[Yabgu Khan]

Sonun başlangıcı olarak kesinlikle coğrafi keşifleri görüyorum. Zamanın en büyük ve en güçlü devleti iken hiç bir Osmanlı denizcisinin Cebelitarık'tan öte gönderilmemesi de ayrı bir durum. Kristof Kolomb'un başvurusunu reddeden II. Bayezid gibi ondan sonra gelenlerde maaleef ki gereken önemi göstermemişlerdir. Yavuz Sultan Selim'i anlarım saltanatı kısa sürdü ve tamamen doğu ile meşgul oldu ancak Kanuni gibi bir padişahın Amerika'ya denizci göndermemesi çok büyük yanlıştır bana göre.

İkinci olarak Kanunin kendisine yakışacak bir varis bırakamaması yerine bana göre vazıfsız olan II. Selim'in tahta geçmesi. Sokollu olmasaydı çok daha erken başlardı yıkılış süreci kanımca.

İleri ki dönemlerde zaten yeni dünyada bir türlü kendine yer edinemeyen bir Osmanlı vardı. Yöneticilerin başarısızlığı, halkin isteklerinin yok sayılması ve en önemlisi medrese eğitim sisteminin akli ilimleri tamamen bırakıp dini ilimlere yönelmesi en başlıca sebeplerindendir.

Bana sorarsanız dış olaylar pastaya çilek olmuştur asıl pastayı yapan Osmanlı'nın ta kendisidir maalesef.