[Onur34]

Din Nedir?

Civilization VI'da Din (Religion) ve dinin öncülü Mit (Pantheon), şehirleriniz ve medeniyetinize çeşitli alanlarda bonuslar sağlayarak diğer zaferlere giderken işinizi kolaylaştırabileceği gibi, diğer bütün uygarlıkların "baskın" dini olması durumunda kazanılabilecek başlı başına bir zafer türüdür.

Pantheon (Mit) Nedir?

Mitler sadece bir uygarlığa özgü olan, öncül dinlerdir. Diğer şehirlere misyoner ya da başka birimler aracılığı ile yayılamazlar. Miti bulan oyuncunun şehirlerinde otomatik olarak bulunurlar, ve sadece oyuncunun şehirlerine özgüdürler. İster dini zafer gidin, ister gitmeyin erken dönem oyunu ciddi şekilde etkileyebilirler.

Pantheon (Mit) Ne Zaman ortaya çıkar?

Pantheon normal oyun hızında, medeniyetiniz 25 Faith  puanına ulaştıktan sonra ortaya çıkar.

Belief (İnançlar) Nedir? Ne İşe Yararlar?

Belief (İnanç)lar Civilization VI'da hem Mitlerinizin hem de Dinlerinizin karakteristliğini oluşturan yapıtaşlarıdır. Mitlerin bir, Dinlerin ise ilk başta iki, sonradan ise dörde kadar varabilen Belief (İnanç) kapasitesi olmakla beraber, İnançlar oyuncu tarafından seçilirler. Mit ve Dinlerin seçebilecekleri inançlar birbirinden farklı olmakla beraber, Ne Din ne de Mitlerde başka bir oyuncunun seçtiği inanç seçilemez.

Pantheon Beliefleri Nelerdir?

25 Faith puanına ulaştığınızda kurduğunuz pantheon, aşağıdaki inançlardan birini barındırabilir. Unutmayın, eğer oyununuzda bu belieflerden birini göremiyorsanız başka bir oyuncu sizden önce onu seçmiş demektir. Ve içiniz rahat olsun, seçtiğiniz belieflerin bonusları, kurduğunuz dinde de otomatik olarak bulunacaktır.

City Patron Goddess: Herhangi bir district'i olmayan şehirlerde district inşaasına +%25 üretim bonusu.
Dance of the Aurora:  Holy Site'lar her komşu oldukları Tundra Altıgeni için turluk +1 Faith kazanır.
Desert Folklore:  Holy Site'lar her komşu oldukları Çöl Altıgeni için turluk +1 Faith kazanır.
Divine Spark:  Holy Site'lar turluk +1 Great Prophet, Campus'ler turluk +1 Great Scientist, Theater Square'ler turluk +1 Great Writer puanı kazanırlar.
Earth Goddess:  Breathtaking Appeal olan altıgenler turluk +2 faith kazanır.
Fertility Rites: Şehir nüfusu %10 daha hızlı büyür. (Gathering Storm) eklentisinde ise aynı zamanda bir tane ücretsiz işçi kazanırsınız.
) Fire Goddess: Volkanik Topraklar (Volcanic Soil) ve Geotermal Çatlaklar (Geothermal Fissure) turluk +2 faith kazanır.
God of Craftsmen: Stratejik Kaynaklar (Demir, Petrol vb) geliştirildiklerinde turluk +1 üretim kazanırlar. (Rise and Fall) eklentisinde ise geliştirilen stratejik kaynaklar turluk +1 üretim ve turluk+1 faith kazanır.
God of Healing: Holy Site'ların içinde  ya da çevresinde bulunan birimler +%30 daha hızlı iyileşir.
God of the Forge: Antik ve Klasik Askeri Birimleri üretilirken +%25 üretim bonusu.
God of the Open Sky: Plasture (Otlak)lar turluk +1 kültür kazanırlar.
God of the Sea: Fishing Boats, turluk +1 üretim kazanır.
God of War: Holy Site'ınızın sekiz altıgen içinde bir düşman birliği öldürürseniz, birliğin strength (gücü)nün %50'si kadar faith kazanırsınız.
Goddess of Festivals: Şarap, Tütün, Çay, Tütsü, Kahve ve Çikolata kaynaklarından  Plantation geliştirmesi bulunanlar turluk +1 yiyecek kazanır.
) Üstteki kaynakların yanında oyuna eklenen Zeytin de Plantation geliştirmesine sahipse turluk +1 yiyecek kazanır.
) Plantasyonlar turluk +1 kültür kazanırlar.
Goddess of the Hunt: Kamplar turluk +1 yiyecek kazanır.
)  Kamplar hem turluk +1 yiyecek hem de turluk +1 üretim kazanır.
Initiation Rites: Her Barbar İni (Barbarian Outpost) yok ettiğinizde +50 faith kazanırsınız. Barbar İnini yok eden biriminiz +100 puan canını yeniler.
Lady of the Reeds and Marshes: Her bataklık, vaha ve taşkınyatağı turluk +1 üretim kazanır.
Monument to the Gods: Antik ve Klasik harika (wonder) inşaatı için +%15 üretim bonusu kazanırsınız.
Religious Idols: Lüks ve Bonus Kaynakların üstüne kurulan madenler turluk +2 faith kazanırlar.
Religious Settlements: Şehirleriniz sınırları %15 daha hızlı genişler. ) Bunun yanında ücretsiz bir settler kazanırsınız.
River Goddess: Eğer şehrinizin Holly Site'ı nehir kenarındaysa şehir +2 Housing (Nüfus kapasitesi) ve +2 Amenties (Mutluluk) kazanır.
Sacred Path: Her komşu olduğu yağmur ormanı (Rainforest) altıgeni için Holly Site'larınız turluk +2 faith kazanır.
Stone Circles: Taş Ocakları (Quarry) turluk +2 faith kazanır.

