Gaming" dayanışması değil de Osmanlı'dan güzel bir diplomasi ve entrika örneği olarak görmek istiyorum.

Memluk-Osmanlı savaşında da normalde oyun başı Osmanlı ilk savaşı alıp, Memlük oyunu bırakıyordu. Oyunu bıraksa tüm Memlük topraklarını Osmanlı alacak ve hiç tartışma çıkmayacaktı
Gürcistan, Rusya gibi bırakıp başka ülkere geçse eleştirilmeyecekken, 1821i görmeyi hedef koyup sonuna kadar oynamayı tercih edince tartışmanın odağında kaldı.
Yayını izleyince sahte savaş gibi gözüküyor. Ama Memlük açısından bakarsak Osmanlıya karşı müttefik bulmadığı sürece 1e1 savaşta istediği toprakları vermekten başka pek şansı yok.
Tek eleştirebileceğimiz konu Memlük açısından müttefik arayışı olabilir.

Ama oyunda müttefik bulmak çok kolay olmuyor. Özellikle VC aktif olması nedeniyle, bazen mantıklı tek seçeneğiniz kalıyor, o kişi de istemezse yalnız oynuyorsunuz. Ki en son Gürcistan'ın yıkımına yol açmıştı.
Müttefiklik demişken, uzun süredir müttefikim yok. İlgilenen varsa özelden yazabilir.
Hatta üstteki mesajlarda yazıldığı gibi müslüman kardeşler müttefikliği diye bir şey varsa Hindistan'daki müslüman kardeşlerinizi de unutmayın

Uzun süredir MP'lerde yoktum. Kurallarda Duman'ın yaptığı eklemeler sonucu bayağı gelişmiş ve oyun sürdürülebilir olmuş.
Fakat kural ne kadar sınırlayıcı olsa da oyuncunun her hareketini kontrol etmek imkansız.  Tartışma ile de pek bir yere varılmaz.
O yüzden böyle bir bariz gruplaşma varsa, sanki tek seçenek bu kişilerin bir dahaki oyunda en uzak ülkelere yerleştirilmesi olabilir.

[Aeschyli]

Yani genel olarak yaptığımı savunmuyorum ben oyun başında. Ancak sürekli bahsettiğim üzere ben oyun başlamadan bu yöntemi kullanacağımı söylemiştim. Bilhakis multiplayer oyunlarda vassal başlayan küçük devletler ciddi debuff altında başlıyor. Ben bunu kullanarak kendimi diğer oyuncularla eşit başlamış hale getirdim. Ha bu tür durumlar için bir çözüm istiyorsanız bir sonraki oyunlarda Hollanda yerine Burgundy verin o bölgedeki denge daha güzel sağlanır.

Diğer bir durum olan Osmanlı-Memlük dayanışmasına ise tamamen karşı durumdayım. Memlük oyuncusu kazanamayacağını anlayıp göç etmek isteyebilir ancak bunun Osmanlı desteğinde yapılması ağır saçmalık. Türkçe meali sen iberya'ya gidiyorsun ben seni destekleyip oraya yerleştireceğim o arada ben sana her savaş açtığımda zorluk çıkarmadan 100 ws ver beraber batıya bulaşalım olan bir anlaşma bu. Olması gereken bence hiç diplomasi yapılmadan memlüğün kendi başına kaçmaya çalışmasıydı. Eğer başarsaydı harika bir olay olurdu. Carib oyunumda bilen bilir o oyunda absürt güçteki GBR oyuncusuyla hiçbir anlaşma denemem olmadı benim. İstediği gibi bana tek atabilirdi ve ben eğer yapmak istiyorsa yapması gerektiğini söyledim. Yapmadığında fırsat bulduğumda kolonilerinden parça koparttım en son tarihtede truce break savaş yedim. Bence aynı durum bizzat Memlük içinde geçerli.

[Lorenborn]

