[uçan erişte]

Pek tarihle ilgili değil ama yazıldığı gibi okunma durumu Türk dilleri haricinde hangi dillerde var? Sık sık aklıma geliyor böyle çılgın sorular ama sonra soramadan unutuyorum :)

Aslında her dil yazıldığı gibi okunur.
Ayrıca okunuşu tamamen yansıtacak bir yazı türü icat edilmediği için hiç bir dil yazıldığı gibi okunmaz.
Bu ikisi çelişkili değildir.

Türkiye Türkçesinin resmî biçimine bürünmesi 1920'ler.
Yani harf müsrifi Fransızcaya kıyaslandığında kundaktaki bir bebek konumunda.
Zaman geçtikçe kullanılan yazı yöntemi artık telaffuzu karşılamaz. Bu her dilin yazgısı.
Ya yazı yöntemini telaffuza uyarlarsın ki çok sakat iş.
Ya da nasıl yazıyorsan öyle yazmaya devam edersin ama telaffuz çoktan evrimleşmiş, bambaşka mecralara kaymıştır.

Bir 100 sene sonra "Ne yapacağız hiç bilmiyorum, gideceğim galiba, değil mi?" cümlesini "N'apçaz hiç bilmiyom, gitçem galba, di' mi?" şeklinde okumaya devam ediyor olacağız.
Büyük ünlü, küçük gibi Türkçenin ölçünlü bir kuralı hâline gelecek: +eceğim yazılır +çem okunur diye.
Tahayyül etmesi bile ürkütücü. Ama durum böyle maalesef.