Şahsen ben din kurmak istemiyorsam ve görece küçük bir medeniyet ile oynayacaksam Monument to the Gods seçmesi severim. Erken dönemde çok fazla harika yapmak -özellikle 7 ve 8 zorlukta- medeniyetinize ciddi anlamda zarar verebilir. Ama benim gibi sp'de 6 zorluk ile oynuyor ve görece küçük ama her bir karışı medeniyet akan uygarlıklardan hoşlanıyorsanız bu geliştirmeyi seçebilirsiniz. Tabi dediğim gibi eğer din bile kurmayacaksanız. Malum zaten yabancı dinler ülkenizi ele geçirince bonuslardan faydalanamayacaksınız.

Bunun yanında yine Religious Settlements din oluşturmayacak oyuncular tarafından sadece ücretsiz settleri için bile seçilebilir.

Bunun yanında belli kaynaklar ya da yer şekillerinden bonuslar alan Mitler oynadığınız coğrafya ve medeniyete göre değişiklik gösterir elbette. Mesela Desert Folklore Mali ile çok iyi olabilecekken, elbette Ruslar ile oynarken onu seçmezsiniz. 

Bunun yanında nehirlerle dolu bir bölgede iken ve en azından milli bir din ile yolunuza devam etmek istiyorsanız River of Goddes,

Çok fazla şehir kuracaksanız, City Patron Goddes,

Dininize sahip çıkacaksanız yine Divine Spark,

Ya da erken dönemden askeri zafer kovalıyor, zor seviyelerde çok fazla barbar ile uğraşmak zorunda kalıyorsanız God of the Forge iyi bir tercih olabilir. Tabi Pantheon seçimini oynadığınız medeniyet, coğrafya ve oynanış tarzınıza göre en iyi siz bilebilirsiniz.

Din Nasıl Kurulur?

Pantheon'unuzu kurduktan sonra işi bir adım daha ileri götürmek istiyorsanız bir din kurmalısınız. Din kurmanın ilk şartı Great Prophet oluşturmaktır. Ama unutmayın. Arap Medeniyeti ile oynamıyorsanız özellikle zor seviyelerde diğer uygarlıklar siz daha dininizin ismini düşünürken Din Limitini doldurmuş olabilirler. Din Limiti dediğim şey, bir oyunda en fazla ne kadar din bulunabileceği. Bu değer normalde harita boyutu ile belirlendiği gibi, eğer oyuncu harita boyutu ile önerilen medeniyet sayıları ile oynarsa; "medeniyet sayısı/2 + 1" formülü ile belirlenir.

Medeniyet sayısı ile oynanmadığında harita boyutlarına göre dini sınır ise şekildeki gibidir:

Duel:  2

Tiny:  3

Small: 4

Standard: 5

Large: 6

Huge: 7

Din sekmesinde oyundaki Din Limitini,var olan dinleri, özelliklerini, ve kaç şehirde çoğunluğu kapsadıkları gibi bilgileri öğrenebilirsiniz.

Peki Oyununuzun Din Limiti dolmadan nasıl Great Prophet Çıkartabilirsiniz?

Great Prophet çıkartmanın üç farklı yolu vardır:

1) Herhangi bir great person alır gibi puanlarını biriktirebilir, önermesem de işlemi hızlandırmak isterseniz great person panelinden altın ya da faith harcayarak Prophet'ınızı direkt alabilirsiniz.Great Prophet puanları şöyle kazanılır:
- Her Holy Site turluk +1 Great Prophet puanı kazandırır. Holy Site içindeki her bina (Shrine, Temple vs.)  ekstradan turluk +1 Great Prophet puanı daha kazandırır.
- Holy Site Prayers projesi tamamlanırsa projede kullanılan   üretimin %15'i  Great Prophet puanı olarak geri döner.
- Revelation Poliçe Kartı kullanılarak turluk +2 Great Prophet puanı kazanılabilir.
- Altın Çağ'da seçilecek Exodus of the Evangelists kararı, sağladığı dini bonusların yanında turluk +4 Great Prophet puanı kazanmanızı sağlar.
- Divine Spark Mit'i ile her  Holy Site fazladan turluk +1 Great Prophet puanı kazanmanızı sağlar.
-Bologna sizin suzerain'ınız ise her  Holy Site fazladan turluk +1 Great Prophet puanı kazanmanızı sağlar.
) Her Holy Site eğer Shrine binasına sahipse fazladan turluk +1 Great Prophet puanı kazanmanızı sağlar.

