[human]

Merkantilizm en çok altın ve madene sahip devletin zengin olduğunu göstermez miydi? Anlamadığım nokta İspanya tabiri caizse hayvan gibi altına sahip hatta altından binalar inşa ettirdiler. Ee bunlar enflasyondan dolayı nasıl bir çökme yaşıyor?

Merkantalizm pazarı tekelde tutmaya çalışma politikası, sömürgecilik anlayışının önceki versiyonu. İspanyollar Amerika'ya koloni kurdu, altın topladı "yağmaladı" ticareti yaratacak herhangi bir formasyon kurmadılar, bu sebeple merkantalist değiller. Portekiz Hindistan'da ve Karayipler'den kısa bir süre için ticari ağ oluşturdu, bu merkantalisttir fakat kısa süre sonra yerlerini Hollandalılar aldı. İngiltere, Fransa kolonyalizmi emperyalizme taşıdılar bu sebeple daha başarılı oldular. Enflasyon fazla paranın piyasaya girmesinden ötürü paranın değerinin düşmesi demek, İspanya'ya çok para girince ve bu paralar yatırıma sokulmayınca paranın değeri düşüyor. Önceden ekmek 1 liraysa çok fazla altın geldiği işçin ekmek 10 lira oluyor artık. İspanyolların bunu yaşamasının sebebi o dönemde İngiltere Fransa da dahil ilerleme fikrinin olmaması. İnsanlık 17. yüzyıldaki ilerleme fikriyle binlerce yıllık medeniyette bir kırılma yaratıyor. Buna örnek olarak Adam Smith'in Wealth of Nations'ı gösteriliyor, onun zamanında bu fikir oluşmaya başladı. Peki öncesi nasıldı? İncil zenginlere hep kötü bakar, bunun sebebi fakirlerden çaldığını düşünmesi, çünkü eskiden yatırım kavramı ve gelişim kavramı yoktu.  1000 yıllarda yaşayan bir köylü pekala 1500 yıllarına uyum sağlayabilirdi. Bunun sebebi insanların mentalitesi, borçlar takaslar kararlar hep bu stabil dünya düşüncesine göre yapılıyordu ve kutsal kitaplar bu durağan dünya tezini güçlendiriyordu.  1500 yıllarındaki bir köylü günümüze gelse şok yaşardı. Bunun sebebi bahsettiğim gelişim fikri ve kapitalizmin doğması. İspanyollar da ganimetlerini bu durağan dünya modelinin olduğu zamanda kazandı, yatırım fikri olmadığı için gelişemediler. İngiltere ve Fransa daha geç bu işe başladılar ve gittiği yerleri geliştirdiler, gümrük kazandılar ticaret yaptılar. Zamanın ruhuyla ilgili bir şey yani...