[Sezar]

Egoizm, altrüizm (özgecilik, diğerkâmlık) kavramının karşıtı olarak bireyin, başkalarını dikkate almaksızın, yalnızca kendi istençleri ve gereksinimleri doğrultusunda hareket etmesi anlamına gelmektedir. Egoist olan bir kişi için kişisel çıkarlar bütün diğer motivasyonlara baskın gelmektedir. Egoizm terimi, Latince ‘ben’ anlamına gelen ego sözcüğünden türemiştir

Strategyturk Kültür Kulübü tarafından düzenlenen Kültür Sohbetlerinin onuncusuna hoş geldiniz.

Bu sohbetteki ana konumuz, egoizm.

Egoizm; kendini bilmek, kendi değerlerinin farkında olmak, kendi varoluşuna sahip çıkmak, kendine ve başkalarına realist açıdan bakabilmektir.Ozgüvenin en olması gereken noktada bulunduğu haldir. aşırıya kaçılmış ve zararlı olanlar, megolamanlık ve narsisizmdir.

"Beni kim benden daha iyi tanıyabilir ve kim daha iyi övebilir?" der Nietzsche. insanların söyledikleriyse samimiyetsiz yalanlardan ibarettir. gerçekleri söyleyen kişi sayısı bir elin parmaklarını geçmez.

Üçe ayrılan yapısı mevcuttur,bunlar psikolojik egoizm, rasyonel egoizm ve etik egoizmdir.
Psikolojik egoizm teorik olarak vicdan mastürbasyonudur. Sizin bir kişiye yardım yapmanız veya herhangi bir hayvanı sevmeniz/beslemeniz sizin içinizde bir rahatlamaya vicdani bir dürtüyü oluştuyorsa psikolojik egoizmin içindesinizdir.

Rasyonel egoizme bakacak olursak, Ayn rand örnek verilebilir. Rasyonel egoizmde insan kendi çıkarını maksimize eder ve bunu rasyonellik içerisinde yapar. Psikolojik egoizm ile rasyonel egoizm arasındaki fark şudur. Örneğin hayır kuruluşu için para toplayan iki insan var birisi psikolojik egoizm davranışı içerisinde ötekisi rasyonel.ilk kişi ne olursa olsun hayır adına yardımcı olur vicdanını rahatlatır, ikinci kişi ise kendi çıkarıyla kesişmezse olmayabilir yada olmaz.

Sonuncusu ise etik egoizm, etik egoizmde bir insan çıkarını maksimize etmesi için yaptığı eylemin ahlaken doğru olmasını ister. Örnek verilecek olursa bir işte diyelim ki 100 lira kazanıyorsunuz ve size yetiyor daha fazlasına gerek yok denilebilir.


Sohbet Maddeleri

• Kendinizi egoist olarak tanimlar misiniz?
  
  
• Sizce egoist olmak olumlu bir karakter özelliği mi yoksa olumsuz mu?
  
  

[Yasin Ahmet]

Kendimi egoist birisi olarak tanımlasam da buradaki tanımların hiçbirine uymuyorum. Belki ucundan uyduklarım varsa bile pek de benzemiyorum. Kendimi potansiyellerini iyi kullanan, ancak diğer insanlardan potansiyellerini iyi kullanması dışında üstünlüğe sahip olmayan birisi olarak görüyorum. Bu potansiyelleri iyi kullanma düşüncemden dolayı da bazı insanlardan kendimi daha üstün görüyorum.

Bence dozunda bir egoizm iyidir. Tabii ki önüme gelen her insana haha ezik falan demiyorum, ama yine de biraz üstten bakma oluyor. Çoğu egoiste kıyasla tartışmalarda haksızsam kendime haksız demeyi, yanlış yaptıysam yanlıştan dönmeyi kendime yedirebilen birisiyim. Bu yüzden benim olduğum dozda özgüven artışı sağlayan egoizmin iyi ve sağlıklı olduğunu düşünüyorum.