2)Stonehenge Harikası'nı yapabilirseniz ücretsiz bir Great Prophet kazanırsınız.

3)Eğer Arap Medeniyeti ile oynuyorsanız, Great Prophet çıkartmamışsanız ve oyunda sadece bir tane din için yer kalmışsa, son Great Prophet ücretsiz olarak size verilir. Erken dönemde din yerine başka şeyler ile uğraşmanızı sağlayabilse de, özellikle oyunun boyutuna göre bu özellikten çok geç faydalanabilir ya da siz dini kurana kadar diğer dinler de reforme olup isteyebileceğiniz Belief'lerden bazılarını almış olabilirler. Ki reforme olmasalar da güzel bleifleri sizden kapma olasılıkları var.

Great Prophet Çıkarttım. Ne Yapmam Lazım?

Great Prophet'ınızı Holy Site ya da Stonehenge Harikası'nın üstüne götürmeli ve "found religion" butonuna tıklamanız gerekiyor. Bundan sonra din ekranı açılıyor.




İlk işiniz dininizin şeklini belirlemek. Bu aşama oynanışı etkilemese de iki tip dinden birini seçebilirsiniz şekillendirmek için. Hali hazırda gerçek dünyada var olan ve ismini değiştiremediğiniz dinlerden biri, ya da tamamen size özel bir din. Bu arada yz gördüğüm kadarıyla hep gerçek dinleri seçiyor. Ama dediğim gibi, bu alan tamamen kozmetik. Dininize herhangi bir yarar ya da zarar getirmiyor.

Dininizin görünüşünü ve ismini belirledikten sonra Belief (İnanç) seçimlerimize geliyor sıra. Kurduğıunuz Mit'in bonusları dininizde yaşamakla etmekle beraber, ilk önce "Follower Beliefs" türünden bir belief seçmeniz gerekiyor. Unutmayın. Her tür belief'ten sadece bir tane seçebilirsiniz. Follower Beliefs'in özellikleri ve türleri ise aşağıdaki gibidir:

Follower Beliefs: Dini takip eden her şehre sağlanan bonuslardır. Herhangi bir medeniyet ayırmazlar. Din ile uğraşmıyor ve başka dinlerin bonuslarından yararlanmak istiyorsanız sizi en çok bu türün bonusları etkileyecektir.

Choral Music: Shrine ve Temple binaları gerçekte olarak ne kadar faith kazandırıyorlarsa o kadar da kültür kazandırır.

Divine Inspiration: Bütün Dünya Harikaları +4 faith kazanırlar.
Feed the World: Shrine ve Temple binaları gerçekte olarak ne kadar faith kazandırıyorlarsa o kadar da yiyecek kazandırır.
Jesuit Education: Campus ve Theater Square bölgelerinin binaları, faith harcanarak da dikilebilir.
Religious Community: Shrine ve Temple'ların her biri bulundukları şehre +1 housing kazandırır.
Reliquaries: Kutsal Emanetlerin (Relic) hem faith hem de turizm getirileri üçe katlanır.
Warrior Monks: Faith harcayarak alınan eşsiz Warior Monk birimini açar. Ortaçağ yakın dövüş birimi olan Warior Monks özel bir yetenek ağacına sahiptirler. Bunun yanında sadece, temple binasına sahip Holy Site'ı bulunan şehirlerden satın alınabilirler.
Work Ethic: Şehirde bu dine inanan insan sayısı kadar +1% üretim bonusu.
Zen Meditation: İki tane specialty districts ( Holy Site, Campus, Theater Square vb) bulunduran şehirler +1 amenity kazanır.

Oynanış  ve bir miktar da seçilen Mit'e göre belieflerin seçilmesi iyi olacaktır. Feed the World mesela River Goddess gibi housing ve amanty veren bir mit ile birleşince daha kolay bir şekilde daha büyük şehirler oluşturmanıza yararken, yiyecek bonusu olan bir Mit seçtiyseniz Religios Community işinize yarayabilir. Kültür zaferi giderken dininizi sadece ülkenize saklayıp misyoner ve apostle ile Kutsal Emanet spamlarsanız bir de üstüne Reliquaries'i seçerseniz geç dönemde ciddi bir truzim puanı elde edebilirsiniz. Keza Bilim zaferi giderken diğer medeniyetlerin din zaferi almamasının yanında Choral Music seçerek kültür puanlarınızı da arttırarak Kültür zaferini de rakipleriniz için daha zorlu kılabilirsiniz.

