[Sokullu]

Okuduktan sonra yorumları esirgemeyiniz

3 Kasım 1914

Rus kuvvetleri,2 Kasım günü Osmanlı Devleti'nin sınırları içerisine girmiş ve resmen savaş ilan etmişti.Rus birlikleri kollar halinde yıldırım hareketleri yaparak içeri doğru biraz daha ilerlemişler,General Bergman'ın önderliğinde Rus kuvvetleri Karaurgan,Oltu ve Kağızman civarlarından harekete geçerek Zivin,Doğubeyazıt ve Diyadin'i ellerine geçirmişlerdi.

Üçüncü Ordu Karargahı-Erzurum

Osmanlı tarafında ise Üçüncü Ordu kumandanı İzzet Paşa,Rusların sınırı geçtiğini öğrenince elindeki kuvvetleri Erzurum'a konuşlandırmıştı.Çadırında kurmaylarıya görüşen İzzet Paşa,yaverinden bölgenin bir haritasını getirtmesini istedi.Bir kaç dakika sonra yaver elindeki rulo halindeki haritayı masaya sermiş,elindeki kalemle Rusların geçtikleri güzergahları ve ele geçirdikleri bölgeleri işaretlemek ile meşguldu.İzzet Paşa yaverinin işaretleme işinden sonra elini haritanın solundaki mavi kalemle işaretlenmiş kuvvetlere getirerek ''istihbarat ve benim tahminimce,Ruslar bütün güçleriyle saldırıp Anadolu içlerine ilerlemeyi düşünüyorlar.Bunun için genel taaruz durumuna geçmeleri kuvvetli bir ihtimal gözükmekte'' komutanlar İzzet Paşa'ya hak verir gözüktüler çünkü vaziyet vahim gözüküyordu.Subaylardan biri İzzet Paşa'ya planlarını sordu.Paşa haritada Erzurum'u göstererek ''Şehirde kalıp burada bir savunma hattı kurmaya bakacağız.'' dedi.Kalemiyle kağıtlardan birine emrini yazdıktan sonra emir erini çağırdı.Buna göre İzzet Paşa'nın emriyle ''Üçüncü Ordu'nun bütün kuvvetleri Erzurum'da toplanarak buranın bir savunma hattına dönüştürülmesine'' karar verilmiştı.Birkaç subay buna karşı çıkıp saldırı emrinin verilmesinin daha makbul olduğundan bahsetsede İzzet Paşa ''Bu kışta askerlerin uzun yola gitmesi intihardır.Köprüköy hattının tutulması daha önemli'' diyerek saldırı teklifine şiddetle karşı çıktı.Ertesi gün gelen haberler,Rus ordusunun sağ cenahının Köprüköy'e ulaştığı yönündeydi.İzzet Paşa beklenildiği gibi savunmaya hazırlanmakta,gelecek Rus ordusuna karşı önlemlerini almakta idi.İzzet Paşa emrindeki askerleri gerekli yerlere konuşlandırmışken yaveri koşarak postahaneden getirdiği telgrafı İzzet Paşa'nın eline tutuşturdu.Zarfı açıp okuyan Paşa Başkomutan Vekili Enver'in emri ile bir an önce saldırıya geçilmesini ve savunmanın boş bir iş olduğunu şiddetle emrediyordu.İzzet Bey telgrafı elinde buruşturdu.Bir zamanlar öğrencisi olan bu gencin hırsla,sadece bir mülazımlık iken birkaç yılda Başkumandan Vekili olduğunu hatırladı,öyle ki sanki Sadrazam bir korkuluk gibiydi,asıl güç Enver Paşa'nın elinde idi.Öyle ki Almanlar Türkiye'ye Enveristan demeye başlamışlardı.Derin bir iç çeken Paşa,emir erine yeni emrinin bir an önce bütün kuvvetlere ulaştırılması,ona göre pozisyon alınması konusunda tembihledi.Emir eri komutan sözünü bitirir bitirmez koşarak Erzurum Kalesi içindeki telsiz telgraftan bütün kuvvetlere yeni emir bildirildi.Bu arada İzzet Paşa bizzat kendisi de Onbirinci kolorduya, Dokuz ve Onüçüncü kolordularla beraber saldırı emrini verdi.

Saldırı Osmanlı topçusunun ateşiyle başladı.Allah Allah nidalarıyla yeri göğü inleten askerimiz,tepeye doğru çıkmaya başlamış,rusların tüfek ateşi altında ilerlemeye çalışıyorlardı.Taaruz için fazla hazırlık yapılamamıştı,beklenmedik şekilde gelen topyekün hucum emri askerlere gereken vakit sağlanmasını engellemiş,hemen saldırıya geçilmişti.Arazinin yapısı göze alınmamış,kayıp sayısı bine yaklaşır olmuştu.Bir ara 28.Tümen ana hattı erimiş,tümene destek alaylardan adam alınarak sağlanmıştı.Kanat çarpışmaları askerlerin kuvvetini iyice eritmiş ancak morallerin yüksek olması ve süvari birliklerinin manevraları sayesinde gereken üstünlük sağlanmıştı.Ruslar kıyasıya muharebe ederler ancak süngü savaşında Türklerin dövüş kabiliyeti karşısında çekilmek zorunda kalırlar.Sonuçta iki tarafın zayiatları ağırdır ancak Köprüköy hattı tutulmuş ve Ruslar bir adım geriletimiştir

3.BÖLÜM SONU