[Elefsar]

İlginç, "ben her zaman haklıyım!" mottosu üçe ayrılan egoizm tanımlamalarının hiç birine ait değil gibi geldi. Rasyonel egoizm diyeceğim ama haklı olduğunu kanıtlama çabası illa ki materyal bir fayda sağlamıyor olabilir. Etik egoizmle daha çok bağlantılı olabilir. Yaptıklarının ve düşüncelerinin "kendi etik değerleri" çerçevesinde doğrular olduğunu kanıtlamaya çalışıyor olabilir. Ancak bence sadece ahlaken doğru yaptığını kanıtlama çabası yok bu tavırda. Zira ciddi anlamda kendini beğenmişlik, narsisizm de bulunmakta.

Özellikle sizi de etkileyecek kararlar verecek insanların egoist olması çok tehlikeli. İş yerinden biri olabilir, devlet yöneticileri olabilir, çeşitli konumlardaki bürokratlar olabilir, ailenizden biri olabilir. Tebaasına veya birlikte yaşadığı insanlara yeterince saygı göstermediğinde, küstah tavırlar içerisinde anlam veremediğiniz ve saygınlığını iki paralık eden söylem ve davranışlarda bulunabilir. Özellikle tarihte egoist tavırları yüzünden ülkesini ve halkını yıkıma götürmüş nice hükümdar ve yönetici örnekleri var.

İslam'da ise kendini beğenmişlik asla hoş görülmeyen bir sıfat olmuştur. Aciz olduğunu ve yanlış yapabilme ihtimallerinin de olduğunu kabul etmeyen bir insan şirke yaklaşmış olarak görülmektedir. Tam tersi mütevazı ve alçakgönüllü olmak hep taktir edilmiştir.

Allah rızası için bir şey yapmak kısmen psikolojik egoizm, kısmen rasyonel egoizm olarak görülebilir. Hatta ahlak referanslarını şeriattan aldığımı varsayarsak etik egoizme de dahil oluyor. Bu kabullerle egoist bir insan oluyor olabilirim. Haricen asla körü körüne bir şeyi savunduğum veya kin güdüp kendimi haklı çıkarmaya çalışmak için fırsat kolladığım olmamıştır.

Kendini beğenme konusunda ise zafiyetlerim yok değil maalesef. İlla ki Allah katında aciz olduğumu ve bir çok değerli insan yanında denizde damla misalı olduğumu düşünsem de, civarında bulunduğum, tanıştığım bazı insanlara da "hidayet dilediğim" olmuştur. İlla ki bu duanın içerisinde kendini beğenmişlik ve karşı tarafın zelil durumunu küçük görme de vardır. Bu konuda "üstünlük ancak takvadadır." sözünü kendime hatırlatmayı borç bilirim. Nihayetinde şair demiş ki: Harabat ehlini hor görme şakir, defineye malik viraneler var.

[Takeda Akane]

Özellikle tarihte egoist tavırları yüzünden ülkesini ve halkını yıkıma götürmüş nice hükümdar ve yönetici örnekleri var.

Bu örnekleri merak ediyorum açıkcası, işin tarih boyutu olunca.

[Duman]

Ego kavramı daha derinlemesine konuşulabilir, şimdilik kısaca görüşümü paylaşayım.

Hakedilmiş ego o kadar da kötü bir olgu değildir, kötü olan ve çoğunlukla ego zannedilen şey kibirdir. Kibrin de en keskini mütevazı görünen insanlarda bulunur, özellikle gereğinden fazla tevazu kibrin en büyük göstergesidir.

[Attila the Hun]

Hayır, tanımlamam. Benim amacım erdemli bir birey olarak kendimi geliştirmek. Egoizmin kendini geliştirme ve iyi bir birey olma konusunda en büyük engellerden biri olduğunu düşünüyorum. "Her zaman ben haklıyımdır" diyen biri gelişime açık değildir, mutlak haksız olarak gördüğü karşı tarafın görüşlerine ne kulak verir ne de saygı duyar. Hâlbuki kendinde mümkün olduğunca hata payı bırakmak gelişimin kapısını az miktarda da olsa aralamak manasına gelir.

Bence ideal bir dünyada herkes diğerkâmcı davranır ve birbirinin eksiğini örterdi. Maalesef böyle bir dünya yok ve hayaller haricinde var olması mümkün değil. Bu yüzden ne tamamen egoist ne de suiistimal edilecek kadar diğerkâm olmak gerekiyor. Eğer mevcut duruma uyum sağlamak yerine olmayacak bir hayalin peşinde koşulursa kendine zarar vermekten başka bir işe yaramaz.