Bunun yanında yine bilim zaferi gidiyorsanız ve çok ciddi rakipleriniz varsa Jesuit Education'u seçerek teknolojisini açar açmaz bütün şehirlerinize biriktirdiğiniz faith puanlarını kullanarak Kütüphane -ki kütüphaneleri bu zamana kalmadan bitirmenizi bekliyorum- Üniversite ve Lab dikerek tek turda elli, hatta yüz bilim puanı birden fark atabilirsiniz rakiplerinize. Tabi bu binaları yapacağınız süreyle belki Dünya Harikaları yapabilir ya da başka alanlarda medeniyetinize yatırımlar yapabilirsiniz.

Dinimin İsmini Koydum, Follower Belief'imi de Seçtim. Daha Bitmedi Mi?

Hayır daha bitmedi. Bundan sonra dininize ikinci bir inanç (belief) seçmeniz lazım. Follower Beliefs zorunlu olarak ilk seçtiğiniz inançtı. Geriye üç tane daha inanç türü kaldı ve şimdilik bu türlerden sadece birini seçebileceksiniz. Unutmayın. Reformlar ile üç inanç daha seçebilseniz de alttaki türlerin her birinden sadece bir tane seçebilirsiniz. Hangisini şimdi, hangilerini reformansyon sırasında seçeceğiniz ise size kalmış.

Worship Beliefs: Bu beliefler Holy Site'ınıza shrine ve temple'dan sonra üçüncü bir bina dikmenizi sağlar. Bu binanın ne olacağını ise siz seçersiniz. Ama unutmayın. Her  Holy Site bunlardan sadece birine sahip olabilir. Şehrin dini değişse bile tarihte olduğunun aksine ibadethaneler değişmez. Ve şehir sizin dininizde olmasa bile bulunduğu dinin binasını yapabilirsiniz.

Cathedral: +3 faith sağlar ve dini sanat eserleri için 1 tane yuva bulundurur.

Dar-e Mehr: +3 faith sağlar. Ek olarak Yapıldığı ya da tamir edildiği zamandan beri geçen her çağ için +1 faith daha sağlar.

Gurdwara: +3 faith ve +2 yiyecek sağlar

Meeting House:  +3 faith  ve +2 üretim sağlar.

Mosque: +3 faith sağlar. Misyoner ve Apostle'lar +1 daha fazla din yayabilir.

Pagoda: +3 faith  ve +1 housing sağlar.

Stupa: +3 faith ve +1 amenity sağlar.

Synagogue: +5 faith sağlar.

Wat: +3 faith ve +2 bilim sağlar.

Şahsen ikinci Belief olarak bunun alınması gerektiğini düşünmüyorum. Sonuçta herhangi bir pasif bonus sağlamıyor. Bonus için sizin bir şeyler yapmanız gerek. Tabi dini zaferde Dar-e Mehr yapacaksanız başka. O zaman ben de ikinci inanç olarak seçerim.

Binalara gelirsek dini odakta özellike Sinagog, Cami ve Dar-e Mehr öne çıkıyor. Bence Cami +1 özelliği ile kesinlikle öne çıksa da, diğer dinler tarafından kapıldığı zaman bence Sinagog daha iyi. Evet Dar-e Mehr de öne her çağda bonus alarak Sinagog'a yetişip, hatta geçebiliyor. Ama bence erken dönemde dini puanda öne çıkmak istiyorsanız Sinagog daha iyi.

Bunun yanında Kültürel Zafer için Katedral, Bilim Zaferi içinse Wat daha iyi elbette. Eğer dininizi kalabalık şehirler üzerine kurduysanız erken dönem mutlulukta Stupa işinize yarayabilir.

Founder Beliefs: Bu beliefler sadece dini bulan uygarlığın işine yararlar. Çoğu dininize inanan yabancı -ya da toplam- nüfusa, şehre göre bonus verir.

Church Property:Bu dini takip eden her şehir için +2 altın kazanırsınız.

Cross-Cultural Dialogue: Başka medeniyetlerden bu dini takip eden her beş nüfus için +1 bilim kazanırsınız.

Lay Ministry: Bu dini takip eden her Holy Site ve Theater Square sırasıyla +1 faith ve +1 kültür kazanır.

Papal Primacy: Dininizi takip eden şehir devletinden kazandığınız type bonus +%50 daha güçlüdür. ) Bir şehir devletine envoy yolladığınız zaman o şehir devletine kendi dininizden 200 "dini baskı" vermiş olursunuz.

Pilgrimage:Bu dini takip eden her yabancı şehir için +2 faith kazanırsınız.

Religious Unity: Dinin kurucusu bu dini ilk kez kabul eden şehir devletlerinden  +1 envoy kazanır. Eğer hali hazırda "beni dinine geçir" gibi bir görev varsa onun da envoy'unu kazanır.