Herkese merhaba, yukarıdaki konuşmalarla birebir alakalı olmasa da ben de birkaç şey söylemek istiyorum. Bilmeyen veya hatırlamayanlar için, Malaya'yı oynuyorum.
Öncelikle genel olarak oyundaki herkese ve zaman ayırıp hostluk yapan ve twitch yayını yapan @Duman a da teşekkür ederim. Bu benim ilk mp oyunum. Bugüne kadar mikrofonum bozuk olduğu için discord daki sohbetlere aktif katılamadım, bulunduğum yer dolayısı ile de oyun içinde toplamda 4 farklı ülke ile öyle yada böyle bir diplomatik ilişki içindeyim. Kendi ülkemde olan bitenlere odaklanıp oyunu hızlıca öğrenmeye çalışmakla meşgul olduğum için haritanın geri kalanında olan bitenlerle yakından ilgilenemedim. Yazılanları okuduktan sonra sebep ne olursa olsun Osmanlı oyuncusunun bir sonraki oyun seansında olmaması çok üzücü bence. İlk olarak eylül Grand mp nin dengesini altüst eden bir gelişme olur diye düşünüyorum. ikinci ve daha önemlisi ise, evet bu bir oyun ve keyif almıyorsan tabi ki oynama. Fakat bu etkinliği, forumu, discord/steam gruplarını ve twitch yayınını gördükten sonra, açıkçası insanların oyundan çıkmasını önemsiyorum çünkü bu burası aktif ve güzel bir topluluk. Kurallar dahilinde düzeltilmesi gereken şeyler veya anlaşmazlıklar varsa hep beraber halledebiliriz bence. Twitch yayınında oyuna para verebilecek gücü olmamasına rağmen oyunu izleyip Strategyturk forumuna katılan ve bu topluluğa dışarıdan da olsa destek olan insanları görünce, haklı yada haksız olmaktan bağımsız düşünüp insanları kazanmaya çalışmakta fayda var bence.
@Duman ın söylemeye çalıştığı, oyunu sadece ülke çıkarları açısından oynayıp multiplayer oynayışını zorlaştıran yaklaşımlar, konusuna da katılıyorum. Hatta bu konuda benim de bir yalnışım oldu oyunun başlarında. Ayyutayah ile müttefik olduğum zamanlarda ülkesinde çıkan bir isyanı gidip bastırmıştım, ayrıca onun açtığı savaşlarda da oldukça yardımcı oluyordum. Kendi açımdan bakacak olursam, oyuna yeni başlamış biri olarak dibimdeki yeni bir oyuncuyla savaşıp yenilmek yerine, onunla iyi geçinip büyüme ve mümkün olduğunca oyunda ilerlemeyi düşünüyordum. ayrıca kara muharebelerinde yeterince güçlü bir devlet değilim. Bu sebeple müttefiğimin karada güçlü olması işime geliyordu. Kuralları iyi bilmediğim için, isyan bastırma meselesinin sıkıntılı bir durum olduğunu geç öğrendim. Üzerinden baya bir zaman geçti fakat yine de özellikle yakınımdaki oyunculara adil olması açısından, bir yaptırım uygulanması gerekiyorsa gm yada herhangi biri söyleyebilir. Hiçbir itirazım yok.

[Aytaç]

Fransa İmparatorluğu

..."Kralım, dindaşlarımız bizden destek bekliyor!" diye ileri atıldı konseydeki Charles adındaki genç subay. Herkesin suratı bir anda düşmüş ve salon buz kesmişti.  İmparator gülümseyerek; "artık -İmparator- demelisin delikanlı." dedi. Delikanlının kellesinin gideceğini düşündükleri için soluk sesini duyar duymaz zaten herkes bu genç subaya acımaya başlamıştı bile. Fakat İmparator'un bu yumuşak tavrı ile ortamdaki boğuk hava dağıldı. Her ne kadar soylular bu gerçekle yüzleşmek istemese dahi Charles'in söyledikleri doğruydu. Şimdiye kadar Fransızlar Osmanlıya karşı direnmek şöyle dursun dostana ilişkilere bile sahipti.

Fakat İmparator zeki bir adamdı. Fevri hareketlerde de bulunması imkan dahilinde değildi. Osmanlı ile dostana ilişkiler kurmaya devam edecek. Onları kandıracaktı. "Kafirleri yenmek için yalana başvurmak günah değil farzdır" derdi hep.

Önce Endülüs savaşı için Sultan'ın suyuna gitti ona hediyeler vaad etti. Endülüslüleri desteklemeyeceğinden emin olduktan sonra savaş açıldı ve Endülüs devletinden kolayca istenilen yerler ele geçirildi.

ENDÜLÜS SAVAŞ RAPORU

Fakat bu esnada Hesse prensliğinin arkadan işler çevirdiğini ve Fransa'nın savaşta olmasından istifade edip bir takım hamlelere giriştiğini fark eden İmparator Avrupadaki devletleri Hesse aleyhine kışkırtarak topladı. Hesse, Fransanın önder olmasını istemediğinden bir Alman Prensliğine savaş açtı. Savaş sonucunda bir kaç toprak ve Bohemya üstündeki hakimiyetinden vaz geçirmek zorunda bırakıldı.

Bu esnada Fransızlardan da destek alacağını düşünen Osmalı Sultanı Lehlere savaş açmaya karar verdi. İmparatorun planı tıkır tıkır işliyordu. Sultan vaadlere inanmıştı. İmparator dinin koruyuculuğunu üstlenerek Osmanlı'nın karşısında durdu.

Osmanlı Fransanın savaştan çıkması için tüm hazinesini boşaltmaya hazırdı. Fakat Fransızlar artık Avrupa topraklarında daha fazla kafir görmek istemiyordu.

OSMANLI SAVAŞ RAPORU

Tüm bu olayların ardından kolonici Britanyalılar Fransa'nın sahip olduğu kolonileri almak için savaş açdı. Konseydeki olaydan sonra artık oğlu gibi Charles'ı Amerika'daki topraklarda son bir direniş yapması için gizlice küçük bir gemiyle Amerika'ya yolladı. Amerika'da derhal yerel halktan milis toplayan Charles yanındaki diğer subaylar ile birlikte muhteşem savaşlar verip kendinden çok daha fazla İngiliz ordularını yenmeyi başardı. Britanya ordusu adeta Fransızların karşısında mahvolmuştu. Daha fazla bu Fransa için ölmeye hazır delikanlılara direnemeyeciğini anlayan Britanya Kralı, İmparator'un elçiyle gönderdiği teklifi kabul etti ve savaş sona erdi.

BRİTANYA SAVAŞ RAPORU