Stewardship: Bu dini takip eden her Campus ve Commercial Hub sırasıyla +1 bilim. ve +1 altın kazanır.

Tithe: Bu dini takip eden her dört nüfus için +1 altın kazanırsınız.

World Church:Başka medeniyetlerden bu dini takip eden her beş nüfus için +1 kültür kazanırsınız.

Açıkçası Cross-Cultural Dialogue ve World Church bence göründükleri kadar etkili bonuslar değil. Çünkü 10 nüfuslu görece büyük sayılabilecek bir şehirden+1 puan kazanabiliyorsunuz ancak. Ki bu şehirler pek de iyi idare edilmeyen yz şehirleri olacağından çok çok kalabalık şehirler de bulamıyorsunuz çoğu zaman. O yüzden ben şahsen dini zafer gidiyorsam Pilgrimage, başka bir zafere gidiyorsam Church Property seçiyorum. En azından Moğolistan'ın kutuplara kurduğu 1 nüfuslu şehirlerden bile bonus kazanabiliyorsunuz.

Papal Primacy'yi ise denemedim. Ama yine dini zafer giderken az da olsa birim tasarrufu yapmanızı sağlayabilir. Tabi bir de bu envoyları boşa harcamamak için iyi stratejiler üretilmeli.

Enhancer Beliefs: Dinin yayılması ve yabancı dinlerle girdiği teolojik savaşlara -bazen gerçek savaşlara- odaklanan bonuslardır.

Burial Grounds: Bir Holy Site tamamlandığında etrafındaki altıgenlerde "Culture Bomb" meydana gelir. -Yani direkt sizin medeniyetinize geçerler-
Crusade: Bu dine mensup yabancı şehirlerin yakınında muharebe birlikleri +10 Combat Strength kazanır.
Defender of the Faith: Bu dine mensup dost şehirlerin yakınında muharebe birlikleri +5 Combat Strength kazanır.
Holy Order: Msiyoner and Apostle birimleri %30 daha ucuzdur.
Itinerant Preachers: Din %30 daha uzaktaki şehirlere de yayılabilir.
Missionary Zeal: Dini birimler yer şekilleri ya da geliştirmelerden kaynaklanan hareket kaybına uğramaz. -Tepelerden geçerken birimin hareket puanı kaybetmesi gibi-
Monastic Isolation: Teolojik bir savaşı kaybetseniz bile etraflardaki şehirlerdeki dini baskınız azalmaz.
Religious Colonization: Kurduğunuz yeni şehirler uygarlığınızın çoğunluğunu oluşturan din ile başlar.
Scripture: Yandaki şehirlere +%25 daha fazla dini baskı uygulanır. Printing Press teknlolojisi araştırıldığında bu değer %50'ye çıkar.

Şahsen Scripture benim favorimdir. Ama kültürel zafer peşinde koşuyorsanız ve daha önce dediğim gibi kutsal emanet spamı yapacaksanız belki Monastic Isolation da alınabilir. Bunun yanında Holy Order da oldukça güçlü bir özelliktir. Crusade'de Askeri Zaferde işinize yarayabilir. Sahi ben de hiç Askeri Zafer denerken dinle ilgilenmedim ama belki ilgilenenleriniz vardır.

Dini Birimler ve Reformasyon

Oyunda Great Prophet'ı saymazsak 4 tane teolojik birlik bulunuyor. Bunlar sırasıyla Misyoner, Apostle, Guru ve İnquisitor.Hepsine sırayla değinecek olursak:

Misyoner: Teolojik savaşta kendisini savunabilse de herhangi bir saldırıda bulunamazlar. Ucuzdurlar ve ana amaçları şehirleri kendi dininize çevirmektir. Sınırdır bir şeydir tanımazlar.

- Shrine'ı binasına sahip   Holy Site bulunan şehirlerde faith puanı harcanarak alınabilirler.

- Üretilme masrafları 100 faith'dir.

- 100 teolojik güce sahiptirler.

- 4 hareket hakları vardır.

- Dinlerini 3 kez yayabilirler. Ama din yayarken verimliliklerini can puanlarının etkilediğini unutmayın.

Apostle: Teolojik savaşlarda savaşan ana birimlerdir. Misyonerden gurusuna, diğer apostle birimlerinden inquisitorlere bütün kafir birimleri ile teolojik savaşa tutuşabilirler. Bir düşman birimini yok etmek etraftaki şehirlerde o dini birimin dini basıncını düşürüp, kendi dininizin baskısını arttırırken normal bir savaşta olduğu gibi kendisi de hasar görür. Bunun yanında Holy Site ve Stonehenge Harikası üzerinde dininizi reforme edebilir ve bu sayede var olanların yanında yeni beliefler seçebilir ya da engizisyon mahkemeleri kurarak İnquisitor birimine erişim sağlayabilirsiniz. Ama unutmayın. Dini reforme etmek de engisizyon mahkemeleri kurmak da birminizi harcanmasına neden olacaktır.
- Temple binasına sahip   Holy Site bulunan şehirlerde faith puanı harcanarak alınabilirler.
- Üretilme masrafları 400 faith'dir.
- 110 teolojik güce sahiptirler.
- 4 hareket hakları vardır.
-Dinlerini 3 kez yayabilirler. Misyonerlere göre din yaymakta da daha başarılıdırlar. Ama din yayarken verimliliklerini can puanlarının etkilediğini unutmayın.

İnquisitor: Engizisyon Mahkemeleri kurulduktan sonra erişebildiğiniz bu birim, açık sınırlarınız olmadığı sürece başka medeniyetlerin topraklarına giremezken; özellikle uygarlığınızın içindeki kafirleri temizlemek veya medeniyetinize saldıran yabancı misyonerleri temizlemek için kullanılabilir.

- Temple binasına sahip   Holy Site bulunan şehirlerde faith puanı harcanarak alınabilirler.

- Üretilme masrafları 100 faith'dir.

- 70 teolojik güce sahiptirler. (Dininizi takip etmese bile dost şehirlerin etrafında +35 teolojik güç bonusları vardır.)

- 4 hareket hakları vardır.

- Şehirlerinizdeki kafirliğin %75'ini yok edebilirler. Bunu ise 3 kez yapabilirler.

Guru: Şehirlerle de dini yaymakla da pek işleri yoktur. Sadece Teolojik savaşlarda yaralanmış birimlerinizi iyileştirebilirler. Unutmayın tek seferde bütün komşu olduğu kareleri iyileştirdiği için Guru'yu doğru konumlandırmak önemlidir.
- Temple binasına sahip   Holy Site bulunan şehirlerde faith puanı harcanarak alınabilirler.
- Üretilme masrafları 100 faith'dir.
- 90 teolojik güce sahiptirler.
- 4 hareket hakları vardır.
-İyileştirme özelliklerini sadece 3 kez kullanabilirler. Bitişiklerindeki altıgenlerde bulunan teolojik birimleri ve kendilerini 40 can iyileştirirler.

CivilizationVI'da özellikle builder ve settlerlarda gördüğünüz gibi ne kadar bu birimlerden üretirseniz birimlerin masrafları artacaktır. O yüzden her birimden dengeli kullanmak önemlidir. Örneğin erken dönemde Apostle'larınız ile dininizi reformlayarak yeni belieflere ulaşırken, ucuz misyonerler ile dininizi sahipsiz şehirlere yayabilirsiniz. İnquistor ülkenizi savunmanızda yardımcı olabilecekken, gurular da daha önce yazdığım gibi savaşlarda işinize çok yarayabilir.

Apostle Geliştirmeleri

Teolojik birimler bir yandan askeri birimlere benzeseler de, onların aksine tecrübe puanı kazanamazlar. Bu yüzden savaşarak ya da din yayarak birimlerinizi geliştiremezsiniz. Ama Apostle birimleri üretildikleri zaman aşağıdaki listeden rastgele üç özelliği birisini seçmeniz için önünüze sunar.

Chaplain Apostle: Bir Medic gibi davranır, bitişik altıgenindeki birimlerin iyileşme verimliliklerini arttırır.
Debater: Birim +20 teolojik güç kazanır.
Heathen Conversion: Din yayma turlarından birini kullanarak etraflarındaki bütün barbarları medeniyetinize kazandırırlar. 
Indulgence Vendor: Bir şehri ilk kez dininize çektiğiniz zaman 100 altın kazanırsınız.
Martyr: Apostle biriminiz teolojik bir savaşta yok olduysa, bir Relic kazanırsınız.
Orator: Dini iki kez daha fazla yayabilir.
Pilgrim: Bir Doğa Harikası'nın yanından ilk kez geçiyorsa dinini üç kez daha fazla yayabilir.
Proselytizer: Din yayma işlemi hedef şehirdeki batıl ve sapkın dinlerin mevcut baskılarının %75'ini yok eder.
Translator: Diğer medeniyetler ile şehir devletlerinde dini yayma gücü üç kat daha etkilidir.

Bunların yanında Mount St. Micheal Dünya Harikası tamamlanırsa bütün apostle birimleriniz -inşaat bittiğinde hali hazırda var olan ve oyunun sonuna kadat üretecekleriniz- Martyr geliştirmesine sahip olurlar. Buna ek olarak birim normalde olduğu gibi yukarıdaki geliştirmelerden birini alabilir.

Yarevan Şehir Devleti eğer suzerain'ınız ise üç tane rastgele seçenek yerine, bütün havuzdan istediğinizi seçebilirsiniz.

Religious Pressure (Dini Baskı) Nedir?

Dini Baskı, bir şehrin on altıgen çevresindeki şehirleri dini yönden etkilemesi ve etkilenmesi olayıdır. Bunu şehirde yaşayan ve doğal olarak seyehat eden insanların dini görüşlerini birbirlerine açıklaması olarak düşünebilirsiniz.  Dini Baskı aşağıdaki etkilere göre belirlenir:

-Şehrin çoğunluk bir dini yoksa etrafındaki şehirlere herhangi bir baskı uygulamaz, ama kendisi baskı görmeye devam eder.
-Şehirde çoğunluk bir din varsa etrafındaki şehirlere +1 Dini Baskı uygular.
-Şehirde hem çoğunluk bir din hem de Holly Site varsa etrafındaki şehirlere +2 Dini Baskı uygular.
-Şehirde hem çoğunluk bir din varsa hem de şehir onların Kutsal Şehri ise etrafındaki şehirlere +4 Dini Baskı uygular.
-Bu etki hem valiler hem de Belief (İnançlar) ile güçlendirilebilir.



Bunun yanında ticaret rotaları da uzaklığa bakmaksızın Dini Baskı uygulamanızda yardımcı olurlar. Bunun yanında şehrinizin çoğunluk bir dini yoksa yine ticaret rotalarında Dini Baskı'ya sebep olamazsınız.

Dini baskı oyunun erken döneminde özellikle dini birim harcamak istemeyeceğiniz küçük şehirlerin dönüştürülmesinde ya da etrafta rakip bir din yokken işinize yarayabilir. Ama tamamen dini baskıya güvenmemelisiniz. Dini dönüşüm yaparken de diğer medeniyetlerin şehirlerini incelemekte yarar var. Malum zar zor çıkarttığınız misyoner ya da apostle ile on yirmi tura kendi kendine eski dinine dönecek bir şehri çevirmek istemezsiniz. İşte burada aşaıdaki konuya geliyoruz.

Din Nasıl, Neye Göre Yayılmalı?

Civilization VI'da bir dinin bir şehirde çoğunluğun dini olması için nüfusun %50'sinden fazlasının o dine mensup olması gerekmekte. Bir şehir o dinin %50'sinden fazlasına mensupsa o dinin bonuslarından yararlanabilir. Binalarını eğer başka bir bina yapılmadıysa yapabilir. Ama hiçbir din o şehirde %50'ye varamadıysa o şehirde çoğunluk bir din, doğal olarak da dinden kaynaklanan bonus yoktur.



Bunun yanında dini harita modu hem Dini Baskı hem şehirlerinizin dini durumu konusunda bilgi edinebilirsiniz.

Teolojik Savaş Tüyoları, Savaş Bonusları

En başta söylemem gereken şey eğer bir ulus ile savaş halindeyseniz dini birimini aynı bir kervan yağmalar gibi infaz edip, çevre şehirlerdeki Dini Baskılarını azaltabilirsiniz. Ki aynısını size de yapabilirler. Hele ki dininizi yaymak için hedef şehrin bitişiğindeki bir kareye gitmek zorunda olduğunuzu hatırlarsanız,  savaşta olduğunuz birinin şehirlerine bodoslama girmek hiç mantıklı bir hareket olmaz. Tabi rakibin normal şehirlerine kendi dininizi yaymak ilişkilerinizi zedeleyeceği gibi, başka birinin Kutsal Şehrini çevirmek, size karşı Dini bir Seferberlik düzenlemenelerine neden olabilir. (religious emergency)

Bunun yanında şahsi önerim düşmanın iç bölgelerine girip yabancı bir dini yok edecekseniz ne olur ne olmaz diye birliklerinizi savunmak için bir ya da iki apostle, şehirleri dönüştürmek için bölgenin büyüklüğüne göre yine iki üç tane misyoner ve her şartta ne olur ne olmaz diye bir de guru çok işinize yarar. Ama şehirleri dönüştürürken size yakınlıklarını, bu sayede kazanacakları Dini Baskı'yı ve en önemlisi  Holly Site bulundurup bulundurmadıklarını inceleyin. Rakip medeniyetin neredeyse bütün şehirlerini çevirip tek bir  Holly Site'ı bulunan şehirde onların dinini çoğunlukta bırakırsanız rakibiniz Misyoner ve Apostle spamı ile turlarca süren ve uğruna yüzlerce faith harcadığınız çabanızı rezil edebilir.

Bunların yanında teolojik birimleriniz kafirler ile daha iyi savaşması için kazanabilecekleri bonuslar aşağıdaki gibi,
-Teokrasi Hükümet Biçiminde +5
-Religious Orders Poliçe'sinden  +5
-Eğer kendi Holly City'nizin topraklarındaysanız birimler savunurken +15 (Unutmayın eğer şehir çoğunluk dini kaybederse bu bonus da kaybolur)
-Eğer kendi dininizden bir şehrin topraklarındaysanız savunurken +5 
-"Diplomatic visibility bonuses"tan medeniyete karşı her üstün istihbarat seviyesinden +3
-2. Seviye ya da daha üstü bir Dini İttifaktan +10
-Debeter yeteneği +20
-Dünya Kongrelerini kullanarak kendi dininizi Dünya Din'i ilan ederseniz +10
-Yararlı birimler savaşta dezavantajlıdır.

Dine Yardımcı Wonderler

İlk olarak belirtmek isterim ki belli başlı bonuslarla beraber biraz faith veren Wonderler'a değinmedim. Çünkü biliyoruz ki o wonderlerin olayı verdikleri faithlerden ziyade diğer bonusları. Bu yüzden yapacağım listede küçük bir miktar faith yerine Dini zafer ya da diğer zaferleri destekleyecek Din'inize yardımcı Wonderlere yer verdim. Eklemem gerekirse Wonderlerin bütün özelliklerini de almadım. Çünkü bu rehber bir Wonder rehberi değil ve cidden beklediğimden yaklaşık üç kat daha uzun bir rehber oldu. O yüzden dörde de katlamanın da anlamı yok rehberi.

Oracle: Özellikle faith ile alınan Great Person'a %25 indirim yapması Great Person almak için faith kullanan oyuncuların çok işine yarayacaktır.

Stonehenge: Bedava Great Prophet kazanıyorsunuz. Tur başına da dişe dokunmasa da +2 faith veriyor ayrıca. Bence özellikle dini zafer giden oyuncular için çok etkili bir Wonder.

Jabel Barkal: Kayda değmeyecek faith puanlarından bahsetmeyeceğimi yazmıştım. Ama altı altıgen içindeki bütün şehirler için +4 faith hiç de azımsanacak gibi değil.

Hagia Sophia: Misyoner ve Apostle birimleri dini fazladan bir kez daha yayabiliyorlar. Bir kulağa az gelebilir, ama Dini Zafer gidiyorsanız oldukça işinize yarayacaktır.

Mont St. Micheal: +2 Relic için yer ve her apostle için martyr geliştirmesini getirmesi, Din'i Kültürel zafer için kullanan oyuncuların kaçırmaması gerken bir harika olmasını sağlıyor.

Kotkoku-in: Şehirde +%20 faith bonusu bence güzel bir bonus. İster Din Zaferi gidin ister sadece Din'i diğer zaferler için kullanın.

St. Basil's Cathedral: +3 Relic güzel olsa da özellikle +%100 dini turizm bonusu yine Kültürel Zafer kovalayanlar için çok iyi.

Dini Zafer Gitmek İstiyorsam Hangi Medeniyetleri Seçmeliyim?

İlk önce doğru oynanış ile her medeniyetle her zafer kazanılabilir. Ama bazı medeniyetler bazı zaferlere daha yatkındır. Bu konudan hangi medeniyetin Dini Zafer de dahil olmak üzere hangi zaferlere daha yatkın olduğunu, Bu konudan ise hızlıca gözünüze kestirdiğiniz medeniyetin konusuna gidebilirsiniz.

[Gurt]

Eline sağlık, gayet detaylı bir rehber olmuş. Din zaferini pek tercih etmiyordum ancak bu rehber sayesinde deneyimleyebilirim.

[altnkurt]

Apostle'lar vali özelliklerinden de +1 promotion alabiliyorlar. 2 promotion + martyr ile başlamak çok sağlam apostlelar çıkarmanızı sağlıyor. +1 ekstra charge bonuslarını da biriktirip apostlelara doğru promotionları bastığınızda 7-8 defa din yayabiliyor. Pilgrim+Translator almış 2 apostle ile rakibin bütün ülkesini çevirebilirsiniz.

Ayrıca ben Enhancer belieflerden Missionary Zeal'i tercih ediyorum. Tepelerden ve ormanlardan geçişte hareket kısıtlamasına maruz kalmadan ilerleyebilmek büyük haritalarda oyunun gidişatını etkileyebilecek unsurlardan bence.

[Craetus]

Eline emeğine sağlık Onur34. Destan gibi rehber olmuş. Bir kaç kere dini zafer denedim ve bir kere başardım. Ama çok tercih ettiğim bir yol değil. Ancak bu yola başvurulursa faydalanılabilir bir rehber olmuş.

[Emre]

Gayet güzel bir rehber olmuş. eline sağlık. Bu arada bence stonehenge oyundaki en etksiz wonder zaten her zaman ilk yapan kişi warior monks seçiyor yada oyunun dlc si yoksa wonderlar başına 4 faith seçiliyor her zaman. Bence çok gereksiz kalıyor bu 2 beliefi istemiyorsanız ve bunu yapmak yerine holy site + shrine yapıp deityde hemen yapılan wonderlardan biri olan stonehenge için yarışmamış oluyorsunuz bence çok riskli vereceği bonuslarda önemsiz yani bu 2 sini istemiyorsanız yapmayın derim holy site zor zorluklar için en iyisi kolayda oynanıyorsa denenebilir.